Þjóðmál - 01.09.2010, Blaðsíða 59

Þjóðmál HAUST 2010 57
Evrópu . Verði þar ríkisgjaldþrot, gæti það
leitt til stórtaps franskra og þýzkra banka
á Grikklandi . Frakkar og Þjóðverjar óttast
slæm áhrif á franska og þýzka fjármálakerf-
ið, ef þannig fer . Ríkissjóðir þessara landa
eru ekki í neinum færum að hlaupa nú aftur
undir bagga með bönkunum . Þess vegna
var Grikkland ekki látið sigla sinn sjó þrátt
fyrir fjölmargar ávirðingar grískra stjórn-
málamanna og embættismannakerfis og
áhættu bjargráðanna . Svo langt er gengið,
að Grikkir eru sagðir hafa smyglað sér inn
í evrusamstarfið með fölsun ríkisreikninga .
Suður-Evrópa er þó alls ekki ein sek um
veikleikana í evrusamstarfinu .
Öll Suður-Evrópa, hluti Austur-Evrópu
og Írland eiga undir högg að sækja vegna
ríkishalla og skuldaklafa . Ef Spánn lendir í
greiðsluerfiðleikum geta brezkir bankar tapað
stórfé . Sama á við um Írland . Ef ríkis gjaldþrot
verður í Austur-Evrópu verða þýzkir bankar
fyrir alvarlegu áfalli . Evru þjóðirnar tóku
af þessum ástæðum ákvörð un, eftir japl og
jaml og fuður, um að reyna að skrapa saman
stórfé með hjálp Alþjóðagjaldeyrissjóðsins,
AGS . Þær settu sér mark um 750 milljarða
evra í neyðarsjóð til að hlaupa undir bagga
með ríkisstjórnum evrulandanna, og þeirra,
sem eru á evruþröskuldinum, ef þær lenda í
greiðsluneyð . Bretar neituðu að taka þátt í
myndun þessa neyðarsjóðs evru svæðisins, og
sættu evruþjóðirnar sig við það með semingi .
Á meðal þeirra er hins vegar bullandi
ágreiningur um það, hvernig ráðstafa á
þessum fjármunum . Það mun hvína í
tálknum þeirra, ef á að bjarga brezkum
bönkum frá stórtapi með því að hlaupa
undir bagga með spænska ríkissjóðnum með
fjárframlögum úr téð um neyðarsjóði, nema
Bretar breyti afstöðu sinni .
Þessi vandræði eru svo djúpstæð, að þau
geta hreinlega sundrað ESB . Evran veikist
auðvitað í þessu gjörningaveðri og bætir
það samkeppnistöðu evrusvæðisins út á
við, en slíkt breytir ekki því, að efnahags-
legir innviðir margra landa evrusvæðis ins
eru feysknir vegna ósveigjanlegs launa-
markaðar, lágs eftirlaunaaldurs, lítillar at-
vinnu þátttöku, gríðarlegs skrifræðisbákns
og mikillar opinberrar hlutdeildar af vergri
landsframleiðslu (VLF) . Í stuttu máli
eru velferðarsamfélög Evrópu komin á
leiðarenda . Síðan hefur auðvitað birzt ginn-
unga gap á milli Suður-og Norður-Evrópu,
þannig að runnið hefur upp fyrir mönn um,
að sumpart fóru löndin í suðri inn í evru-
samstarfið á fölskum forsendum, og sum part
eiga þau ekkert erindi inn í slíkt samstarf .
Vandræði ESB eru þó enn djúpstæðari en
hér hefur verið lýst . Þau eru fólgin í lítilli
viðkomu, sem sums staðar veldur fólks-
fækkun, háum og hækkandi meðalaldri og
mjög veikum lífeyrissjóðum . Sífellt færri
launa menn standa undir vaxandi yfir bygg-
ingu . Þeir eru nú að jafnaði fjórir en um
2040 verða þeir aðeins tveir á móti hverjum
lífeyrisþega . Af öllum þessum ástæðum er
hagvöxtur lítill og sums staðar enginn í ESB .
Draumórar ESB-forkólfanna um aldamót-
in 2000 að gera ESB að öflugasta hag-
kerfi heimsins árið 2010 hafa orðið sér til
minnkunar . Þýzkaland hefur þó sýnt dágóð-
an hagvöxt frá miðju ári 2009 til miðs árs
2010, og þýzka hagkerfið ber nú eftir sam-
einingu Þýzkalands ægishjálm yfir hagkerfi
annarra landa Evrópu . Evrópa stefnir í að
verða hnignun að bráð, og óeirðir hafa
brotizt út í hverju landinu á fætur öðru árið
2010 vegna mikillar þjóðfélagsóánægju og
bullandi og vaxandi atvinnuleysis, mesta
niðurskurðar ríkisútgjalda frá lokum seinni
heims styrj aldarinnar og lítillar sem engrar
vonar um batnandi hag almennings . Undir
kraumar auðvitað reiði á meðal almennings
með þá ráðstöfun stjórnvalda að nota skattfé
til að bjarga einkabönkum og hygla afæt um .
Jafnaðarmenn Evrópu eru að keyra hana í þrot
með feikilegri yfirbyggingu og skattaáþján .