Frón - 01.04.1943, Blaðsíða 50

112
Hermann Einarsson.
lifa dýr, til dæmis margar tegundir ljósátu, sem geta síað þessa
næringu gegnum hærða fætur og notfært sér hana til viðurhalds.
Pessi dýr eru svo öðrum stærri dýrum næringarefni.
Litir grunnsævisdýra og yfirborðsdýra eru mjög margbreyti-
legir og fara eins og kunnugt er mjög eftir umhverfi jjeirra.
Flestir munu kannast við litbrigði flatfiska eftir botnlitnum,
þaralit þyrsklingsins, blágrænt bak og silfurglitrandi kvið síldar-
innar, sem gera fiskana eins og að ófrágreinilegum hluta um-
hverfisins. 1 samanhurði við þá eru litir djúpsævisdýranna fá-
breyttir, næstum eingöngu dökkbrúnir, svartir eða rauðir. Rauðu
geislarnir í ljósinu hverfa fyrst á leiðinni niður í djúpið, eins
og sagt var frá, og hin rauðu dýr virðast því svört í sinu rétta
umhverfi. Dýrin eru því líka í þessu efni mótuð af umhverfinu,
niðamyrkri, sem aðeins endrum og eins er rofið af snöggu leiftri
frá ljóshnúðum djúphafsbúa.
Island ætti að verða eitt af höfuðbólum sjávarrannsókna.
I’að er eins og náttúran hafi gert stórkostlega tilraun með
legu íslands í Norður-Atlantshafi, með djúpálum á alla vegu,
þar sem hcitir og kaldir straumar mætast. Lífsskilyrði dýranna
eru á þessum slóðum mjög ólík á mismunandi stöðum og
breytileg frá ári til árs. Samanburður á dýrum ýmissa svæða og
lifnaðarháttum þeirra hefur þessvegna gefið mjög merkan árang-
ur, sem hefur haft alþjóðlegt vísindalegt gildi og aukið frama
þeirra þjóða er að rannsóknunum hafa staðið.
En allar rannsóknir vorar á dýralífi íslandshafa eru þó
ennþá á byrjunarstigi, og haffræðinga bíða hér ótal verkefni.
En oss íslendingum má vera það metnaðarmál að höfuðsetur
slíkra rannsókna sé á íslandi, og mér er kunnugt um það, að
það eru sameiginlegar vonir þeirra, sem að íslenzkum sjávar-
rannsóknum vinna, að landið verði frumkvöðull að stofnun rann-
sóknarstöðvar, sem erlendir sérfræðingar gætu gist um lengri
eða skemmri tíma. Vísindalegt gildi slíkrar stofnunar er slikt,
að vænta má alþjóðlegrar, og þó sérstaklega norrænnar aðstoðar
við byggingu hennar og rekstur. Myndum vér líka með því sýna
vilja vorn til menningarlegrar samvinnu, sem vel yrði metinn
meðal nágranna vorra.
Vcstmannaeyjar væru tilvalinn staður slíkrar stofnunar. Pað-