Ársrit um starfsendurhæfingu - 2014, Blaðsíða 42

42 www.virk.is
P
A
LL
B
O
R
Ð
S
U
M
R
Æ
Ð
U
R
Pallborðsumræður um kerfislægar hindranir í starfsendurhæfingu
Samfélagið
þarf að gefa fólki
með skerta starfsgetu
tækifæri
Þessar spurningar eru leiðarstef í spjalli fimm sérfræð-
inga sem eru í samstarfi við VIRK. Þau eru Elín Ebba
Ásmundsdóttir, iðjuþjálfi, dósent við Háskólann á Akur-
eyri og framkvæmdastjóri Hlutverkaseturs, Geirlaug G.
Björnsdóttir, framkvæmdastjóri Starfsendurhæfingar
Norðurlands, Júlíus Valsson, trúnaðarlæknir lífeyris-
sjóðanna, Magnús Ólason, framkvæmdastjóri lækninga
á Reykjalundi og Salóme Ásta Arnardóttir, heimilis-
læknir á Heilsugæslunni Lágmúla.

Júlíus: Við getum ekki aðskilið endurhæfingu og
heilbrigðiskerfið. Samkvæmt skilgreiningu tekur
starfsendurhæfing við þegar læknisfræðilegri
meðferð lýkur. Þannig getur stór kerfislæg hindrun
verið til staðar ef læknisfræðilega meðferðin er í
molum, biðtími eftir lækni of langur og almennt
aðgengi að læknum ekki til staðar.
Upphafspunktur ferlisins er alltaf hjá heimilislækni
eða í sumum tilfellum hjá sérfræðilækni. Því má
halda fram að ferlið byrji í raun enn fyrr, eða þegar
einstaklingur í vinnu veikist eða slasast. Afskaplega
mikilvægt er að stoppa ferlið þar, ef hægt er, eða
koma því að öðrum kosti strax í réttan farveg. Á
þessu hefur orðið talsverður misbrestur, kannski
vegna þess að heilbrigðiskerfið, sem er skipað mjög
hæfu starfsfólki og ágætlega skipulagt, nær ekki að
grípa inn í og koma einstaklingum í læknisfræðilegt
ferli. Því miður eru hindranir til staðar, biðlistar
eru langir og heimilislæknar ráða ekki við álagið.
Einstaklingar geta einhverra hluta vegna hangið í
kerfinu án þess að fá rétta meðhöndlun. Það þarf
að flagga rauðu um leið og einstaklingur slasast
eða veikist þannig að viðkomandi komist strax í
rétta meðferð.
Magnús: Ég hef unnið lengi í þessum geira og man
tímana tvenna. Endurhæfing er í þessu sam-
hengi starfsendurhæfing. Vinnumarkaðurinn
hefur breyst, fyrir 30 árum var ekkert atvinnu-
• Hvaða hindranir mæta þeim sem reyna endurkomu
til vinnu eftir langvarandi veikindi?
• Hvernig getur VIRK – Starfsendurhæfingarsjóður dregið
úr þessum hindrunum og hver er samfélagsleg
ábyrgð vinnumarkaðarins í þessum efnum?