Hjúkrun: tímarit Hjúkrunarfélags Íslands - 01.11.1985, Page 8

kom sér vel þegar ég kom til Ullev-
ál.
Á þessum tíma 1927 var ennþá
notaður gamli franski spítalinn í
Vestmannaeyjum, þá þurfti að
bera allt vatn sem notað var í
spítalanum úr brunni við eitt horn
spítalans. Varð að draga það upp
með handafli. Þá var ekki annað
neysluvatn en rigningavatn í
Eyjum, sem safnað var af hús-
þökum og leitt í brunna. Heitt
vatn, til að baða sjúklinga, var
fengið á þennan hátt. Þvottahúsið
var hinumegin við allstórt hlað
(port) þangað bárum við vatn úr
brunninum og hituðum það í kola-
kyntum þvottapotti, því næst
bárum við það sjóðheitt í opnum
fötum yfir hlaðið inn í spítalann í
baðkarið. Sóttum síðan kalt vatn
í brunninn og blönduðum hæfi-
lega. Þessi sami pottur var einnig
notaður sem sótthreinsunarofn.
Vírgrind var sett með umbúð-
unum í pottinn og passa varð að
hafa hæfilegt bil frá vatnsborði að
grindinni. Pottinum vandlega lok-
að og kynt undir í 1-2 tíma. Þá 6
mánuði sem ég var þarna voru
gerðir margir uppskurðir og aldrei
kom fyrir að ígerð kœmi í sár.
Frá Vestmannaeyjum fór ég til
Noregs. 20. desember 1927 byrj-
aði eg að vinna á Ullevál sjúkra-
húsi í Osló. Bókleg kennsla var
jafnhliða verklega náminu. Ég
fylgdist með þriðjaárs nemum.
Var fyrst 6 mánuði á kirurgi, 6
vikur á fæðingadeild og 6 mánuði
á medicin. Á námsárum mínum
hafði ég ekki verið á geðveikra-
spítala, en þriðjaárs nemar hlust-
uðu á allmarga fyrirlestra um geð-
veiki, sem mér þóttu mjög áhuga-
verðir.
Um það bil er ég lauk námi á Ulle-
vál var verið að opna Nýja spítal-
ann á Kleppi, og sótti ég með
hálfum huga um stöðu sem að-
stoðarhjúkrunarkona. Vann ég
þar frá l.'júlí 1929 til 15. janúar
1930.
- Hvert lá svo leiðin?
Til Danmerkur. Ég hafði fengið
pláss við Statshospitalet i Vord-
ingborg, til frekara náms í geð-
hjúkrun. Þar vann ég í þrjú ár, tvö
þau síðustu sem deildarhjúkrun-
arkona.
- Hvenær komstu svo til starfa hér
heima?
í janúar 1933 var auglýst eftir yfir-
hjúkrunarkonu við Nýja spítalann
á Kleppi. Eftir miklar vangavelt-
ur, sótti ég um stöðuna, sem ég
gegndi svo í 31 ár, frá 1. febrúar
1933 til 31. desember 1963.
Reyndar var ég í námsleyfi í
Bandaríkjunum og Kanada 1951-
1952 og í skemmri ferðum til
Norðurlandanna, Bretlands og
Þýskalands. Aðallega í sumar-
leyfum. Einnigfékkég ársleyfi,án
launa, og fór til Kanada 1960-
1961.
Þegar ég hóf störf við Klepps-
spítalann, voru deildirnar aðeins
fjórar með rúmlega 100 sjúk-
lingum. Gamli spítalinn var rek-
inn áfram sem sjálfstæð stofnun,
með eigin yfirlækni og yfir-
hjúkrunarkonu fram til 1. janúar
1940, að reksturinn var sameinað-
ur. Hjúkrunarkonur voru þá að-
eins sjö, 4 deildarhjúkrunarkon-
ur, 1 á næturvakt og 2 til að leysa af
á frídögum. Þá var mikill órói á
deildunum, því öll belti og spenni-
treyjur höfðu fyrir nokkru verið
fjarlægð. hver hefir ekki þörf fyrir
að hlaupa um, eftir að hafa verið
bundinn niður í rúmið? En smá-
saman komst ró á og mikil breyt-
ing varð við tilkomu „nýju“ geð-
lyfjanna 1945.
- Hvernig var vinnutilhögun
þegar þú hófst störfá Kléppi?
Vinnuvikan var 60 stundir, eins og
á öðrum spítölum, unnir 10 tímar
á dag, tvískipt vakt og einn frí-
dagur í viku. Seinna breytti ég því
þannig að tveir samfelldir frídagar
færðust fram um 1 dag í hverri
viku, og þrír dagar til jöfnunar
þegar kom að helgi. Fyrst reyndi
ég þetta fyrirkomulag fyrir hjúkr-
unarkonurnar og það mæltist vel
fyrir. Seinna óskaði annað starfs-
fólk eftir sömu tilhögun. En það
tókst nú ekki betur til en svo að
einn starfsmaðurinn taldi sig ekki
fá tilskilinn frítíma og stefndi mér
fyrir bæjarþing Reykjavíkur - 48
stunda vinnuvika kom löngu
seinna.
Þegar röntgenhjúkrunarkonur
fengu 10 daga vetrarfrí, fengu
hjúkrunarkonur sem höfðu unnið
2 ár á Kleppi það einnig að tilstuðl-
an yfirlæknis dr. Helga Tómasson-
ar, sem áleit þær hafa allra manna
mesta þörf fyrir það vegna mikils
andlegs álags.
- Hvernig voru aðstœður og laun
hjúkrunarkvenna á Kleppi?
Eftir nútíma mælikvarða er ekki
hægt að segja að þær hafi verið
góðar. Við bjuggum á efstu hæð
spítalans þar sem heyra mátti háv-
aða frá deildunum. Herbergin
voru lítil og húsbúnaður fábrot-
inn. En það var góð stemning og
heimilislegt þegar við sátum á
kveldin í sameiginlegri dagstofu.
Það var því mikil bragarbót þegar
byggð voru á spítalalóðinni (á
,,Skaftinu“) 6 parhús með tveimur
tveggja herbergja íbúðum og tvö
sambýlishús, sex herbergja, með
sameiginlegri dagstofu. Bjuggu
hjúkrunarnemar í öðru sambýlis-
húsinu, en aðstoðarhjúkrunar-
konur í hinu. Þær fyrstu fluttu inn
1947, en þá hafði fjölgað bæði
deildum og hjúkrunarkonum.
Margar þeirra unnu alla sína
starfsæfi á Kleppi, og ein þeirra
sem kom heim eftir stríðið, Helga
Albertsdóttir, vinnur þar ennþá.
Það hlýjar mér um hjartarætur er
ég hugsa til þessa ágæta fólks, fag-
lærðs og ófaglærðs, sem ég vann
með á þessum árum.
Launamálin voru þá vandamál,
ekki síður en nú á dögum. Ólærðir
starfsmenn fengu sömu laun og
deildarhjúkrunarkonan, sem þeir
6 HJÚKRUN >--</fa-61. árgangur