Litli Bergþór - des. 2017, Blaðsíða 38

38 Litli-Bergþór
Það var skóli í gamla þinghúsinu á Borg (nú
kaffihúsið Gamla-Borg), en um það leyti sem ég
átti að byrja í skóla, veiktust skólastjórahjónin
bæði af taugaveiki og dóu, svo húsinu var lokað
vegna smithættu. Ég gekk því í farskóla, til skiptis
á Brjánsstöðum, í Eyvík og Öndverðarnesi. Við
vorum þrír saman, sem gengum frá Gölt í skólann
í Eyvík, hátt í klukkutíma gang hvora leið, oft í
myrkri. En við þekktum orðið þúfurnar. Man
að við máttum ekki fara yfir Galtarvíkina á ís,
nema við fengjum sérstakt leyfi til þess. Nú mega
foreldrar ekki til þess vita að börn gangi nokkur
hundruð metra í veg fyrir skólabílinn! Þegar kennt
var á Brjánsstöðum og í Öndverðarnesi gistum
við. Valdimar Pálsson var eini kennari minn á
þessum bæjum, en hann ólst upp á Spóastöðum.
Varð síðar gjaldkeri hjá KÁ. Skólagöngunni lauk
ég svo í skólanum á Borg, tók fullnaðarprófið í
salnum þar 1939.
Fyrsta launaða vinna mín á ævinni var að skera
tóbak heima í Gölt fyrir verslunina á Borg, en
tóbakið kom í stórum rúllum og fékk ég 2 krónur
fyrir hverja rúllu.
En fyrsta vegavinnan mín var starf kúsks við
lagningu Kiðjabergsvegar 1937, þá 12 ára. Var
með tvo hesta og tvo hestvagna og teymdi þá allan
daginn. Man það brotnaði vagnhjól undan öðrum
hestvagninum og mig minnir að nýtt vagnhjól
hafi komið með Óla Ket að sunnan og verið sett
af við verslunina á Borg. Þetta var með því síðasta
sem notaðir voru hestvagnar við vegagerð, síðan
tóku við ýtur og vörubílar.
Ég fermdist í Stóru-Borgarkirkju árið 1939 og
árið eftir réð ég mig sem vinnumann að Björk í
Grímsnesi í einn vetur, þá 15 ára gamall. Það var
skemmtilegur vetur og systkinin voru góð við
mig. Ég sá um að smala fénu og fékk 80 kónur
fyrir veturinn auk nærfata og sokka. Ég var líka
útsölumaður fyrir barnablaðið Æskuna á árunum
1940-1941 og fékk kr 3,50 í útsölulaun fyrir árið
1940, sé ég í dagbók frá þeim tíma. Þarna hefjast
líklega gjaldkerastörf mín!
Veturinn eftir réði ég mig til Gríms á Syðri-
Reykjum, þá 17 ára. Fór ríðandi frá Gölt upp að
Sólheimum, sem þá hét Hverakot, en Grímur var
þá staddur þar við pípulagnir. Ég hafði frétt hjá
Olgeiri á Borg að það gæti verið að Grím vantaði
mann. Man hvað mér fannst það undarlegt, að
Grímur fór inn í hænsnakofann til að ræða við
mig! Vildi víst ekki að neinn heyrði. En hann
réði mig í sex vikur og ég átti að fá heilar 600
krónur fyrir! Átti að vinna við að grafa fyrir
fyrsta gróðurhúsinu á Syðri-Reykjum og mála
timbur í gróðurhúsið. Og nokkrum dögum seinna,
þann 14. nóvember 1942, fór ég heim að Syðri-
Reykjum með Grími. Fengum far með Volvonum
frá versluninni á Borg, yfir gömlu Brúarárbrúna
hjá Spóastöðum og austur að Grímsby, sem var
bárujárnsskúr Gríms við Reykja-vegamótin.
Þaðan gengum við 6 km heim að Syðri-Reykjum
í ofsaroki og myrkri. Mættum á leiðinni þakinu af
haughúsinu á Syðri-Reykjum, sem hafði fokið. Þá
var kominn ofaníborinn vegur að Hryggholtunum,
en moldarslóði þaðan og heim. Daginn eftir var
stillilogn og skafheiðríkja.
Við Ingvar á Efri-Reykjum unnum síðan við
að grafa fyrir gróðurhúsi Gríms. Ég fór heim um
jól, en réði mig aftur
til Gríms eftir áramót.
Fljótlega lánaði
Grímur mig þó að
Bíldsfelli í Grafningi,
en Ingibjörg, kona
Gríms, var þaðan. Var
ég þar fram á vor, sá
m.a. um póstflutninga
upp að Villingavatni
einu sinni í viku, en
pósturinn var sóttur
að Alviðru. Aðrir
póstar tóku svo við
frá Villingavatni. Um
vorið 1943 fór ég aftur
að Syðri-Reykjum til Gríms og má segja að ég
hafi ekki farið af torfunni næstu 60 árin og vel
það.
Grímur Ögmundsson hafði flutt heim að Syðri-
Reykjum 1936 frá Laugarvatni, þar sem hann
vann við pípulagnir. En á Syðri-Reykjum höfðu
foreldrar hans búið síðan 1906. Ögmundur
Guðmundsson faðir hans var bróðir Ingimars,
Horft til vesturs frá íbúðarhúsi Gríms og Ingibjargar á Syðri-Reykjum um
1947. Fremst er nýi Willis jeppinn X-260, t.v. er eldri hluti vélarhússins,
bragginn og pökkunarskúr/uppeldisgróðurhús, sem síðar var rifið.
Hægra megin má sjá kálgarð og elsta gróðurhúsið (nær) sem reist var
1942.
Róbert nálægt tvítugu