Morgunblaðið - 27.09.2018, Blaðsíða 42

42 FRÉTTIRErlent
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 27. SEPTEMBER 2018
Ósló. AFP. | Borgaryfirvöld í Ósló
hafa jafnt og þétt unnið að því að
gera 1,9 ferkílómetra svæði í mið-
borginni bíllaust að mestu til að
draga úr loftmengun og losun koltví-
sýrings og auðga mannlífið á göt-
unum. Sumir borgarbúar hafa fagnað
þessum ráðstöfunum en aðrir hafa
lýst þeim sem „stríði gegn bílum“ og
atlögu að persónufrelsi.
„Við þurfum að færa borgina aftur
til fólksins, til að börn geti leikið sér
án þess að vera í stöðugri hættu, til
að gamla fólkið geti fengið fleiri
bekki til að sitja á,“ segir Hanna
Marcussen, sem er í Umhverfis-
flokknum og fer með skipulagsmál í
borgarráði Óslóar. „Til að gera þetta
þurfum við að losna við bíla, sem taka
of mikið pláss.“
Borgaryfirvöldin hafa gert ýmsar
ráðstafanir til að draga úr bílaumferð
í miðborginni, m.a. fækkað bílastæð-
um um 700, breytt umferðargötum í
göngugötur og hækkað veggjöld sem
ætlað er að koma í veg fyrir um-
ferðarteppur.
Borgaryfirvöldin gengu þó ekki
svo langt að banna bílaumferð í mið-
borginni, eins og sumir höfðu óttast,
þeirra á meðal þingmaður sem sakaði
þau um að reisa „Berlínarmúr gegn
ökumönnum“.
Um 5.500 manns búa og 120.000
starfa á svæðinu sem borgaryfir-
völdin vilja að verði bíllaust að mestu.
Einu bílarnir sem sjást þar eru leigu-
bílar, bílar fatlaðra og sjúkra-,
slökkviliðs- og lögreglubílar, auk
þess sem sjá má nokkra ráðvillta
ökumenn sem virðast hafa villst af
leið.
Hanna Marcussen segir að mark-
miðið sé að svæðið verði að mestu án
einkabíla ekki síðar en árið 2020.
Framkvæmdastjórn Evrópusam-
bandsins hefur tilnefnt Ósló sem
„græna höfuðborg Evrópu“ næsta
árs og borgaryfirvöldin segja að ráð-
stafanirnar til að draga úr bílaumferð
í miðborginni séu liður í að ná því
markmiði að minnka losun koltvísýr-
ings um 95% ekki síðar en árið 2030.
Kaupmenn kvarta
Rúmur helmingur Óslóarbúa er
hlynntur því að í miðborginni verði
„eins fáir bílar og mögulegt er“ en
aðrir hafa gagnrýnt yfirvöldin fyrir
að ganga of langt.
„Það sem er sorglegast við þetta
stríð gegn bílum er að stjórnmála-
mennirnir eru að ráðast gegn frelsi
fólksins og seilast í veski borgarbúa,“
segir Jarle Aabø, almannatengsla-
ráðgjafi sem stjórnar Facebook-
hópnum „Nyhetsavisen Ja til bilen i
Oslo“. Nær 23.000 manns eru í hópn-
um.
„Fólkið óttast að þetta geri út af
við miðborgina, að hún verði mjög
dapurlegur staður,“ segir Aabø og
andmælir þeirri staðhæfingu yfir-
valdanna að atlagan gegn bílaum-
ferðinni auðgi mannlífið á götunum.
„Ég veit ekki hvernig öllu þessu lýk-
ur en ég held ekki að hamingjusamir
hjólreiðamenn mæti á viðburði á göt-
unum og dansi þar í janúar þegar
frostið er 20 gráður og snjórinn nær
þeim upp að hnjám.“
Hjólreiðamenn eru þó hæst-
ánægðir með ráðstafanirnar en segja
að til að minnka bílaumferðina þurfi
að bæta almenningssamgöngurnar,
lækka verð og auka þjónustu. Það
virðist þó vera hægara sagt en gert
því að margir borgarbúar hafa kvart-
að yfir því að farmiðarnir séu of dýrir
og tafir séu algengar, þannig að fólk
þurfi oft að bíða lengi eftir almenn-
ingsvögnum í nístandi vetrarkulda.
Kaupmenn í miðborginni bera sig
einnig illa og segja að salan hafi
snarminnkað, einkum í verslunum
sem selja húsgögn og annan varning
sem ekki er hægt að setja á böggla-
bera eða dröslast með í strætisvagna.
Deilt um „stríð gegn bílum“
 Gera á 1,9 ferkílómetra svæði í miðborg Óslóar bíllaust að mestu  Mark-
miðið er m.a. að minnka mengun  Lýst sem atlögu að frelsi borgarbúa
Maps4news.com/©HERE
1 km
ÓSLÓ
NOREGUR
ÓSLÓ
1.9 km2svæði í mið-
borg Óslóar á að vera
bíllaust að mestu
Óslóarfjörður
Bogi Þór Arason
bogi@mbl.is
Angela Merkel, kanslari Þýska-
lands, er talin hafa orðið fyrir miklu
áfalli þegar Volker Kauder, mikil-
vægur bandamaður hennar, náði
ekki endurkjöri í atkvæðagreiðslu
um formennsku í þingflokki kristi-
legra demókrata, CDU, og systur-
flokksins í Bæjaralandi, CSU.
Volker Kauder hefur verið kallað-
ur hægri hönd kanslarans og varð
formaður þingflokksins fyrir þrettán
árum þegar Merkel varð fyrst kansl-
ari. Hann beið ósigur fyrir tiltölulega
lítt þekktum þingmanni, Ralph
Brinkhaus, sem Merkel hafði neitað
að styðja í atkvæðagreiðslu sem fór
fram í fyrradag. Flestir stjórnmála-
skýrendur höfðu búist við því að
Kauder yrði endurkjörinn en svo fór
að Brinkhaus fékk 125 atkvæði gegn
112. Nokkrum mínútum fyrir at-
kvæðagreiðsluna hvatti Merkel
þingmennina til að styðja Kauder
sem hafði alltaf verið endurkjörinn
án mótframboðs í árlegri atkvæða-
greiðslu í þingflokknum, þar til nú.
„Við verðum að senda þau skilaboð
að við getum haldið áfram að stjórna
með traustum hætti,“ sagði Merkel.
Stjórnmálaskýrendur og forystu-
menn annarra flokka lýstu niður-
stöðunni sem kjaftshöggi fyrir
kanslarann. „Þetta er uppreisn gegn
Merkel,“ sagði Thomas Oppermann,
varaforseti þýska þingsins og einn
forystumanna sósíaldemókrata,
SPD, sem eru í samsteypustjórn
með kristilegum demókrötum og
systurflokknum í Bæjaralandi.
Vefútgáfa Der Spiegel sagði fyrir
atkvæðagreiðsluna að sigur Brink-
haus myndi þýða að „Merkel ætti að
tæma kanslaraskrifstofu sína þegar í
stað – sigur hans myndi ekki geta
talist neitt minna en yfirlýsing um
vantraust á leiðtoga stjórnarinnar“.
Alice Weidel, formaður þingflokks
Annars kosts fyrir Þýskaland, AfD,
fagnaði ósigri Kauders. „Þetta er
upphafið að endalokunum fyrir Ang-
elu Merkel og við vonum að þau
verði fyrr en talið hefur verið.“
Sætir vaxandi gagnrýni
Merkel hefur sætt vaxandi gagn-
rýni í flokki sínum og systurflokkn-
um eftir þá umdeildu ákvörðun
hennar árið 2015 að opna landið fyrir
flóttafólki frá Sýrlandi, en hún varð
til þess að 1,5 milljónir hælisleitenda
komu til Þýskalands. Flokkur kansl-
arans og systurflokkurinn misstu 8,6
prósentustiga fylgi í þingkosningum
í Þýskalandi í september á síðasta
ári, fékk 32,9% atkvæða, sem er
minnsta kjörfylgi þeirra frá árinu
1949. Sósíaldemókratar misstu 5,2
prósentustig og fengu 20,5% fylgi,
minna en nokkru sinni fyrr frá síðari
heimsstyrjöldinni. Annar kostur fyr-
ir Þýskaland varð þriðji stærsti
flokkurinn, fékk 12,6% atkvæða og
jók fylgi sitt um 7,9 prósentustig,
einkum vegna andstöðu hans við inn-
flytjendastefnu stjórnarinnar.
Nýleg skoðanakönnun bendir til
þess að fylgi AfD haldi áfram að
aukast og stuðningurinn við
stjórnarflokkana hafi minnkað.
Fylgi CDU/CSU mældist 28%,
sósíaldemókrata 17% og AfD 16%.
Niðurstaða formannskjörsins í
fyrradag er talin til marks um að
þingmenn CDU/CSU hafi miklar
áhyggjur af þessari þróun.
Volker Kauder hafði gegnt mikil-
vægu hlutverki í því að tryggja
stjórn Merkel meirihluta á þinginu í
atkvæðagreiðslum um þýðingarmik-
il mál og koma í veg fyrir að íhalds-
samir þingmenn gerðu uppreisn
gegn henni, t.a.m. vegna stefnu
hennar í innflytjendamálum eða
vegna fjárhagsaðstoðar við Grikk-
land til að bjarga evrunni. Talið er að
ósigur Kauders geti orðið til þess að
erfiðara verði fyrir Merkel að
tryggja stuðning þingmanna CDU
og CSU við tilslakanir sem sósíal-
demókratar hafa krafist. Nýi þing-
flokksformaðurinn hefur verið and-
vígur tillögum Emmanuels Macrons,
forseta Frakklands, um sameigin-
lega fjármálastefnu til að styrkja
evruna og það gæti torveldað Merkel
að fallast á málamiðlanir til að efla
Evrópusambandið, að því er The
Wall Street Journal hefur eftir
stjórnmálaskýrendum.
„Valdagrunnur Merkel er að leys-
ast upp og staða hennar hefur veikst
mjög,“ hefur blaðið eftir Thorsten
Benner, forstöðumanni hugveitunn-
ar Global Public Policy Institute í
Berlín. „Þingmenn vilja greinilega
ekki vera þöglir stuðningsmenn
stefnu Merkel og hafa ákveðið að
binda enda á samstöðuna.“
Merkel missti „hægri höndina“
 Staða Merkel talin hafa veikst í þingflokki kristilegra demókrata þegar bandamaður hennar náði ekki
endurkjöri sem formaður hans  Lýst sem uppreisn í þingflokknum og kjaftshöggi fyrir kanslarann
AFP
Ósigur Angela Merkel gengur út úr byggingu þýska þingsins í Berlín eftir
að bandamaður hennar náði ekki endurkjöri sem þingflokksformaður.
Afsögn talin ólíkleg
» Stjórnmálaskýrendur segja
að þótt staða Angelu Merkel
hafi veikst sé ólíklegt að hún
neyðist til að segja af sér sem
kanslari Þýskalands á næst-
unni. Til þess þyrfti þingið að
samþykkja tillögu um van-
traust á kanslarann.
» Einnig er talið ólíklegt að
Merkel verði steypt af stóli
sem leiðtogi kristilegra demó-
krata á næsta flokksþingi. Hún
er enn á meðal vinsælustu
stjórnmálamanna landsins og
enginn er talinn líklegur til að
geta fellt hana.
Eltak sérhæfir sig í sölu
og þjónustu á vogum
Bjóðum MESTA úrval
á Íslandi af smáum
og stórum vogum
FIMMTUDAGAR ERU HAPPADAGAR Í MORGUNBLAÐINU
Veglegir vinningar dregnir út í hverri viku
Ferðavinningar með Heimsferðum, leikhúsmiðar hjá Leikfélagi
Akureyrar, flugmiðar með Air Iceland Connect og gisting hjá
Íslandshótelum.
Það borgar sig að lesa Morgunblaðið
F
IM
M
TU
DAGSLEIKU
R
•
M
O
RGUNBLAÐ
SI
N
S
•
FINNDU
HAPPATÖLUNA
Í BLAÐINU
– og þú gætir dottið
í lukkupottinn