Hjúkrun: tímarit Hjúkrunarfélags Íslands - 01.06.1993, Síða 35

» FAGMÁL «
skipta og að hjúkrunaráætlunin
sé í samræmi við þá hjúkrun
sem sjúklingurinn þarfnast á
hverjum tíma. Vel unnið
hjúkrunarferli sem er virkt í
vinnunni á deildinni, er vinnu-
sparandi og eykur samfellu og
samhæfingu í hjúkruninni.
Einstaklingshœfð hjúkr-
un í reynd
A einstaklingshæfð hjúkrun
erindi til okkar hér á landi á
tímum samdráttar og niður-
skurðar? Ég segi hiklaust já. Ef
við höfum einhvern áhuga á
betri hjúkrun og framþróun
innan hjúkrunar, hvort sem við
höfum mikla eða litla peninga,
er einstaklingshæfð hjúkrun
svarið. Einstaklingshæfð hjúkr-
un er frekar peningasparandi
heldur en hitt, ásamt því að auka
gæði hjúkrunarinnar og starfs-
ánægju hjúkrunarfólksins. Rann-
sóknir hafa sýnt að á deildum
þar sem stunduð er einstaklings-
hæfð hjúkrun eru færri manna-
breytingar og minni forföll.
Markmiðið með einstaklings-
hæfðri hjúkrun er að auka gæði
hjúkrunarinnar á allan hátt og að
skjólstæðingar okkar og sam-
starfsfólk finni til ánægju og
öryggis í því ómanneskjulega
umhverfi sem sjúkrahús nútím-
ans eru oft.
Vorið 1989 hófst undirbún-
ingur að einstaklingshæfðri
hjúkrun á bæklunarlækning-
ardeild 13-G á Landspítalanum.
Sá undirbúningur stóð til hausts-
ins sama ár, en þá var skipulagi
hjúkrunar á deildinni breytt frá
hóphjúkrun til einstaklings-
hæfðrar hjúkrunar. Undirbún-
ingurinn fólst í vikulegum
fræðslu- og umræðufundum
allra þeirra sem unnu að hjúkr-
uninni. Fræðslan var meðal
annars um kenningar og hug-
myndir einstaklingshæfðrar
hjúkrunar, sjúklingafræðslu,
samskipti og tjáskipti. Safnað
var efni um einstaklingshæfða
hjúkrun og reynt að gefa fólki
tíma til að lesa sér til. Bæði
hjúkrunarfræðingar og sjúkra-
liðar deildarinnar tóku þátt í
undirbúningnum, sem stjórnað
var af deildarstjóranum með
dyggum stuðningi hjúkrunar-
framkvæmdastjórans. Auk þess
var einn hjúkrunarfræðingur
deildarinnar svokallaður breyti-
aðili (greinarhöfundur var þessi
breytiaðili). Hlutverk mitt var
meðal annars að vera tengiliður
milli stjórnar deildarinnar og
starfsfólksins, safna greinum og
skipuleggja fræðslu og halda
opinni umræðu og áhuga meðal
hópsins.
Sá tími sem notaður er til
undirbúnings er mjög mikil-
vægur og rétt að flýta sér hægt
svo að árangur náist.
Kynna þarf breytinguna og
skipulagið fyrir öðrum starfs-
hópum svo sem læknum, sjúkra-
þjálfurum, félagsráðgjöfum,
iðjuþjálfum og öðrum þeim
aðilum sem vinna að velferð
sjúklingsins.
Við settum fram óformleg
markmið, þar sem við reyndum
að nefna þá þætti sem við vild-
um breyta og bæta í hjúkruninni
með einstaklingshæfðri hjúkrun
(sjá mynd 1). Þessar væntingar
okkar tóku nokkurt mið af þeim
þáttum í deildarvinnunni sem
við vildum reyna að bæta með
breytingunni, en voru kannski
ekki mjög háleit markmið til að
ná fullkomnun við einstaklings-
hæfða hjúkrun.
Ekki er nóg að fræða og
undirbúa starfsfólkið og kynna
breytinguna út á við. Skjólstæð-
ingar okkar þurfa líka að vita
hvemig við vinnum og hver ber
ábyrgð á hjúkrun hans. Auk þess
að kynna sig fyrir sjúklingi og
aðstandendum hans er öllum
sjúklingum afhentur bæklingur
um deildina þar sem fram kemur
hvert skipulag hjúkrunar er á
deildinni og nöfn hjúkrunar-
fræðings og sjúkraliða hans
skráð ( mynd 2 ).
Með einstaklingshæfðri
hjúkrun verður mikil breyting á
vinnu og hugsun hjúkrunar-
fræðinganna og meiri kröfur
gerðar til þeirra. En við hjúkr-
unarfræðingar erum ekki einir í
| vinnunni. A öllum sjúkrahúsum
vinnur fjöldi sjúkraliða okkur
, við hlið. Við tókum þá stefnu að
hafa sjúkraliðana með sem virka
aðila í skipulagi hjúkrunarinnar,
þó þeir beri ekki ábyrgð á hjúkr-
uninni eiga þeir stóran þátt í um-
önnuninni. Þeim ásamt hjúkr-
unarfræðingi, er úthlutað sjúkl-
ingum, sem þeir síðan sinna
alltaf þegar þeir eru á vakt og
mynda því dýrmæt tengsl og
auka samfellu í umönnuninni.
Ekki voru sjúkraliðarnir okkar
allt of ánægðir með þessar
breytingar og fannst oft ein-
staklingshæfð hjúkrun vera
einkamál hjúkrunarfræðinganna.
Eftir að hafa unnið við þetta
kerfi nú um hríð leyfi ég mér að
segja að sjúkraliðarnir á 13-G
eru almennt ánægðir.
Hlutverk deildarstjórans
breytist líka, frá því að vera allt í
öllu, vita allt um alla og bera
ábyrgð á allri hjúkruninni á
deildinni. Nú taka hjúkrunar-
fræðingarnir við ábyrgðinni á
hjúkrun sinna sjúklinga og sjá
um öll tengsl við alla þá sem
HJÚKRUN 1 ‘-/93 - 69. árgangur 35