Frón - 01.04.1943, Blaðsíða 23

Frón - 01.04.1943, Blaðsíða 23
Ræða 85 Fyrir þremur hundruSum ára fannst á íslandi skinnbók er hafði aS geyma tuttugu og niu kvæSi eftir ókunna höfunda. Finnandinn var Brynjólfur Sveinsson biskup í Skálholti og skinnbókin var EddukvæSin. Biskup gerSi sér um þessar mundir mikiS far um aS leita uppi íslenzkar skinnbækur frá miSöldum á bæjum víSs vegar um landiS og safna þeim. ÁSur hafSi hann eignazt aSalhandritiS aS Eddu Snorra Sturlusonar, og annaS handrit sömu bókar hafSi hann átt en gefiS frá sér 1639; þaS er nú niSurkomiS í SvíþjóS og kennt viS Uppsali (Uppsala- Edda). Tveimur áratugum siSar sendi hann FriSriki III Dana- konungi aS gjöf sjö dýrustu íslenzku gripina úr bókasafni sínu: lögbók, rímfræSi, Noregs konunga sögur (Morkinskinnu), Gísla sögu Súrssonar, Njáls sögu, Eddurnar báSar. Oss er spurn hvort nokkur konungur hefur nokkuru sinni þegiS konung- legri gjöf. Eddur og fornsögur eru lykilorS hinna sigildu norrænu bók- mennta sem fvrir tilstilli Brynjólfs hiskups og eftirkomenda hans voru dregnar fram úr gleymsku. Biskup sjálfur, yfir- burSamaSur aS lærdómi og hæfileikum, málsnjall á latneska tungu og íslenzka, heitur ættjarSarvinur, skörungur og höfSingi i öllum greinum, skildi flestum samtiSarmönnum sínum betur gildi hinna nýfundnu gripa. A8 minnsta kosti skildi hann gildi þeirra fyrir ísland. Edduhandrit sitt var hann vanur aS nefna cimelium librorum, gersemi bóka. FaS var aS nokkuru leyti fyrir hans atbeina aS Edda og önnur fornrit dreifSust um landiS í fjölda eftirrita. Endurfundnar minningar frá þróttmiklu æskuskeiSi hinnar íslenzku þjóSar, meSan landiS var ennþá frjálst, urSu henni óviSjafnanleg uppspretta hugrekkis og nýs trausts á hörSum tíma. Seytjánda öld var ef til vill hin myrkvasta af fimm myrkuröldum Islands. En hitt er víst aS Brynjólfur biskup gat ekki til neinnar hlitar mælt eSa rennt grun i vidd og mátt þeirra áhrifa sem þessar bækur myndu hafa síSar meir á gjörvallan skáldskap og andlegt líf NorSurlanda. Oss sem aftur lítum er hægSarleikur aS ganga úr skugga um þau. Vér getum gert oss í hugarlund aS EdduhandritiS hefSi aldrei fundizt. Ef nefna skal höfunda af NorSurlöndum sem hafa innblásizt eSa numiS af Eddum og fornsögum, hljótum vér aS telja öll hin miklu nöfn: í Noregi Ibsen, Björnson og SigriSi Undset, í Danmörku Ewald, Oehlen- schláger, Grundtvig og Johannes V. Jensen, i SvíþjóS Rudbeck,
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68

x

Frón

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Frón
https://timarit.is/publication/1208

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.