Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.12.2007, Side 54

höfðu marktækt spágildi fyrir niðurstöðu úr fullu næringarmati. R2
var 54,3%. Leif var normaldreifð (Kolmogorov-Smirnov-próf: P =
0,926. Einfölduð er jafnan:
Gildi = LÞS - 16 x (ósjálfrátt þyngdartap; já=1; nei= 0) - 8 x CJr
(skurðaðgerð nýlega; já=1; nei= 0) L?.KS.?,Í’MLI peisónuoppiýsmgarsjúkimgs
Viðmiðunargildi er 21 (þ.e. > 21 :vel nærður, < 21: vannæring).
Kembilcit til grciningar á vannæringu aldraðra
Næmi, sértæki og forspárgildi
Viðmiðunargildi fyrir vannæringu með fullu næringarmati var
5 punktar. Bestu viðmiðunargildi fyrir SSM voru <3 punktar
og fyrir MNA <24 punktar. Hvert tæki hefur innbyrðis eigin
kvarða í punktum og viðmíðunargildi út frá því. Punktafjöldi
er ekki sambærilegur milli mælitækja. Tafla 2 sýnir útkomu
skimunartækja í samanburði við fullt næringarmat. Næmi var
milli 1,0 og 0,77 sem þýðir að matstækin finna á bilinu 100-
77% þeirra sem eru vannærðir. Sértæki var lægra og munurinn
milli skimunartækja meiri, miili 0,36 og 0,88%, þ. e. tækin
greina rétt 36-88% þeirra sem eru vel nærðir. Næmi var hæst
eða 1,0 fyrir jöfnu með þremur breytum, tveimur úr RAI (og
öðrum skimunartækjum) að viðbættum upplýsingum um hvort
sjúklingur hefði nýlega farið í skurðaðgerð. Sértæki var lægra
fyrir þessa sömu jöfnu, eða 0,78, en fyrir jöfnu með fjórum
breytum sem birt hefur verið áður, 0,88 (Thorsdottir, o.fl.,
2005). Þetta þýðir að í þeim sjúklingahópi, sem rannsakaður
var, fann þessi jafna alla (100%) vannærða en greindi ekki alla
vel nærða rétt, eða 78%. í heild voru í matstæki með 3ja breytna
jöfnu rúmlega 11 % ranglega greindir en það eru jafnmargir og
voru ranglega greindir með fjögurra breytu jöfnu.
Umræða
Niðurstöður þessarar rannsóknar sýna að með því að skoða
þrjú atriði, er taka til líkamlegs ástands aldraðs einstaklings,
er hægt að útbúa einfalt skimunartæki sem bæði er næmt
og sértækt. Matstækið, sem felur í sér líkamsþyngdarstuðul
(upplýsingar um hæð og þyngd), upplýsingar um ósjálfrátt
þyngdartap og hvort nýlega hafi verið gerð skurðaðgerð á
öldruðum, finnur 100% þeirra sem eru vannærðir og greinir
með réttu 78% þeirra sem eru vel nærðir. Með hliðsjón af
Eyðublaðiö greinir líkur á vannæringu á öldrunardeildum og ber aö nota til þess aö meta þörf á
næringarráðgjöf.
Merkið viö eftirfarandi atriði og gefiö stig eftir því sem við á.
Spumingar Svar Stig
1. Hæð cm Þyngd kg Líkamsþyngdarstuðull 0 skv. töflu á bakhlið*
2. Ósjálfrátt þyngdartap Já = -16 Nei = 0
3. Skurðaðgerð nýlega Já = -8 Nei = 0
Stig samtals:
Viðmiðunargildi er 21 (þ.e. > 21 :vel nærður, < 21: hætta á vannæringu eða vannæring)
Útfyllt af________________________________________ Dags.______________________
Hætta er á vannæringu ef stig eru 21 cða færri
Sendiö eyðublaðið til næringarstofu
Mynd 1. Kembileit til greiningar á vannæringu aldraðra.
* Bakhlið eyðublaðsins, þ.e. viðmiðunargildi tíl að svara spurningu 1 í
kembileitareyðublaði, má sjá í töflu 3 hér í greininni.
niðurstöðum rannsóknarinnar hefur verið sett saman matstækið
„Kembileit til greiningar á vannæringu aldraðra". Matstækið (sjá
mynd 1 og töflu 3) er einfalt og helsti kostur þess er að það er
fljótlegt og auðvelt í notkun; með því að tengja það við reglulegt
Tafla 2. Tölfræðilegt mat á skimunartækjum í samanburði við fullt næringarmat
MNA SSM Einfaldað mat fyrir aldraða, 4 breytur* Einfaldað mat fyrir aldraða, 3 breytur**
Næmi 0,77 0,89 0,89 1,00
Sértæki 0,36 0,60 0,88 0,78
Jákvætt forspárgildi 0,63 0,76 0,91 0,80
Neikvætt forspárgildi 0,53 0,79 0,85 1,00
Falskt jákvæðir % 26,7 16,7 5,0 11,7
Falskt neikvæðir % 13,3 6,7 6,7 0,0
Ranglega flokkaðir % 40,0 23,3 11,7 11,7
* Áður birt (Thorsdottir o.fl., 2005)
**RAI og upplýsingar um skurðaðgerð
52
Tímarit hjúkrunarfræðinga - 5. tbl. 83. árg. 2007