Frón - 01.04.1943, Page 15

Endurreisn Alþingis
77
koma skyldi saman í Reykjavík annað hvort ár. Nefndin skyldi
ræða þau mál sem stjórnin legði fyrir hana, og bænarskrár sem
nefndarmenn sjálfir bæru fram. Embættismannanefndin kom
saman tvisvar, árin 1839 og 1841. Á fundinum 1839 átti nefndin
að gera tillögur um kosningalög fyrir Island til ráðgjafarþingsins
í Hróarskeldu. Petta gerði nefndin eins og fyrir hana var lagt,
en benti hins vegar á nauðsvn þess að fá ráðgjafarþing í landinu
sjálfu, og sýndi fram á að gagnslítið væri fyrir ísland að taka
þátt í þinginu í Hróarskeldu með því fyrirkomulagi sem verið
hafði. Kansellíið vildi ])ó engu breyta og lagði til við konung að
allt skyldi standa sem áður var, nema ef íslendingar fengju
sjálfir að kjósa fulltrúa sína í Hróarskeldu.
En meðan þetta gerðist höfðu orðið konungaskipti i Dan-
mörku. Friðrik konungur VI dó 3/12 1839 og Kristján VIII tók
við völdum. Hinn síðarnefndi hafði verið landstjóri í Noregi
1814 og um skamma liríð tekinn þar til konungs, og þá sam-
þykkti hann stjórnarskrá Norðmanna, sem i þá daga var við
brugðið sakir frjálslyndis. Ekki sízt fyrir þessar sakir gerðu
menn sér vonir um að hinn nýi konungur myndi bregðast vel
við frelsisóskum íslendinga. Viku eftir konungaskiptin skutu
íslendingar í Kaupmannahöfn á fundi og sömdu ávarp til
konungs þar sem þeir beiddust m. a. aukins verzlunarfrelsis og
þess að Islendingar mættu ráðgast um málefni þjóðarinnar og
stjórn þeirra í landinu sjálfu. Finnur Magnússon var einn af
helztu forgöngumönnum þessa tiltækis, en meðal þeirra sem
undir ávarpið rituðu var Jón Sigurðsson. Konungur tók ávarpinu
vel og hafði góð orð um óskir íslendinga. Síðar á vetrinum komu
Islendingar grein um þetta mál í helzta málgagn frjálslyndra
manna í Kaupmannahöfn, Fædrelandet, þar sem þeir rökstuddu
óskir sínar og gerðu nánari grein fyrir tildrögum þeirra. Þessi
einarðlega framkoma Hafnar-íslendinga hefur efalaust gert sitt
til þess að konungur snerist svo við Alþingismálinu sem
raun varð á. 20. maí 1840 gaf konungur út úrskurð sinn á tillög-
um kansellísins, og var aðalinntak hans, að embættismanna-
nefndinni var falið að ráðgast um á fundi sínum 1841, hvort
ekki myndi vera vel til fallið að setja ráðgjafarþing á íslandi,
og gera tillögur um tilhögun þess, fulltrúafjölda og kosningalög.
I5að var þó tekið fram að þetta þing skyldi hafa hið sama
verksvið og önnur ráðgjafarþing Danaveldis. En að lokum var
nefndinni falið að athuga, hvort »ekki sé réttast að nefna