Jökull


Jökull - 01.01.2012, Síða 9

Jökull - 01.01.2012, Síða 9
Sigurður Þórarinsson (1912–1983) of the 12th Century, in other parts of the country it had dwindled much during the 13th and 14th Centuries, but in SW-Iceland it had lingered till the end of the 16th. Finally, Sigurður described a layer of charcoal, 1 to 2 cm thick, in his soil sections around ruins in Þjórs- árdalur and by a ruin in Borgarfjörður. The layer was taken to indicate singeing of birch-shrub around farms to open grassland or make fields. At the time of settle- ment, singeing was practiced in Sweden and Finland but neither in Norway nor Britain, which Sigurður thought might support ideas, then in vogue, that some of the Iceland settlers had originated in eastern Scan- dinavia. Thus his doctoral thesis dealt equally with volcanology and the history of the Icelanders. In 1948 he published two articles (in Icelandic) on the his- torical implications of his tephrochronological work, his last on pollen analysis. Tephrochronology, which originally had been intended as support for pollen- analytical studies in Iceland under the influence of von Post, now had become the very purpose. Hekla 1947–1948 The Hekla eruption 1947 started on 29 March and lasted for 13 months, giving scientists ample oppor- tunity to study its various aspects. For Sigurður Þórarinsson it came at a fortunate time. He had soon realized that the key to Icelandic tephrochronology lay with Hekla’s tephra layers and eruption history. His early work with Hákon Bjarnason had mainly dealt with the light-colored layers in North- and East- Iceland, and the first soil sections he measured around Hekla were dug in Þjórsárdalur in 1939. At that time, little was known about Hekla’s behavior, e.g. neither that the composition of the magma changes with time, nor that the greatest part of the tephra is erupted in a relatively very short time. For that reason the tephra- sector produced in each eruption tends to be narrow and having a definite direction governed by the pre- vailing wind at its outbreak. Many of these prob- lems came to light as Sigurður worked on his data from 1939, pointing the way to further work after the War. Already in 1945 he started work on tephra layers around Hekla, but the eruption redoubled his efforts. The eruption aroused tremendous interest in Ice- land. By the end it was estimated that about half the nation had witnessed it. Also, it was the first erup- tion to be studied by Icelandic scientists whose efforts were from the beginning well organized. The Ice- land Science Society in cooperation with the Natural History Museum launched a five-volume publication of collected research papers, edited by T. Einarsson, G. Kjartansson and S. Þórarinsson. Sigurður him- self contributed four papers, about 300 pages alto- gether. The first one (1950) described the approach and beginning of the eruption based on twenty eye- witness accounts. No earthquakes were found by hu- mans prior to the eruption, but farm animals proba- bly sensed some tremors 3–4 days before. Appar- ently the tremor-intensity grew during the night be- fore the eruption and may have been felt up to 100 km away. The eruption broke out at 6:41 on 29 March, a sharp earthquake occurred at 6:50, and at 7 o’clock the volcanic cloud had reached 26 km height. Sig- urður also collected photographs of the onset of the eruption which were interpreted by T. Einarsson. In his second paper (1954), Sigurður dealt with the tephra-fall on the first day of the 1947-eruption. This 68-page treatise introduced many new approaches and ideas. The results of 96 measured samples are sum- marized in a map showing the distribution on land of brownish-grey and brownish-black tephra, respec- tively, and grain-size measurements are summarized in a graph showing linear relationship between the log of the mean of the tephra grain size and distance from the volcano (Figure 2). The course of the tephra from Hekla via Scotland to Finland is traced and explained with the help of six meteorological maps. Finally, one of Sigurður’s best-known diagrams appeared for the first time, the relation between SiO2-content of the initial products of an Hekla eruption and the preced- ing interval of quiescence (Figure 3). The third and most monumental of Sigurður’s Hekla papers was a book entitled The eruptions of Hekla in historical times. A tephrochronological study (1967). In the book he recounted everything known to have been written about Hekla’s eruptions up to and including the one in 1693, and for later erup- tions summed up the ever-increasing wealth of doc- uments. Based on numerous soil sections he con- structed isopach maps of seven Hekla tephra layers from 1104 to 1947 and summarized all 14 tephra lay- JÖKULL No. 62, 2012 7
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112
Síða 113
Síða 114
Síða 115
Síða 116
Síða 117
Síða 118
Síða 119
Síða 120
Síða 121
Síða 122
Síða 123
Síða 124
Síða 125
Síða 126
Síða 127
Síða 128
Síða 129
Síða 130
Síða 131
Síða 132
Síða 133
Síða 134
Síða 135
Síða 136
Síða 137
Síða 138
Síða 139
Síða 140
Síða 141
Síða 142
Síða 143
Síða 144
Síða 145
Síða 146
Síða 147
Síða 148
Síða 149
Síða 150
Síða 151
Síða 152
Síða 153
Síða 154
Síða 155
Síða 156
Síða 157
Síða 158
Síða 159
Síða 160
Síða 161
Síða 162
Síða 163
Síða 164
Síða 165
Síða 166
Síða 167
Síða 168
Síða 169
Síða 170
Síða 171
Síða 172
Síða 173
Síða 174
Síða 175
Síða 176
Síða 177
Síða 178
Síða 179
Síða 180
Síða 181
Síða 182
Síða 183
Síða 184
Síða 185
Síða 186
Síða 187
Síða 188
Síða 189
Síða 190
Síða 191
Síða 192
Síða 193
Síða 194
Síða 195
Síða 196
Síða 197
Síða 198
Síða 199
Síða 200

x

Jökull

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Jökull
https://timarit.is/publication/1155

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.