Jökull


Jökull - 01.01.2012, Blaðsíða 9

Jökull - 01.01.2012, Blaðsíða 9
Sigurður Þórarinsson (1912–1983) of the 12th Century, in other parts of the country it had dwindled much during the 13th and 14th Centuries, but in SW-Iceland it had lingered till the end of the 16th. Finally, Sigurður described a layer of charcoal, 1 to 2 cm thick, in his soil sections around ruins in Þjórs- árdalur and by a ruin in Borgarfjörður. The layer was taken to indicate singeing of birch-shrub around farms to open grassland or make fields. At the time of settle- ment, singeing was practiced in Sweden and Finland but neither in Norway nor Britain, which Sigurður thought might support ideas, then in vogue, that some of the Iceland settlers had originated in eastern Scan- dinavia. Thus his doctoral thesis dealt equally with volcanology and the history of the Icelanders. In 1948 he published two articles (in Icelandic) on the his- torical implications of his tephrochronological work, his last on pollen analysis. Tephrochronology, which originally had been intended as support for pollen- analytical studies in Iceland under the influence of von Post, now had become the very purpose. Hekla 1947–1948 The Hekla eruption 1947 started on 29 March and lasted for 13 months, giving scientists ample oppor- tunity to study its various aspects. For Sigurður Þórarinsson it came at a fortunate time. He had soon realized that the key to Icelandic tephrochronology lay with Hekla’s tephra layers and eruption history. His early work with Hákon Bjarnason had mainly dealt with the light-colored layers in North- and East- Iceland, and the first soil sections he measured around Hekla were dug in Þjórsárdalur in 1939. At that time, little was known about Hekla’s behavior, e.g. neither that the composition of the magma changes with time, nor that the greatest part of the tephra is erupted in a relatively very short time. For that reason the tephra- sector produced in each eruption tends to be narrow and having a definite direction governed by the pre- vailing wind at its outbreak. Many of these prob- lems came to light as Sigurður worked on his data from 1939, pointing the way to further work after the War. Already in 1945 he started work on tephra layers around Hekla, but the eruption redoubled his efforts. The eruption aroused tremendous interest in Ice- land. By the end it was estimated that about half the nation had witnessed it. Also, it was the first erup- tion to be studied by Icelandic scientists whose efforts were from the beginning well organized. The Ice- land Science Society in cooperation with the Natural History Museum launched a five-volume publication of collected research papers, edited by T. Einarsson, G. Kjartansson and S. Þórarinsson. Sigurður him- self contributed four papers, about 300 pages alto- gether. The first one (1950) described the approach and beginning of the eruption based on twenty eye- witness accounts. No earthquakes were found by hu- mans prior to the eruption, but farm animals proba- bly sensed some tremors 3–4 days before. Appar- ently the tremor-intensity grew during the night be- fore the eruption and may have been felt up to 100 km away. The eruption broke out at 6:41 on 29 March, a sharp earthquake occurred at 6:50, and at 7 o’clock the volcanic cloud had reached 26 km height. Sig- urður also collected photographs of the onset of the eruption which were interpreted by T. Einarsson. In his second paper (1954), Sigurður dealt with the tephra-fall on the first day of the 1947-eruption. This 68-page treatise introduced many new approaches and ideas. The results of 96 measured samples are sum- marized in a map showing the distribution on land of brownish-grey and brownish-black tephra, respec- tively, and grain-size measurements are summarized in a graph showing linear relationship between the log of the mean of the tephra grain size and distance from the volcano (Figure 2). The course of the tephra from Hekla via Scotland to Finland is traced and explained with the help of six meteorological maps. Finally, one of Sigurður’s best-known diagrams appeared for the first time, the relation between SiO2-content of the initial products of an Hekla eruption and the preced- ing interval of quiescence (Figure 3). The third and most monumental of Sigurður’s Hekla papers was a book entitled The eruptions of Hekla in historical times. A tephrochronological study (1967). In the book he recounted everything known to have been written about Hekla’s eruptions up to and including the one in 1693, and for later erup- tions summed up the ever-increasing wealth of doc- uments. Based on numerous soil sections he con- structed isopach maps of seven Hekla tephra layers from 1104 to 1947 and summarized all 14 tephra lay- JÖKULL No. 62, 2012 7
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144
Blaðsíða 145
Blaðsíða 146
Blaðsíða 147
Blaðsíða 148
Blaðsíða 149
Blaðsíða 150
Blaðsíða 151
Blaðsíða 152
Blaðsíða 153
Blaðsíða 154
Blaðsíða 155
Blaðsíða 156
Blaðsíða 157
Blaðsíða 158
Blaðsíða 159
Blaðsíða 160
Blaðsíða 161
Blaðsíða 162
Blaðsíða 163
Blaðsíða 164
Blaðsíða 165
Blaðsíða 166
Blaðsíða 167
Blaðsíða 168
Blaðsíða 169
Blaðsíða 170
Blaðsíða 171
Blaðsíða 172
Blaðsíða 173
Blaðsíða 174
Blaðsíða 175
Blaðsíða 176
Blaðsíða 177
Blaðsíða 178
Blaðsíða 179
Blaðsíða 180
Blaðsíða 181
Blaðsíða 182
Blaðsíða 183
Blaðsíða 184
Blaðsíða 185
Blaðsíða 186
Blaðsíða 187
Blaðsíða 188
Blaðsíða 189
Blaðsíða 190
Blaðsíða 191
Blaðsíða 192
Blaðsíða 193
Blaðsíða 194
Blaðsíða 195
Blaðsíða 196
Blaðsíða 197
Blaðsíða 198
Blaðsíða 199
Blaðsíða 200

x

Jökull

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Jökull
https://timarit.is/publication/1155

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.