Skessuhorn - 20.12.2017, Síða 58

MIÐVIKUDAGUR 20. DESEMBER 201758
„Ég fæddist á loftinu í Grafarholti,
sem enn stendur við Merkigerði á
Akranesi, beint á móti sjúkrahús-
inu. Þetta var þrettánda júlí 1937 svo
ég varð áttræður í sumar,“ segir Sig-
urður Hafsteinn Hallgrímsson, fyrr-
um bifreiðastjóri, þegar sest er nið-
ur með honum í vistlegri hjónaíbúð
á dvalarheimilinu Höfða þar sem
þau hjónin, hann og Guðrún Jak-
obsdóttir frá Hömrum í Reykholts-
dal, hafa búið síðasta árið. „For-
eldrar mínir, þau Hallgrímur Guð-
mundsson og Salvör Sólveig Sigurð-
ardóttir, bjuggu á Valdastöðum við
Vesturgötuna þegar ég fæddist, en
afi, Siggi skó, bjó í Grafarholti og
var með skóvinnustofu í kjallaran-
um. Ég veit ekki alveg hvers vegna
mamma ákvað að eiga mig þar en
kannski hefur henni bara þótt betra
að vera hjá fjölskyldunni á meðan. Á
Valdastöðum bjuggum við svo þang-
að til ég varð 12 ára en þá fluttum við
í nýbyggðan verkamannabústað við
Vallarstræti 9, sem síðan fékk nafn-
ið Bjarkargrund 9 og nú er það Há-
holt 25. Hún hefur haft mörg nöfn
þessi gata.“
Fyrsta vinnan
var að breiða saltfisk
á Breiðinni
Sigurður, eða Diddi, eins og hann er
alltaf kallaður, gekk í gamla barna-
skólann við Vesturgötu þar til skól-
inn brann árið 1946 en þá færðist
kennslan yfir í Iðnskólahúsið sem
síðar varð og stendur á bak við þann
stað sem barnaskólinn stóð. Diddi
segist snemma hafa farið að vinna og
hann segist halda að hann hafi verið
sjö eða átta ára þegar hann fyrst vann
launaða vinnu við að breiða saltfisk á
Breiðinni. „Já, ég náði því að breiða
saltfisk til sólþurrkunnar. Síðan tók
eitt við af öðru í fiskvinnslu eftir
skólann. Ég kláraði bara unglinga-
prófið í skólanum eins og nokkuð al-
gengt var hjá jafnöldrum mínum á
Akranesi þá og skólagöngunni lauk
þegar ég var fimmtán ára. Ég fór þá
að vinna í frystihúsinu Heimaskaga
og vann þar fyrstu árin.“
Byrjaði og hætti á sjó
með Einsa í Sól
Diddi segist ekki mikið hafa farið á
sjó en þó aðeins komið nálægt sjó-
mennsku. „Ég byrjaði sjómennsk-
una á Bjarna Jóhannessyni AK með
Einsa í Sól, Einari Árnasyni skip-
stjóra og var þar stuttan tíma. Síð-
an liðu mörg ár og ég fór bara í af-
leysingatúr á Rauðsey en svo rúmum
20 árum seinna lauk sjómennsku-
ferlinum með sama skipstjóranum
og hann hófst, Einari Árnasyni, en
á miklu stærra skipi því þá var hann
skipstjóri á Árna Sigurði AK-370.“
Oft á tíðum basl í
áætlunarferðunum
Atvinnubílstjóraferill Didda hófst
svo á rútum hjá Magnúsi Gunn-
laugssyni á Akranesi og einhvern
tímann á þeim árum fékk hann við-
urnefni eins og títt var á Skaga. All-
ir þekktu hann undir nafninu Diddi
Slimm. Hann segir þetta viðurnefni
upphaflega komið frá honum sjálf-
um í einhverjum fíflaskap enda vel
við hæfi á hann, slánalegan piltinn.
„Ég var ábyggilega í ein tíu ár hjá
Manga Gull á rútunum. Þetta voru
fyrst og fremst áætlunarferðir á leið-
inni Akranes-Reykholt-Reykjavík.
Það var oft basl á veturna í áætlun-
arkeyrslunni. Vegirnir voru lítið sem
ekkert ruddir og maður varð bara að
moka sjálfur og setja á keðjur til að
komast leiðar sinnar. Það voru engin
almennileg vetrardekk þá og bílarn-
ir oft á lélegum og slitnum dekkjum.
Ég lenti aldrei í neinum óhöppum
og þetta gekk áfallalaust. Það mynd-
uðust alltaf skaflar á ákveðnum stöð-
um og Litla-Kroppsbrekkan var oft
erfið. Einu sinni fór ég klukkan sex
síðdegis úr Reykjavík í áætlunarferð
fyrir Hvalfjörðinn upp á Akranes og
strax á Esjumelunum keyrði ég nán-
ast á vegg. Þar var kominn blindhríð
og talsverð ófær eftir það. Ég komst
upp að Hálsi í Kjós og þar beið ég
til morguns ásamt farþegunum sem
voru nú bara þrjár konur þær Agga í
Nesi, Dóra í Mýrarhúsum og Svana
Símonar. Þarna á Hálsi í Kjós sátum
við og drukkum kaffi alla nóttina og
héldum af stað um morguninn þegar
búið var að opna veginn. Mesta haft-
ið hafði verið við kísilnámuna hjá
Þyrli en þar var búið að moka þeg-
ar við komum þangað. Við komum
svo til Akraness klukkan tólf á hádegi
daginn eftir. Ég keyrði hjá Manga al-
veg þangað til hann hætti sinni rútu-
útgerð og seldi ÞÞÞ allan flotann. Þá
fór ég að keyra þar.“
Diddi segir að alltaf hafi eitthvað
verið um hópferðir ásamt áætlunar-
ferðunum. Ég fór ferðir á Gullfoss og
Geysi, man ég, með ferðamenn og
svo voru það auðvitað sveitaböllin.
Það voru sætaferðir á sveitaböll nán-
ast um hverja helgi í samkeppni við
ÞÞÞ. Þá keyrðum við um bæinn og
smöluðum farþegum í bílana. Þetta
var hörkusamkeppni. Við börðumst
um alla farþega og Ævar Þórðarson
á Hvítanesi var nú oft á ÞÞÞ bílnum
á móti mér á Manga Gull bílnum.
Þrátt fyrir þessa hörðu samkeppni
vorum við Ævar alltaf bestu vin-
ir. Þetta voru oft skemmtilegir túrar
en ég man aldrei eftir slagsmálum í
þessum sveitaballaferðum. Það voru
auðvitað margir blindfullir en þetta
fór alltaf friðsamlega fram og merki-
lega vel gengið um bílana og engar
skemmdir unnar á þeim.“
Sextán leigubílaleyfi á
Akranesi 1964
Þau Sigurður og Guðrún kona hans
eða Gurrý, eins og hún er kölluð,
byrjuðu sinn búskap á Háholti 22, í
sömu götu og Diddi hafði alist upp
í. Þá voru þau komin með tvö börn
en Guðrún hafði búið hjá foreldrum
sínum á Hömrum í Reykholtsdal.
„Svo keyptum við Hólavellina við
Merkigerði, vorum þar í nokkur ár
en bjuggum svo á nokkrum stöðum,
m.a Grímsstöðum við Vesturgötu.“
Hann byrjaði svo að keyra leigubíl
árið 1964. Þá var nóg að gera í leigu-
akstri enda bílaeign fólks ekki enn
almenn. Ég var með leigubílaleyfi
númer sextán á Akranesi þá. Það
voru hins vegar margir með leigu-
bílaleyfi sem keyrðu bara stöku sinn-
um en voru ekki á leigubílastöðinni á
Akranesi eins og Gaui í Bæjarstæði,
Steini á Hvítanesi og Helgi Björg-
vins. Annars voru þetta ábyggilega
átta til tíu bílstjórar sem að staðaldri
gerðu út leigubíla þá frá Bifreiðastöð
Akraness, BSA, eins og hún hét.“
Diddi segir að leiguaksturinn á
Akranesi hafi mest verið snatt milli
staða innanbæjar og um helgar hafi
það verið ferðir tengdar böllum á
hótelinu. „Annars þættu mörg verk-
efni leigubílstjóra þá ótrúleg núna. Ég
fór t.d. margar skemmtiferðir til Ak-
ureyrar, aðallega með sjómenn í ver-
tíðarlok. Þá tóku þeir nokkrir sam-
an leigubíl, gistu á hóteli á Akureyri
og borguðu gistingu fyrir bílstjórann
líka. Svo var farið á ball í Sjallanum.“
Diddi hlær þegar hann rifjar þetta
upp. „Svo var auðvitað engin vínbúð
á Akranesi og þegar landlegur voru
eða menn komu í land eftir stranga
útivist þá vantaði oft brennivín. Þær
voru því ótaldar ferðirnar sem mað-
ur fór eftir brennivíni til Reykjavík-
ur. Þetta þótti bara sjálfsagður hluti
af starfi leigubílstjórans. Svo voru oft
farnar ferðir á sveitaböll en þá tóku
nokkrir leigubíl saman og skelltu sér
á ball. Á veturna voru það auðvitað
ferðirnar í kvennaskólann á Varma-
landi á sunnudögum sem eru eftir-
minnilegar. Þá áttu stelpurnar frí þar
og máttu fá gesti. Þangað streymdu
strákarnir á leigubílum.“ Með leigu-
akstrinum fór Diddi svo seinna að
keyra vörubíl hjá HB&Co. „Ég var
aðallega í að keyra slógi og beinum í
fiskimjölsverksmiðjuna, svo smáveg-
is við löndun og síðan voru ferðir til
Reykjavíkur til að ná í vörur fyrir út-
gerðina og vinnsluna. Þarna var ég í
nokkur ár en keyrði svo leigubílinn
með þessari vinnu stundum á kvöld-
in og um helgar.
Tuttugu ár og einu betur
í Reykjavík
Síðan lá leiðin til Reykjavíkur þar
sem Diddi fór að keyra leigubíl. „Það
var ekkert orðið að gera í leiguakstr-
inum á Skaganum og við fórum tveir
héðan, ég og Raggi Þórðar og gátum
notað leyfin okkar af Skaganum til
að keyra hjá Bæjarleiðum í Reykja-
vík. Ég þekkti höfuðborgarsvæðið
nokkuð vel eftir rútuaksturinn þann-
ig að ég var fljótur að komast inn í að
keyra um borgina og nágrenni. Við
fórum þarna suður til að vera í eitt ár
en árin í Reykjavík urðu tuttugu. Við
Raggi byrjuðum að keyra að vetri til
Aksturinn hefur gengið áfallalaust alla tíð
- segir Sigurður Hallgrímsson fyrrum bílstjóri á Akranesi
Diddi við eina af rútum Magnúsar Gunnlaugssonar í janúar 1963. Stýrið er hægra
megin og dyrnar vinstra megin enda enn fimm ár þangað til að hægri umferð yrði
tekin upp.
Á leið yfir vað á einni af elstu rútunum í rútuflota Manga Gull.
Sigurður og Guðrún með börnum sínum ungum. Fjölskylduferð í berjamó.