Orð og tunga - 01.06.2014, Side 161

Ritfregnir
Rit um málstöðlun
Kristiansen, Tore & Nikolas Coupland (ritstj.). Standard Languages
and Language Standards in a Changing Europe. Oslo: Novus Press.
2011. (239 bls.) ISBN 978-82-7099-659-9.
Kristiansen, Tore & Stefan Grondelaers (ritstj.). Language (de)stand-
ardisation in Late Modern Europe: Experimental Studies. Oslo: Novus
Press. 2013. (404 bls.) ISBN 978-82-7099-741-1.
Arið 2009 var svonefndri SLicE-áætlun hleypt af stokkunum með tveimur
vinnustofum í Kaupmannahöfn. Slice stendur fyrir „Standard Language Ide-
ology in Contemporary Europe" og felur í sér víðtækt rannsóknarsamstarf
milli evrópskra fræðimanna. Sjónum er beint að þróun staðalmála og breyt-
ingum í málstöðlun í nútímanum, einkum m.t.t. hugmyndafræðilegra for-
sendna hennar. Frumkvæðið að áætluninni kemur frá Kaupmannahöfn en
fræðimenn og rannsóknarstofnanir í fjölmörgum Evrópulöndum eiga aðild
að henni (sjá nánar: http://lanchart.hum.ku.dk/slice/). Bækumar tvær, sem
báðar eru greinasöfn, eru fyrsti afrakstur samvinnunnar og þær eru m.a. for-
vitnilegar í tengslum við þema þessa heftis af Orði og tungu.
I fyrri bókinni er lagður fræðilegur grundvöllur að áætluðum rannsókn-
um innan vébanda SLiCE-áætlunarinnar. Hún skiptist í þrjá hluta. Fyrst er
inngangur eftir ritstjórana, Tore Kristiansen prófessor í Kaupmannahöfn og
Nikolas Coupland prófessor í Cardiff, þar sem bæði er fjallað ítarlega um
fræðilegan ramma rannsóknanna og ýmis grundvallarhugtök sem snerta
málstöðlun, hugmyndafræði og málviðhorf og gerð grein fyrir efni og efnis-
skipun bókarinnar. Því næst eru þrettán greinar sem hver um sig fjallar um
stöðu mála í tilteknu málsamfélagi („Community reports"), þ.á m. grein um
íslensku, „Language ideology and standardisation in Iceland", eftir Stephan
Pax Leonard og Kristján Amason; önnur málsamfélög sem fjallað er um eru
Austurríki, Danmörk, England og Wales (enska), Finnland (greinar bæði um
finnsku og sænsku), Þýskaland, Irland (írska), Litháen, Holland, Noregur,
Svíþjóð og Wales (velska). I síðasta hluta bókarinnar eru fimm greinar
undir yfirskriftinni „Theoretical contributions" þar sem fjallað er um til-
tekin fræðileg viðfangsefni sem snerta rannsóknaráætlunina með dæmum