Heimsmynd - 01.04.1990, Síða 90

GUCCI
ATIME FOR GUCCI

ð»rl
GARÐAR ÓLAFSSON
Úrsmiður - Lœkjartorgi.
KGB, æðsta ráðsins og varnarmálaráðu-
neytisins.
Sá sem er í forsvari fyrir slíku hvíldar-
og hressingarsvæði sem ritarinn á staðn-
um getur gert æðstu mönnum margt til
hæfis. Utvegað þeim konur, áfengi, betri
íbúðir, og ekki bara fyrir manninn sjálf-
an, heldur alla „mafíuna“ hans, frændur,
frænkur, ástkonur, því að allt í Sovét-
ríkjunum gerist í gegnum „sambönd",
„mafíur“, „ættbálka“. Parna mætti Gor-
batséff Súsloff, hugmyndafræðingi
Flokksins, Andrópoff KGB-foringja og
sjálfum Brésneff. Árið 1978 kom Súsloff
honum að sem ritara miðstjórnar
Flokksins og þannig til Moskvu.
Skömmu síðar dó hann og 1982 fór
Brésneff sömu leið og Andrópoff tók
við. Saman stóðu þeir að víðtækri her-
ferð gegn spillingarkerfi Brésnefftímans
og reyndu að blása nýju lífi í iðnað og
landbúnað. En Ándrópoff varð
skammær. Hálfandvana hræinu af Tsérn-
enkó gamla var tyllt á valdastól. Einnig
með því var tjaldað til einnar nætur. Á
meðan hafði Gorbatséff búið um sig í
þeirri stöðu sem Andrópoff hafði lyft
honum í, sem æðsti stjórnandi efnahags-
mála. Þegar röðin loks kom að honum
var hann tilbúinn.
Samt stökk hann ekki eins og Pallas
Aþena, alskapaður úr höfði Seifs. Rót-
tækni hans hefur vaxið og dýpkað smám
saman. „Það var ekki fyrr en eftir valda-
töku sína að hann skildi að efnahagsum-
bætur gátu ekki heppnast nema samfara
væru gerðar grundvallarumbætur á hinu
pólitíska skipulagi," segir bandaríski vís-
indamaðurinn Zbigniew Brzezinski. „Ég
held að það hafi verið sársaukafull sjálfs-
menntun sem breytti honum úr umbóta-
manni í einlægan endurskoðunarsinna."
Hann er búinn að vera við völd um
fimm ára skeið og meira en 90
prósent þegna hans líta á efnahags-
ástandið sem slæmt eða uggvænlegt.
Kerfið hefur brotnað niður og almenn-
ingur verður sárari og reiðari með degi
hverjum yfir skorti algengustu nauðsynja
- sykri, sápu, salti, kaffi, brauði. Hann á
formælendur fáa heima fyrir og aðdá-
endahópur hans er á Vasturlöndum.
Meðan leiðtogi þeirra hefur farið hrað-
fari fram og aftur um hnöttinn, hefur
meðaljóninn í Sovét verið skilinn eftir
milli tveggja trúarkerfa, en með aukið
frelsi til að kvarta um sinn hag. Frá ívari
grimma til Stalíns og sona hafa Rússar
ekki kynnst frjálslyndu lýðræði eða efna-
hagslegri samkeppni nema um einstaka
stutt skeið. Uppsöfnun auðs hefur alltaf í
þeirra augum verið fylgifiskur spillingar
og kúgunar. Jöfnun fátæktarinnar er
greypt djúpt í sinni þjóðarinnar. Mark-
aður er þeirn framandi fyrirbæri og vek-
ur ugg um stjórnleysi og óvissu.
Þetta er ekki í fyrsta sinn sem rússn-
eskur umbótasinni réttir faðminn mót
vestri til bjargar landinu. Hingað til hef-
ur þeim alltaf verið steypt af harðstjórn-
aröflum sem hafa dregið landið aftur inn
í myrkur og flæðistregðu. Mikhail Gor-
batséff ætlar sér að verða frelsari hugar-
farsþrælanna, eins og Alexander II var
frelsari hinna ánauðugu bænda. Kannski
er það of seint. En kannski endist hon-
um tími til að rífa niður svo marga veggi,
sem hingað til hafa skilið lönd hans frá
vestrinu, að þeir verði ekki endurbyggð-
ir. Hann mun halda ótrauður áfram þar
til yfir lýkur, hvetja, mennta, prédika þá
hugsjón sem hann trúir á af öllum sínum
sannfæringarkrafti. Nýlega sagði hann
um starfsbræður sína í Austur-Evrópu,
sem boðið höfðu birginn þeim öflum
sem ólguðu undir stirðnuðu yfirborði al-
ræðisvalds: „Sagan refsar þeim sem
koma of seint.“ Kannski á Mikhail Gor-
batséff í vonlausu kapphlaupi við tím-
ann. En hann reynir. □
Primadonna...
framhald af bls. 60
skemmtilegt kúltúrió\k og var beinlínis
hugfangið af eigin ágæti. Á þessum árum
urðu til mennta- og listaklíkur sem litu
niður á okkur sem ekki höfðum meðtek-
ið boðskapinn. Þetta fólk talaði alltaf
eins og það væri málsvarar fátækling-
anna og í þeirra hópi. Lifnaðarhættir
þess voru ekki í neinu samræmi við yfir-
lýsingarnar og á engan hátt frábrugðnir
lifnaðarháttum smáborgaranna, það er
að segja allra hinna. Ég hef aldrei verið
trúuð frá pólitísku sjónarmiði og mér
leiðist pólitískt yfirlæti og hroki. Við er-
um svo fá að við verðum að berjast sam-
an og leggja okkur öll fram ef við eigum
að ^eta haldið áfram að vera þjóð.“
Eg spyr Þuríði hvort hún hafi áhuga á
að hella sér alveg út í pólitíkina. „Ég er
nú ekkert viss um að allir yrðu hrifnir af
því,“ segir hún og brosir, „en mér finnst
skipta miklu að konur láti til sín taka í
pólitík. Þori að hafa skoðanir og standa
við þær. En það er alltaf svo mikið að
gera. Ég er búin að kenna í yfir tuttugu
ár og ég er orðin svolítið þreytt á því,
þótt mér finnist það alltaf jafnskemmti-
legt. Konur vinna yfirleitt allt of mikið.
Það er svo lítill tími aflögu til að hugsa.
Konur á þingi eru mjög flokkshollar og
mættu láta meira til sín taka. Þær eru
miklar jásystur flokksbræðranna og
skortir sjálfstæði. Kvennalistakonurnar
hafa visst mottó en það er spurning hvort
þær eru ekki komnar of langt út á hinn
vænginn, farnar að vera í andstöðu við
karlaflokkana andstöðunnar vegna. Þær
tala um málin út frá eigin skoðunum og
tilfinningum en málflutningur þeirra er
oft á skjön við þá umræðu sem er í
gangi. Og er ekki lögfræðingastéttin að
verða full fjölmenn á þingi? Þar er allt
svo fast í forminu og steinrunnið. Það er
alveg tímabært að breyta þar um tals-
máta og áherslur. Og okkur konum á að
koma allt við sem gerist í þjóðfélaginu.
Við eigum ekki endalaust að þegja og
láta karlana taka ákvarðanir fyrir okkur.
Konur eru aldrei viðurkenndar nema
sem kynverur. Það sést best í leikhúsinu.
90 HEIMSMYND