Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.12.2007, Side 57

RITRÝNDAR FRÆÐIGREINAR
Tafla 4. Minnisatriði, sem varða næringu aldraðra sjúklinga, og atriði sem fylgjast þarf sérstaklega með
Meta hættu á vannæringu
Skima þrisvar á ári
Ráðleggingar Manneldisráðs og Lýðheilsustöðvar um mataræði (Lýðheilsustöð, 2006)
Veljum fjölbreytt fæði og næringarríkt
Gefum ávexti og grænmeti, 5 skammta á dag, a.m.k. 200 g ávexti og 200 g grænmeti auk ávaxtasafa, og gefum C-vítamín og fólasín þegar
neysla grænmetis og ávaxta er lítil
Bjóðum fisk oft
Bjóðum kolvetnaríkan gæðamat, t.d. gróft brauð sem veitir trefjaefni
Bjóðum fituminni mjólkurvörur og gefum kalk þegar mjókurvörur eru lítið eða ekki notaðar
Notum mjúka fitu í matargerð
Söltum í hófi
Gefum nægilegt D-vítamín (lýsi)
MUNUM að öldruðum þarf að bjóða vatn og minna þarf oft á að drekka
Fylgjumst með holdafari
Hvetjum aldraða til að borða hæfilega mikið
Hvetjum aldraða til að hreyfa sig eftir því sem hægt er
Aðgerðir við vannæringu eða hættu á vannæringu
Hjúkrun og umönnun
Fjöldi máltíða á dag => fjölga máltíðum frá 5-6 í 6-8 máltíðir á dag
Lystarleysi => gefa fleiri og smærri máltíðir, þ.e. 6-8 máltíðir á dag
Minnkuð geta til að matast => veita viðeigandi aðstoð
Gefa vökva => 6-8 glös á dag
Viðeigandi aðstoð við að nærast
Brytja niður mat eða stappa mat eftir þörfum, og mata ef þarf
Athuga hvort áferð er rétt, t.d. maukfæði úr eldhúsi
Gefa aukamáltíðir
Gefa næringardrykki
Gefa sondunæringu
Næringarfræðilegar athuganir
Daglegt magn próteina og orku, þ.m.t. kolvetna og fitu
Huga að heildarnæringu
Nægilegt D-vítamín
Nægilegt kalk
Nægilegt B-12 vítamín
Nægilegt járn/nýting á járni
hjá öldruðum sem dvelja á sjúkrahúsi. Sú úrvinnsla, sem gerð
hefur verið til viðbótar við það sem áður hefur verið birt á
alþjóðavettvangi, felur í sér sérstakt mat á notkun RAI-mats í
þeim tiigangi að skima eftir vannæringu og hverju nauðsynlegt er
að bæta við til að RAI-mat nýtist sem best. Þessi grein eykur því
þekkingu okkar á gildi þess að nota RAI-mat reglulega og bæta
við það til að mega á auðveldan hátt finna vannærða aldraða.
Þakkir
Rannsakendur vilja þakka sjúklingum á öldrunarsviði fyrir
þátttöku í rannsókninni og starfsfólki fyrir aðstoð á meðan á
rannsókninni stóð. Einnig viljum við þakka fyrir ómetanlegan
stuðning af styrk frá vísindasjóði Landspítala.
Heimildir
Arora, N.S., og Rochester, D.F. (1982). Respiratory muscle strength and
maximal voluntary ventilation in undernourished patients. Amerícan
Review of Respiratory Disease, 726(1), 5-8.
Baxter, J.P. (1999). Problems of nutritional assessment in the acute setting.
Proœedings ofthe Nutrition Society, 58(1), 39-46.
Berkhout, A.M.M., Cools, H.J.M., og van Houwelingen, H.C. (1998). The
relationship between difficulties in feeding oneself and loss of weight in
nursing-home patients with dementia. Age and Ageing, 27(5), 637-641.
Biolo, G., Toigo, G., Ciocchi, B., Situlin, R., Iscra, F., Gullo, A., og Guarnieri,
G. (1997). Metabolic response to injury and sepsis: Changes in protein
metabolism. Nutrition, 13 (fylgirit 9), 52S-57S.
Chandra, R.K. (1997). Nutrition and the immune system: An introduotion.
American Journal ofClinical Nutrition, 66(2), 460S-463S.
Copeman, J. (2000). Promoting nutrition in older people in nursing and resi-
dential homes. British Journal of Community Nursing, 5(6), 277-284.
Tímarit hjúkrunarfræðinga - 5. tbl. 83. árg. 2007
55