Þjóðmál - 01.06.2013, Síða 40

Þjóðmál - 01.06.2013, Síða 40
 Þjóðmál SUmAR 2013 39 Á gamals aldri hvatti Engels menn til að berjast gegn zarveldinu rússneska með öllum tiltækum ráðum . Þetta veldi væri þrándur í götu framfara, ekki bara á heima- slóðum heldur líka í Vestur-Evrópu .22 Ekki er grein Engels um baráttu Ung verja geðslegri en greinin um slavana .23 Hann dregur allar þjóðir í annan tveggja dilka, byltingar- eða andbyltingardilkinn . Þjóð- verjar, Ungverjar og Pólverjar séu í byltingar- dilknum, slavarnir í hinum dilkn um . And- byltingarþjóðanna bíði það hlutskipti að líða undir lok í byltingar storm inum .24 Þótt Ungverjar séu siðmenningarlega séð eitthvað á eftir þýskumælandi Austur ríkis- mönnum þá bæta þeir það upp með glæsi - legri stjórnmálavirkni (les: upp reisnar girni) . Engels lýkur greininni með því að segja að í næstu heimsstyrjöld muni ekki aðeins afturhaldsstéttir og -konungaættir líða und- ir lok, heldur líka afturhaldsþjóðir . Það yrði framfaraspor .25 Þjóðir, stéttir, einstaklingar o .fl . Sørensen veltir því fyrir sér hvers vegna Marx og Engels tala bara um þjóðir og aldrei um stéttir í blaðagreinunum í Neue rheinische Zeitung . Hann telur að þeir hafi ekki viljað stuða borgaralega lesendur með stéttatali . Hann spyr líka hvers vegna Engels hafi skrifað svæsnustu greinarnar . Kann það að þýða að munur hafi verið á þeim tveimur, Engels hafi verið ljóti karlinn? Sørensen telur það ólíklegt, Marx og Engels hafi unnið afar náið saman og Engels verið svo háður Marx að hann hefði vart viðrað skoðanir sem væru Marx ógeðfelldar . Enda hafi Engels skrifað greinar sem birtust i nafni Marx í bandarískum blöðum . Enn fremur sé ósennilegt að þeir hafi breytt um skoðanir með árunum, Engels hafi gert greinarnar í Neue rheinische Zeitung að umfjöllunarefni í grein sem hann skrifaði í tilefni fyrstu ártíðar Marx árið 1884 . Hann hafi ekki tekið neitt aftur af því sem þeir skrifuðu þar, öðru nær .26 Ekki má gleyma því að Marx og Engels voru einatt mjög kjaftforir, sérstaklega í bréfum og blaða- og áróðursgreinum . Spurn ingin er hvort taka eigi allt sem þeir segja bókstaflega . Í fræðiritunum er tónninn yfir leitt öllu hógværari . Kannski meintu þeir ekki bókstaflega það sem þeir sögðu í svæsnu greinunum . Sørensen bendir á að í greinunum tali Marx og Engels eins og þjóðir og stéttir séu einar til, einstaklingar koma lítið við sögu .27 Bæta má við að telji maður þátt einstakl- ings ins í samfélagsþróuninni veigalítinn er ekki líklegt að maður telji rétt einstakl ings- ins mikils virði . Marx og Engels til varnar má nefna að á bjartari augnablikum leggja þeir áherslu á einstaklingseðlið . Í sósíalísku og komm- únísku samfélagi framtíðarinnar verði frjáls þróun einstaklingsins forsenda frjálsrar þróunar heildarinnar .28 Marx leggur áherslu á að ekki sé endilega rétt að gera alla hnífjafna, taka verði tillit til einstaklings- bundinna þarfa .29 Auk þess skapi maðurinn sögu sína sjálfur og sé ekki bara leiksoppur stéttabaráttu og sögulegra lögmála .30 Sørensen segir að hugmyndir um yfir - E ngels lýkur greininni með því að segja að í næstu heimsstyrjöld muni ekki aðeins afturhaldsstéttir og -konungaættir líða und ir lok, heldur líka afturhaldsþjóðir . Það yrði framfaraspor .
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97

x

Þjóðmál

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Þjóðmál
https://timarit.is/publication/1175

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.