Morgunblaðið - 24.09.2015, Qupperneq 14

Morgunblaðið - 24.09.2015, Qupperneq 14
14 FRÉTTIRInnlent MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 24. SEPTEMBER 2015 Baldur Arnarson baldura@mbl.is Mikil aukning er í veltu nokkurra stórra atvinnugreina milla ára og er vöxturinn allt að tæplega 30%. Þetta má lesa úr nýjum tölum Hagstofu Íslands yfir virðis- aukaskattsskylda veltu á fyrri hluta ársins. Veltan er gefin upp á tveggja mánaða fresti og hafa tölur fyrir maí og júní á þessu ári verið birtar. Eins og taflan hér fyrir ofan sýnir er vöxturinn mestur í byggingu hús- næðis og þróun byggingarverkefna, eða rúmlega 27% frá fyrri hluta árs 2014 til sama tímabils á þessu ári. Undir þennan lið heyrir bygging íbúðar- og atvinnuhúsnæðis. Ein framkvæmd hækkar töluna Stefán Sigurðsson, sérfræðingur hjá Hagstofunni, sagði það hafa áhrif á þessar tölur að þýskt fyrir- tæki hefði skilað inn virðisauka- skattsskyldri veltu af stóru verkefni á Íslandi. Hann kvaðst vera bundinn trúnaði um málið að öðru leyti. Mannvirkjagerðin vex mun hæg- ar en bygging húsnæðis, eða um 5,1%. Undir þann lið heyrir m.a. vegagerð, brúarsmíði, jarðganga- gerð, vinna við fráveitukerfi, bygg- ing íþróttamannavirkja og flugvell- ir. Liðurinn sérhæfð byggingar- starfsemi jókst um 10,2% milli ára en hann er ekki á töflunni hér fyrir ofan. Vinna við gerð grunna, burð- arvirki og steypuvinna er meðal annars í þeim atvinnugreinaflokki. Heildverslun og smásöluverslun eru í ágætum vexti en veltan eykst um 4,2% og 4,7%. Til samanburðar áætlar Hagstofan að hagvöxtur á fyrri hluta ársins hafi verið 5,2%. Loks hefur velta gististaða aukist um 21,8% á fyrri hluta árs frá sama tímabili í fyrra og velta veitingasölu og veitingaþjónustu jókst um 13,4%. Báðar greinarnar eru að verða stór- ar atvinnugreinar á Íslandi. Velta níu atvinnugreina á fyrstu sex mánuðum áranna 2008 til 2015 Á verðlagi hvers tíma í milljónum króna* 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 Breyting frá 2010 Breyting frá 2014 Framleiðsla á drykkjarvörum 9.635 12.259 13.498 14.128 15.018 15.101 15.820 16.502 22,3% 4,3% Bygging húsnæðis; þróun byggingarverkefna 56.598 31.600 25.990 24.733 24.939 27.389 32.855 41.782 60,8% 27,2% Mannvirkjagerð 18.791 7.178 5.908 2.600 2.955 4.223 5.760 6.055 2,5% 5,1% Heildverslun, að undanskildum vélknúnum ökutækjum 242.147 245.506 303.536 278.219 316.958 323.044 316.947 330.113 8,8% 4,2% Smásöluverslun, að undanskildum vélknúnum ökutækjum 138.636 134.747 139.939 142.010 155.257 163.205 172.650 180.834 29,2% 4,7% Rekstur gististaða 7.385 8.069 8.630 10.191 12.321 15.341 18.311 22.310 158,5% 21,8% Veitingasala og þjónusta 18.488 17.986 19.226 20.861 23.129 26.368 29.666 33.647 75,0% 13,4% Fasteignaviðskipti 20.162 21.337 21.329 22.401 24.444 26.777 29.296 32.127 50,6% 9,7% Sérhæfð byggingarstarfsemi 45.366 27.870 23.265 22.745 22.600 27.327 30.601 33.736 45,0% 10,2% Heimild: Hagstofa Íslands.*Upphæðirnar hafa ekki verið núvirtar. Tugprósenta vöxtur í stórum atvinnugreinum  Veltan af byggingu húsnæðis eykst um 27% milli ára Gunnar Þór Ólafsson, fram- kvæmdastjóri sölu- og markaðs- sviðs hjá BM Vallá, segir sölu á steypu nú um það bil 20% undir meðaltalinu á árunum 1990 til 2000, miðað við rúmmetra. Það sé því langur vegur frá því að þensluástand sé að skapast á byggingarmarkaði. Eftirspurnin eftir steypu sé til dæmis miklu minni en á árunum fyrir hrunið, þegar erfitt var að mæta eftir- spurn. Slíkt þensluskeið sé ekki ákjósanlegt. Má geta þess að íbúa- fjöldinn var 253.785 á nýársdag 1990, 279.049 í ársbyrjun 2000 og 329.100 í byrjun þessa árs. Sala steypu á mann er því nú mun minni en á tíunda áratugnum. Samt sem áður telur Gunnar Þór að vísbendingar séu um bólu- myndun í íbúðarhúsnæði á af- mörkuðum svæðum á höfuðborg- arsvæðinu, einkum í miðborg Reykjavíkur. Söluverðið sé enda orðið langt yfir framleiðslukostn- aði. Á hinn bóginn reynist það verktökum áskorun að selja nýjar íbúðir í úthverfum á verði sem stendur undir fjárfestingunni. „Áður fyrr voru íbúðir á Íslandi iðulega keyptar beint af verktök- um. Nú eru komnir milliliðir á markaðinn sem vilja ávöxtun af sinni fjárfestingu. Þetta getur stuðlað að hærra verði,“ segir Gunnar Þór um þessi áhrif. Hann segir aðspurður að enn sé nokkuð í land með að bygging íbúðarhúsnæðis nái sögulegu meðaltali. Hann segir skort á vinnuafli halda aftur af vexti bygg- ingargreinarinnar um þessar mundir. Það sé víða yfirbókað. Vísbendingar um bólumyndun GREINING FRAMKVÆMDASTJÓRA HJÁ BM VALLÁ Anna Lilja Þórisdóttir annalilja@mbl.is Ástæða þess að ný tegund lyfja við lifrarbólgu C var boðin út í hrað- útboði fyrir nokkrum dögum er að til stendur að gefa þau þeim 30 lifrar- bólgusjúklingum sem verst eru staddir, að mati lækna. Þetta segir Kristján Þór Júlíusson heilbrigð- isráðherra. Tillaga hans, um sam- starf Norðurlandanna á sviði lyfja- mála, er nú til skoðunar á vettvangi norrænna heilbrigðismála. Eins og fram kom í Morgun- blaðinu í gær leita Ríkiskaup nú til- boða í sex ný lyf til meðferðar á lang- vinnri lifrarbólgu C. Í útboðs- lýsingunni segir m.a. að samkvæmt tilmælum Landlæknis og Sóttvarn- arlæknis hafi Landspítala verið fyr- irskipað að hefja nú þegar eða eins fljótt og kostur er meðferð með nýrri kynslóð lyfja við langvinnri lifrarbólgu C á Íslandi og sé því farin sú leið að bjóða lyfin út í hraðútboði sem lýkur í byrjun næstu viku. Ástæðan fyrir því að þessi lyf hafa ekki verið gefin sjúklingum hér á landi er að hver meðferð með þeim kostar um 10 milljónir króna og ekki hefur verið svigrúm til þess í fjár- lögum. Huga þarf að fleirum Velferðarráðuneytið og Landspít- ali vinna nú að sameiginlegri lausn sem á að tryggja greiðari aðgang að lyfjunum. Krist- ján Þór segir að huga þurfi að þörfum og lyfja- gjöf fleiri lifr- arbólgusjúklinga en þeirra 30 sem brátt muni fá lyf- in. „Samkvæmt þeim upplýs- ingum sem ég hef fengið eru um 1.000 Íslendingar smitaðir af lifr- arbólgu C,“ segir Kristján Þór. Er verið að tala um að þeir fái allir þessi lyf fyrir 10 milljónir hver? „Það er of snemmt að segja um, á þessari stundu, hvort það verði að veru- leika.“ Norðurlandasamstarf Í gær fór fram sérstök umræða á Alþingi um rétt til lyfjameðferðar í heilbrigðisþjónustu. Málshefjandi var Katrín Júlíusdóttir, þingmaður Samfylkingarinnar. Katrín sagði stefnu ríkisstjórnarinnar í lyfja- málum umdeilanlega og að hún leiddi til aukins kostnaðar á öðrum sviðum. Kristján Þór var til andsvara og sagði m.a. að hann hefði lagt form- lega til samstarf Norðurlandanna vegna innkaupa, útboða og greiðslu- þátttöku nýrra og dýrra lyfja. Hann sagði að sú tillaga væri nú til skoð- unar hjá heilbrigðisyfirvöldum á hinum Norðurlöndunum. Vinna að sam- eiginlegri lausn  30 fá brátt ný lyf við lifrarbólgu C Kristján Þór Júlíusson Júlíus Vífill Ingvarsson, borgar- fulltrúi Sjálfstæðisflokksins, hyggst á fundi borgarráðs í dag óska eftir öllum gögnum tengdum undirbún- ingi innkaupabanns borgarinnar á vörur frá Ísrael. Hann telur ljóst að undirbúningsferlinu hafi verið veru- lega ábótavant og hyggst senda um- boðsmanni Alþingis erindi um málið í kjölfarið. „Þetta mál hefur ekki hlotið þá meðferð sem mál af þessu tagi eiga að fá. Auk þess hafa marg- ir lögfræðingar bent á að innkaupa- bannið sé ekki í samræmi við lög um opinber innkaup og ýmsa milliríkja- samninga sem Ísland er aðili að. Það verður líka að fara yfir þann þátt málsins,“ segir Júlíus. Hann segir með ólíkindum að málið hafi verið í meðferð innan meirihlutans í borgarstjórn og hjá innkaupadeild borgarinnar í um ár, eins og Björk Vilhelmsdóttir hélt fram í viðtali á Hringbrautinni, án þess að aðrir en pólitískir fulltrúar meiri- hlutans hafi vitað af því. Júlíus Vífill segir þá van- kanta málsins sem hann telur helst varða um- boðsmann Alþingis vera lögmæti þess að bera fram tillögu af þessu tagi, sérstaklega án þess að það liggi fyrir álit borgarlögmanns og innkaupadeildar um áhrif tillögunn- ar. Þá hafi skort samráð við m.a. ut- anríkisráðuneytið um það hvaða áhrif slík tillaga hefði á hagsmuni landsins. Júlíus Vífill telur fullt til- efni til þess að umboðsmaður taki upp málið að eigin frumkvæði. Innkaupabann fari til umboðsmanns Júlíus Vífill Ingvarsson
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92

x

Morgunblaðið

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.