Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.02.2018, Side 22

Tímarit Máls og menningar - 01.02.2018, Side 22
J ó n Yn g v i J ó h a n n s s o n 22 TMM 2018 · 1 eins og Íslendingar hafa ímyndað sér hana, maturinn, landslagið og fólkið gæti verið í Frakklandi, á Spáni, Ítalíu eða jafnvel í Sviss eða Austurríki. Arnljótur fer til útlanda til að endurreisa fornan rósagarð í munkaklaustri. Heima skilur hann eftir nýfætt barn sitt og barnsmóður. Sá viðskilnaður virðist þó í fullri sátt, barnið hefur komið undir í einnar nætur ævintýri í gróðurhúsi móður hans. Aðstæður við getnaðinn eru raunar óvenjulegar, gróðurhúsið lýsist upp á dularfullan hátt meðan á ástarfundi þeirra stendur. Sú uppljómun er kannski fyrsta vísbendingin um að dóttir þeirra, Flóra Sól, sé ekkert venjulegt barn. Þegar Arnljótur hefur dvalið um tíma í klaustrinu kemur barnsmóðirin með barnið út til hans og um stund dvelja þau þrjú saman í fjallaþorpinu og verða einhvers konar fjölskylda þar til barnsmóðirin yfirgefur Arnljót og barnið til að stunda nám. Sögusviðið í Ör er óljóst eða sértækt á nákvæmlega sama hátt, Jónas Ebeneser, sögumaður og aðalsöguhetja, ákveður að láta sig hverfa frá Íslandi. Í kafla sem heitir „Miði til tunglsins aðra leiðina“ velur hann sér „land sem var lengi í fréttum vegna stríðsátaka en er horfið af sjónarsviðinu eftir að vopnahlé komst á fyrir nokkrum mánuðum og athyglin færðist annað.“ (62). Landið sem hann kemur til reynist illa farið eftir stríðsátök en það er engin leið fyrir lesandann að átta sig á því í hvaða landi hann er nákvæmlega eða jafnvel hvaða heimsálfu. Jónas fer upphaflega úr landi með það fyrir augum að fyrirfara sér. Eigin- kona hans, sem heitir Guðrún eins og bæði dóttir hans og móðir, hefur sagt skilið við hann eftir að hjónabandið hafði verið ástlaust um langa hríð og sem kveðjugjöf hefur hún upplýst hann um að hann sé ekki líffræðilegur faðir dóttur sinnar. Í hinu ónefnda stríðshrjáða landi finnur hann tilgang að nýju. Hann fer að aðstoða fólk, einkum konur, við endurbyggingu landsins. Með borvél, verkfæratösku og eigin handlagni að vopni leggur hann sitt litla lóð á vogarskálarnar til að gera við hús og byggja upp samfélag úr rústunum. Söguhetjur þessara sagna eiga það því sameiginlegt að þeir byggja upp það sem hefur orðið eyðingu eða hrörnun að bráð. Þeir eru báðir handlagnir menn, einhvers konar tilbrigði við Homo faber. Í Ör er raunar vísað í annað latneskt heiti, þar er Jónas kenndur við það þróunarstig mannsins sem nefnist Homo habilis (124 o.áfr.). Að þessu leyti er hlutverk þeirra hefðbundið hlut- verk karlmanna í vestrænum samfélögum, þeir uppfylla að einhverju leyti það sem R. Connell hefur kallað ráðandi karlmennsku (e. hegemonic mas- culinity).4 Þrátt fyrir það mótast sjálfsmynd þeirra líka af frávikum frá hefðbundinni karlmennsku og umfjöllun um kyngervi og kynhlutverk í þessum sögum er langt frá því að vera einföld.
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104
Side 105
Side 106
Side 107
Side 108
Side 109
Side 110
Side 111
Side 112
Side 113
Side 114
Side 115
Side 116
Side 117
Side 118
Side 119
Side 120
Side 121
Side 122
Side 123
Side 124
Side 125
Side 126
Side 127
Side 128
Side 129
Side 130
Side 131
Side 132
Side 133
Side 134
Side 135
Side 136

x

Tímarit Máls og menningar

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.