Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.12.2007, Qupperneq 20

Helga Bragadóttir og Lilja Stefánsdóttir, helgabra@hi.is
KLÍNÍSK FRAMGANGSKERFI í HJÚKRUN OG TENGSL ÞEIRRA VIÐ
STARFSÞRÓUN
Klínískt framgangskerfi til að ákvarða laun hjúkurnarfræðinga á íslandi hefur nú
verið notað frá árinu 1998. Við endurskoðun framgangskerfis hjúkrunarfræðinga
og Ijósmæðra á Landspítala-háskólasjúkrahúsi árið 2005 var sjónum beint að
hlutverki framgangskerfa sem starfsþróunaraðferðar en ekki eingöngu aðferðartil
launaröðunar. Með þetta í huga var gerð úttekt á nýlegum heimildum um klínísk
framgangskerfi hjúkrunarfræðinga og starfsþróun hjúkrunarfræðinga. Greind
voru tengsl klínískra framgangskerfa og starfsþróunar í hjúkrun og hvernig nýta
megi framgangskerfi sem starfsþróunaraðferð.
Inngangur
Framgangskerfi til aö ákvarða laun
hjúkurnarfræðinga á fslandi hefur nú
verið notað frá árinu 1998. Nokkur
reynsla er því komin á þá aðferð við
að ákvarða laun. Við endurskoðun
framgangskerfis hjúkrunarfræðinga og
Ijósmæðra á Landspítala-háskólasjúkra-
húsi árið 2005 var sjónum beint að
hlutverki framgangskerfa sem starfs-
þróunaraðferðar en ekki eingöngu
aðferðar til launaröðunar. Komu fram
ábendingar frá notendum kerfisins um að
í raun væri upplagt að nota það við árleg
starfsmannaviðtöl og sem viðmið og
aðferð til starfsþróunar. Með þetta í huga
var gerð úttekt á nýlegum heimildum um
klínísk framgangskerfi hjúkrunarfræðinga
og starfsþróun hjúkrunarfræðinga.
Heimilda var aflað með leit í gagnagrunnum
CINAHL og Medline og á veraldarvefnum
þar sem lykilleitarorðin voru clinical
ladder og career development. Heimildir
leiddu í Ijós tengsl framgangskerfa
og starfsþróunar hjúkrunarfræðinga.
Tilgangurinn með þessum skrifum er
að gera grein fyrir þessum tengslum og
beina þannig sjónum hjúkrunarfræðinga
að því að framgangskerfi er ekki eingöngu
aðferð til að ákvarða laun heldur líka og
e.t.v. öðru fremur starfsþróunaraðferð.
Rakin er stuttlega saga klínískra
framgangskerfa hjúkrunarfræðinga
á stóru sjúkrahúsunum í Reykjavík og
fjallað um hugmyndafræðina að baki
framgangskerfum, tilgang þeirra og
uppbyggingu og tengsl framgangskerfa
og starfsþróunar.
Framgangskerfi
hjúkrunarfræðinga á íslandi
Með kjarasamningi Félags íslenskra
hjúkrunarfræðinga og fjármálaráðherra
f.h. ríkissjóðs frá árinu 1997 og aðlögunar-
nefndarsamningum, sem fylgdu í kjölfarið,
opnuðust nýjar leiðir við að ákvarða laun
hjúkrunarfræðinga. Markmiðið var m.a.
að auka sveigjanleika í launasetningum,
draga úr miðstýringu í launaröðun og gera
launakerfið skilvirkara þar sem tækifæri
gæfist til að taka tillit til þarfa og verkefna
ólíkra stofnana og hjúkrunarfræðinganna
sem þar störfuðu. Með tilkomu
framgangskerfa hjúkrunarfræðinga skyldi
launaröðun byggjast á færni og hæfni
hvers hjúkrunarfræðings til að sinna
störfum sínum í stað þess að laun væru
ákveðin eftir lífaldri og starfsaldri (Ásta
Möller, 1999). Horft var til annarra landa
þar sem framgangskerfi hjúkrunarfræðinga
höfðu verið notuð og skipulögðu íslenskar
heilbrigðisstofnanirsíneiginframgangskerfi
sem tóku tillit til reynslu annarra og eðli
stofnananna sem framgagnskerfið átti að
nota í.
í Tímariti hjúkrunarfræðinga 1999 gera
Anna Birna Jensdóttir, þá starfandi
á Sjúkrahúsi Reykjavíkur, og Jónína
Sigurðardóttir, þá starfandi á Land-
spítalanum, grein fyrir því hvernig staðið
Helga Bragadóttir,
hjúkrunarfræðingur, PhD, lektor
við hjúkrunarfræðideild Háskóla
íslands og þróunarráðgjafi á
Landspítala
Lilja Stefánsdóttir,
hjúkrunarfræðingur, MHA,
sviðsstjóri á Landspítala
18
Tímarit hjúkrunarfræðinga - 5. tbl. 83. árg. 2007