Breiðfirðingur - 01.04.1998, Side 106

104
BREIÐFIRÐINGUR
allt frá stökum varppörum uppí þúsundir para. Sumar tegundir
verpa árlega í eynni og hafa jafnvel gert um aldir. Aðrar eru
nýliðar sem hafa numið land á síðustu árum eða áratugum. Þá
eru tegundir hættar að verpa í Stagley og enn aðrar virðast
vera óreglulegir varpfuglar. Fjallað er um tegundirnar hér á
eftir í hefðbundinni röð eftir skyldleika þeirra og þróun.
Lómur Gavia stellata. NJ man eftir lómshreiðri í Stagley frá
því á seinni árum tímabilsins 1947 til 1979. Frá 1979 er síðan
ekki vitað til þess að lómur hafi orpið fyrr en sumarið 1994, er
eitt par varp við smátjörn rétt ofan við fjörumölina á suðvestur-
horni eyjarinnar (HG). Par varp síðan aftur 1995, sást m.a. á
sjónum við eyna 8. júní (PL), og 1996 (HG). Lómur varp enn í
eynni vorið 1998 (FJ). Lórnur er annars fremur sjaldgæfur varp-
fugl í Breiðafjarðareyjum og verpur einungis í um tug eyja hér
og þar í Vestur- og Suðureyjum (Ævar Petersen 1989).
Fýll Fulmarus glacialis. Fýllinn virðist vera fremur nýlegur
varpfugl í Stagley, eins og víða annars staðar í Breiðafjarðar-
eyjum. NJ man eftir strjálu varpi í klettabrúnum á öllu tíma-
bilinu 1947-1979. Vorið 1975 (21. maí) sátu tveir fuglar í
bergi en varp var ekki hafið. Fjórum dögum síðar (25. maí)
voru komin fimm hreiður í klettunum að norðanverðu. Arið
1982 fundust 12 hreiður, en þar af voru sjö með eggi og fimm
tómar skálar, eingöngu norðan í gegnt Kerlingu (sem er smá-
stapi, sjá 2. mynd) og norðaustan í (norðan við stærstu tjöm-
ina). Síðan hafa fýlshreiður ekki verið talin, en sumarið 1998
(3. júní) sáust 51 fýlar. Sumir þeirra hafa eflaust verið geld-
fuglar sem eru að huga að varpi og hefur fjöldi varppara verið
eitthvað færri (AG). Flestir fuglanna voru á sömu svæðum og
árið 1982 (sjá áður) en þeir sátu einnig í öðrum útköntum
hennar, þ. á m. fyrir miðri eynni sunnanverðri sem bendir til
nokkurrar fjölgunar frá 1982. HG telur fýla hafa fyrst sest að
sunnan í eynni upp úr 1990.
Grágæs Anser anser. Þetta er nýlegur varpfugl í Stagley,
eins og raunar í Breiðafjarðareyjum í heild. Um 1950 var enn
sjaldgæft að rekast á grágæsarhreiður í eyjunum, en breið-
firskur varpstofn er í stöðugri sókn (Ævar Petersen 1989).