Náttúrufræðingurinn

Árgangur

Náttúrufræðingurinn - 2016, Blaðsíða 20

Náttúrufræðingurinn - 2016, Blaðsíða 20
Náttúrufræðingurinn 92 oft fremur litlaus á að líta og því er leirblómið sérlega áberandi á slíkum botni. Á norsku heitir leirblómið mudderbunnsjørose eða ,leirbotns- særósʻ í beinni snörun, sem tengir tegundina við leirbotn á sama hátt og hið nýlega íslenska heiti. Í sjó er þessi tegund, eins og flestir sæfíflar, falleg á að sjá með langa arma sem sveiflast til og frá í leit að æti. Þegar upp úr sjó er komið krumpast sæfíflar iðulega saman, draga armana jafnvel inn og verða nær óþekkjanlegir. Leirblómið dregur sjaldan inn armana þegar það kemur úr sjó en verður slepjulegt á að líta (2. mynd). Það á til að kasta af sér örmunum en ekki er vitað hvaða tilgangi það þjónar. Pólrækja leBBeus polaris Rækjur tilheyra fylkingu liðdýra (Arthropoda) og undirfylkingu krabbadýra (Crustacea). Liðdýr eru fjölbreyttur hópur lífvera sem hefur aðlagast nánast öllum búsvæðum á landi, í ferskvatni og í sjó. Rækjur tilheyra ættbálki tífætlinga (Decapoda) en í þeim ættbálki eru einnig humrar og krabbar. Humrar og krabbar hafa aðlagast botnlífi en rækjurnar eiga mun auðveldara með að synda frá botninum.5 Í heiminum eru um 3.000 rækjutegundir og finnast þær bæði í ferskvatni og í sjó. Yfir 50 tegundir af Lebbeus- rækjum eru þekktar og finnast þær á ýmsu dýpi víðs vegar um heim.7 Pólrækja L. polaris (3. mynd) er ein af 25 rækjutegundum sem fundist hafa við Ísland (óbirt gögn frá Hafrannsóknastofnun). Fullvaxin pólrækja er venjulega 6–7 cm að heildarlengd en þó hafa fundist einstaklingar allt að 9 cm langir.10 Pólrækja er ljósbleik að lit með dökkar rendur á búknum en oft má einnig sjá rendur á fótum. Pólrækja er ekki nytjategund og hafa engar beinar rannsóknir verið stundaðar á henni við Ísland. Aðeins er kunnugt um fáeinar erlendar rannsóknir.11 Pólrækja hefur verið skráð í rækjuleiðöngrum Hafrannsóknastofnunar en þá veiðist hún stundum sem meðafli en hefur auk þess fundist við fæðugreiningu úr magasýnum ýmissa fiska (óbirt gögn frá Hafrannsóknastofnun). Fæðugreining hefur oft reynst nytsamleg við að athuga útbreiðslu tegunda þar sem afræninginn er yfirleitt veiddur á sömu slóð og hann étur bráðina.12 Hér við land hefur pólrækja oftast fundist út af Vestfjörðum og fyrir norðan landið (4. mynd), sem er kaldasta hafsvæðið við Ísland.13 Lebbeus- tegundir eru kaldsjávartegundir og finnast því yfirleitt í köldum (arktískum) sjó en einnig dýpra þar sem sjávarhiti er hærri. Pólrækja finnst á allt að 1.000 m dýpi en hefur oftast fundist á 30–300 m dýpi.10 Mesta dýpi sem hún hefur fundist 2. mynd. Leirblóm komið upp úr sjó. Þvermál þess er um 10 cm. – Bolocera tuediae, approximately 10 cm in diameter, on deck. Ljósm./Photo: Steinunn H. Ólafsdóttir. 1. mynd. Leirblóm á sandbotni. Sjá má litlar rækjur gægjast undan örmum þess og eina innan armanna. Hægra megin á myndinni er slöngustjarna af ætt Brisingidae. – Sea anemone Bolocera tuediae on a sand bottom. Small shrimps can be observed beneath the arms of the sea anemone and one within the arms. To the right is an asteroid belonging to the Brisingidae family. Ljósm./Photo: Hafrannsóknastofnun.
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88

x

Náttúrufræðingurinn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Náttúrufræðingurinn
https://timarit.is/publication/337

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.