Hjúkrun: tímarit Hjúkrunarfélags Íslands - 01.11.1985, Page 43

Margrét Gústafsdóttir hjúkrunarfræðingur
Alþjóðaráðstefna um
lög og siðareglur í hjúkrun
ýmist fjallað nánar um inntak
meginerinda eða það skoðað af
sjónarhóli sérsviða í hjúkrun.
Víða var komið við í umræðum á
þessari ráðstefnu, þar sem leitast
var við að varpa ljósi á ýmsar sið-
ferðilegar spurningar í heilsu-
gæslu, sem og spurningar í sið-
fræðilegu tilliti sem starfsfólk í
heilbrigðisstéttum og þá sérstak-
lega hjúkrunarfræðingar glíma við
í störfum sínum.
í stuttu yfirliti sem þessu verður
efnisinntaki á ráðstefnunni ekki
gert skil sem skyldi, en nokkur
dæmi má nefna um þær siðferðis-
legu spurningar, sem fjallað var
um.
Varaheilbrigðismálaráðherra ís-
raels, Almoslino, reifaði þann
vanda, sem stjórnmálamenn
standa frammi fyrir, þegar tekin er
afstaða til forgangsverkefna í heil-
brigðis- og félagsþjónustu.
Ginsberg hagfræðingur í heil-
brigðismálaráðuneyti ísraels
kynnti rannsókn m.t.t. sparnaðar
í heilbrigðisþjónustu. Hann varp-
aði fram þeirri spurningu, hvort
verjandi væri að vega og meta
kostnað meðferðarforma, þegar
mannlegar tilfinningar og gildi
mannlegs lífs væri annars vegar.
Roach, lektor við St. Francis
Xavier háskóla, Nova Scotia,
Canada, leitaðist við að varpa ljósi
á eðli og siðferðilegt gildi um-
hyggju í hjúkrun.
Watson, forstöðumaður hjúkrun-
ardeildar Coloradoháskóla,
Denver, setti fram kenningar og
hugmyndaheildir um hjúkrun í
ljósi mannlegra vísinda (human
science) sem ætti sér siðferðilegar
uppistöður í mannlegri umhyggju.
Brykczynska, hjúkrunarkennari
við Charles West School of Nurs-
ing í London, fjallaði um siðferði-
legar afleiðingar þess að fram-
kvæma ekki hjúkrunarrannsóknir
og/eða siðferðilegar afleiðingar
þess að leiða hjá sér niðurstöður
rannsókna í hjúkrun.
Styles, forstöðumaður hjúkrunar-
deildar Kaliforníuháskóla, San
Francisco, kynnti rannsókn, sem
hún framkvæmdi á vegum ICN
árið 1984-1985. í þessari kynn-
ingu sýndi Styles fram á ýmsa ytri
og innri áhrifaþætti, sem réðu
afskiptum stjórnvalda af hjúkrun.
Dómarinn Carmi, forseti The So-
ciety for Medicine and Law í ísrael
gerði grein fyrir s.k. „skriflegu
samþykki sjúklings“ (informed
consent) og reifaði eðli þess. í máli
hans komu fram rök gegn þessu
formi og tillögur um breytingar.
Hjúkrunarfræðingar og lög-
fræðingar reifuðu í fjölmörgum
erindum spurningar um ábyrgð -
ábyrgðarskyldu hjúkrunarfræð-
inga - jafnframt því sem fjallað
var um starfsglöp og vanrækslu í
starfi.
Davis, prófessor við hjúkrunar-
deild Kaliforníuháskóla, San
Fransisco, tók fyrir mannhelgi í
ljósi aukinnar tæknivæðingar í
læknisfræði. Hún varpaði fram
mörgum tvíeggjuðum spurning-
um, svo sem:
Hvaða siðalögmálum er beitt til
þess að réttlæta, annars vegar
ákvörðun um að halda einstaklingi
á lífi í vél og hins vegar þeirri
ákvörðun að draga úr meðferð og
leyfa einstaklingnum að deyja?
Hvernig er tekist á við grundvall-
arlögmál um mannhelgi og lífs-
gildi? Hvaða afstaða er tekin til
vökva og fæðugjafar, þegar með-
ferð er ákveðin í ljósi mannhelgi -
lífsgildis? Er siðferðislega rétt að
hætta undirstöðu umhugsun? Eru
hugsanlegar þjáningar teknar inn
í siðferðilegt dæmi, þegar ákveðið
er að hætta meðferð? Er hægt að
hætta meðferð jafnframt því sem
mannleg umhyggja er veitt?
Michaeli, ráðuneytisstjóri í heil-
brigðismálaráðuneyti ísraels reif-
aði siðferðilegar spurningar, sem
heilbrigðisstéttir stæðu frammi
fyrir við umhugsun sjúklinga með
sjúkdóma, sem starfsfólki gæti
stafað hætta af.
Hér að framan liefur verið stiklað
á stóru - og eingöngu drepið á inn-
taki nokkurra meginerinda. Að
auki má nefna umræður um of-
stopa í fjölskyldum, kennslu sið-
fræði í hjúkrun, réttindi og
skyldur starfsfólks, og stuðning
við starfsfólk, þegar tekist er á við
siðferðilegan vanda.
Síðast en ekki síst var rætt um
skyldu hjúkrunarfræðinga til þess
að taka á sig lagalega og siðferðis-
lega ábyrgð í starfi. □
HJÚKRUN 3'“4j4s - 61. árgangur 37