Morgunblaðið - 27.09.2018, Qupperneq 12

Anna Lilja Þórisdóttir
annalilja@mbl.is
Þegar Anna Wintour settist íritstjórastól bandarísku út-gáfu tískubiblíunnar Voguevar Ronald Reagan forseti
Bandaríkjanna. Fiskurinn Wanda og
Die Hard voru meðal vinsælustu bíó-
myndanna og Phil Collins sat á toppi
allra vinsældalista með lagið sitt
Groovy kind of love.
Þetta var fyrir 30 árum, árið
1988. Síðan þá hefur mikið vatn runn-
ið til sjávar og margt breyst, ekki síst
í tískuheiminum. En eitt má stóla á:
hin tæplega 69 ára gamla Wintour
situr sem fastast í ritstjórastólnum og
á henni er ekkert fararsnið.
Á tískuvikunni í New York fyrr í
þessum mánuði mátti að venju sjá
Önnu Wintour í fremstu röðinni, auð-
þekkta af sólgleraugunum og beinni
klippingunni. Á þeim tíma sem hún
hefur stýrt bandaríska Vogue hefur
tískan breyst úr því að vera hálf-
gerður menningarafkimi, sem nánast
eingöngu vel stæðar konur höfðu
áhuga á, yfir í fyrirbæri sem snertir
hvern krók og kima mannlífsins.
Vogue Önnu Wintour er blaðið þar
sem Beyoncé ræðir um svarta for-
feður sína og þar sem Theresa May,
forsætisráðherra Bretlands, situr
fyrir í þröngum leðurbuxum. Það er
líka blaðið með Serenu Williams og
nýfæddri dóttur hennar á forsíðu.
Í grein í breska dagblaðinu The
Guardian segir að Wintour hafi
breytt viðhorfum okkar til þess
hvernig við klæðum okkur. Þar er
hún sögð aðalhöfundurinn að þeim
fatastíl sem kallaður hefur verið soft
power eða „mjúk völd“ og til að út-
skýra það nánar í greininni er bent á
að undanfarna tvo áratugi eða svo
hafi forsetafrúr Bandaríkjanna
klæðst litríkum hnepptum peysum og
mynstruðum kjólum, sjónvarpskonur
um allan heim séu í skærlitum að-
sniðnum kjólum á skjánum og nýju
bresku hertogaynjurnar, þær Katrín
og Meghan, sjáist gjarnan í vel sniðn-
um kápum og húðlituðum skóm.
Dæmin eru fleiri og allt er þetta rakið
til áhrifa Wintour.
Útlit hennar sjálfrar hefur litlum
breytingum tekið á þessum þremur
áratugum. Til dæmis klæðist hún aldr-
ei buxum, a.m.k. ekki á almannafæri,
hún er hrifin af skærum litum og áber-
andi mynstrum og lætur umræðu um
að það sé siðferðilega rangt að klæðast
dýrafeldum sem vind um eyru þjóta.
Hún sést sjaldan með handtösku, fyrir
um 20 árum var hún alltaf með Filofax
í kjöltunni á tískusýningunum, núna er
hún eingöngu með snjallsíma.
Fékk ung áhuga á tísku
En hver er hún og hvaðan er
hún? Hin bresk-bandaríska Anna
Wintour fæddist 3. nóvember 1949,
elsta dóttir Charles Wintour, sem
var ritstjóri Lundúnablaðsins
Evening Standard, og Eleanor
Trego Baker sem var bandarísk.
Hún ólst upp í London, fékk ung
áhuga á tísku, eða eins og hún
sagði eitt sinn sjálf: „Þú hefðir
þurft að ganga um með hauspoka
á 7. áratugnum til að komast hjá
því að taka eftir því að eitthvað
stórfenglegt var að gerast í tísk-
unni.“ 15 ára gömul fékk hún
starf í Biba, sem var vinsæl
tískubúð í London á 7. ára-
tugnum og ári síðar gerðist
hún lærlingur í hinni víðfrægu
verslun Harrod’s. Að hvatn-
ingu foreldra sinna hóf hún
nám í tískuhönnun en hætti
því innan skamms. „Annað-
hvort veistu hvað tíska er
eða ekki,“ sagði hún síðar
um þá ákvörðun.
Fyrstu kynni Win-
tour af blaðamennsku
voru á blaðinu sem faðir
hennar ritstýrði; Evening
Standard en hann fékk hana til
að ráðleggja sér um efni sem
átti að höfða til unga fólksins. Árið
1970 var hún ráðin til starfa á tímarit-
ið Harper’s & Queen og þá þegar
sagði hún við vinnufélaga sína að einn
góðan veðurdag myndi hún verða rit-
stjóri Vogue. Hún þótti sýna mikið
frumkvæði og fara nýjar leiðir í starfi
en eftir ágreining við ritstjóra tíma-
ritsins sagði hún upp, flutti vestur um
haf og hóf störf hjá Harper’s Bazaar í
New York og starfaði í kjölfarið hjá
allnokkrum breskum og bandarísk-
um tískutímaritum þangað til hún var
ráðin ritstjóri breska Vogue árið
1985. Því starfi gegndi hún til 1987 og
á þeim stutta tíma tókst henni að um-
bylta efnistökum blaðsins. Í stað yfir-
stéttarkvenna höfðaði það til mennt-
aðra og útivinnandi kvenna og þessa
áherslu átti hún eftir að yfirfæra á
bandarísku útgáfu blaðsins.
Kemur sífellt á óvart
Það var síðan árið 1988 sem
Anna Wintour settist í stól ritstjóra
bandaríska Vogue. Frá fyrsta degi
var ljóst að hún var þangað komin til
að breyta blaðinu. Forsíðurnar, sem
áður prýddu nærmyndir af fyrir-
sætum í hátískufatnaði sem teknar
voru í ljósmyndastúdíóum, sýndu nú
ýmsar konur sem voru áberandi í
samfélaginu; sumar voru á gangi ut-
andyra og stundum klæddar ódýrum
fatnaði í bland við dýra hönnun. Til
dæmis var fyrirsætan á fyrstu forsíðu
Vogue undir stjórn Wintour í 50 doll-
ara gallabuxum og 10.000 dollara
jakka frá Christian Lacroix.
Það er ekki á neinn hallað þegar
Anna Wintour er kölluð valdamesta
kona tískuheimsins og um hana hefur
verið sagt að hún geti ýmist hafið feril
tískuhönnuða upp til skýjanna eða
drepið hann með því einu hvernig
fjallað er um þá í blaði hennar.
Hún þykir hafa áttað sig á því
öðrum fremur hversu mikilvægt það
er að vera alltaf a.m.k. einu skrefi á
undan öðrum í þessum breytilega
heimi. Þá hefur hún byggt upp gríð-
arlega sterkt tengslanet valdafólks á
ýmsum sviðum. Henni hefur tekist
það sem fáum hefur tekist sem er að
ríkja á toppnum í þessum hverfula
heimi áratugum saman. Og það gerir
hún með því að koma sífellt á óvart.
Frá árinu 2013 hefur Wintour, auk
þess að ritstýra Vogue, verið listrænn
stjórnandi Condé Nast, sem gefur
Vogue og fleiri tímarit út.
Hæfileikaríkur leiðtogi
Lauren Weisberger, fyrrverandi
aðstoðarkona hennar, skrifaði bókina
The Devil Wears Prada árið 2003 sem
síðar varð að vinsælli kvikmynd með
Meryl Streep í aðalhlutverki. Fáum
duldist að aðalpersónan, hin kald-
lynda og kröfuharða Miranda
Priestly, var byggð á persónu Winto-
ur. Sjálf sagði hún að sér hefði verið
„skemmt“ við að horfa á myndina.
Hún giftist barnasálfræðingnum
David Shaffer árið 1984 og þau eign-
uðust soninn David árið 1985 og dótt-
urina Katherine, Bee, 1987. Wintour
og Shaffer skildu árið 1999. Síðan þá
hefur ýmsum sögum farið af sam-
böndum hennar við ýmsa menn en
fátt verið staðfest í þeim efnum.
Og nú, þegar Wintour hefur ver-
ið ritstjóri bandaríska Vogue í þrjá
áratugi, hafa verið vangaveltur um að
hún myndi láta af störfum við þessi
tímamót og að Edward Enninful, rit-
stjóri breska Vogue, myndi taka við
af henni en Bob Sauerberg, forstjóri
Condé Nast, hefur kveðið allan slíkan
orðróm í kútinn. Í Twitter-færslu
skrifaði hann að Anna Wintour væri
„hæfileikaríkur og skapandi leiðtogi“
sem væri ómissandi í framtíðarsýn
fyrirtækisins. „Hún hefur samþykkt
að vinna með mér áfram um óákveð-
inn tíma sem aðalritstjóri Vogue og
listrænn stjórnandi Condé Nast,“
sagði í færslu Sauerbergs.
Og því lítur út fyrir að Anna
Wintour verði áfram við stjórnvölinn
í tískuheiminum.
Wintour við völd á Vogue í 30 ár
Anna Wintour, ritstjóri bandarísku útgáfu tímarits-
ins Vogue og valdamesta kona tískuheimsins, hefur
haft gríðarmikil áhrif langt fyrir utan tískuheiminn á
þeim 30 árum sem hún hefur setið í ritstjórastóli.
Á toppnum í 30 ár Ekkert fararsnið
er á Wintour úr ritstjórastóli Vogue.
AFP
Tíska Í kunnuglegum aðstæðum;
í fremstu röð á tískusýningu.
Anna
Wintour
Ritstjórinn
á tískuvik-
unni í Míl-
anó fyrr í
vikunni.
12 DAGLEGT LÍF
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 27. SEPTEMBER 2018
Eikjuvogur 29 - 104 Rvk.
s: 781-5100
Opið: Mán-fim: 12-18
fös: 12-16
Haust
2018
Smart föt, fyrir smart konur
Holtasmári 1
201 Kópavogur
sími 571 5464
Str. 38-52