Skírnir - 01.09.2006, Side 11

þýðuflokknum innan ríkisstjórnar. Eftir miklar vangaveltur
komst hann að þeirri niðurstöðu að í því efni væri einn álitlegur
kostur. Það væri að grípa til gamalkunnugs ráðs í stjórnmálum, en
það var að leiðrétta kjördæmaskipunina vegna ójafns atkvæða-
vægis í landinu. Slíkum hugmyndum hafði Sjálfstæðisflokkurinn
yfirleitt tekið vel á liðnum árum og því möguleiki að „möndla“
við hann á þeim vettvangi. Til þess að koma slíkri hugmynd í
framkvæmd þyrfti að semja við Sjálfstæðisflokkinn um að veita
minnihlutastjórn Alþýðuflokksins stuðning meðan komið væri í
kring breytingum á stjórnarskrá í tvennum kosningum. Síðan
gætu þessir flokkar myndað saman ríkisstjórn einir sér eða með
stuðningi Framsóknar eða annarra ef á þyrfti að halda eftir lok
síðari kosninganna. En hvernig átti að koma þessu í framkvæmd?
Og hverjir áttu að standa í slíkum þreifingum.
Niðurstaða Guðmundar Í. var sú að hann gæti vart rætt þetta
nema við einn mann á landinu öllu. Við Emil gæti hann ekki rætt
þetta, því að hann væri svo heiðarlegur að hann gæti ekki talað við
tvo aðila í einu — og væri þegar önnum kafinn við að endurreisa
Vinstristjórnina. Ekki gat hann heldur rætt þetta við Gylfa Þ. því
hans veikleiki væri sá að hann treysti mönnum svo vel að hætta
væri á því að hann ræddi málið of fljótt við aðra og þá yrði málið
óframkvæmanlegt. — Hann gæti því ekki rætt þetta við nánustu
flokksfélaga sína og yrði að treysta því, að þessi eini maður sem
hann gæti rætt málið við, segði aldrei frá aðild sinni að málinu til
þess að ekki vitnaðist að hann hefði ekki talið rétt að treysta á fé-
laga sína í Alþýðuflokknum í þessu máli.
Guðmundur Í. segist því hafa ákveðið að fara einn og óstudd-
ur til þessa eina manns og leggja málið fyrir hann til umræðu og
framkvæmda ef svo sýndist við nánari athugun. Þessi eini maður
var forsetinn á Bessastöðum, Ásgeir Ásgeirsson, gamall vinur og
samstarfsmaður Guðmundar Í. í þingflokki Alþýðuflokksins og
vanur „möndlari“ auk þess sem hann gat ráðið hverjum hann fæli
að mynda næstu ríkisstjórn.
Forsetinn og Guðmundur Í. hittust svo 10. des. á Bessastöðum
(samkvæmt vasabók Ásgeirs forseta, sbr. bls. 397 í ævisögu hans
eftir Gylfa Gröndal) þar sem Guðmundur Í. lagði hugmyndir sín-
stjórnarmyndunin 1958 257skírnir
Skírnir haust nota-1 13.11.2006 15:55 Page 257