Tímarit hjúkrunarfræðinga - 2016, Blaðsíða 57

57 TÍMARIT HJÚKRUNARFRÆÐINGA
Hjartabilun: Vangreindur sjúkdómur hjá öldruðum
2012). Passa þarf vel lyfjameðferð og skammtastærðir hjá
öldruðum með hjartabilun því viðmiðunarskammtarnir
eru miðaðir við einstaklinga sem eru sextíu ára en einstak-
lingar sem eru með langvinna hjartabilun eru yfirleitt mun
eldri og er lyfjaþol þeirra minna og skammtastærðir aðrar
þar sem meiri hætta er á aukaverkunum. Því er mikilvægt
að byrja rólega, fylgjast vel með og endurmeta lyfjameð-
ferðina reglulega (Nicholson, 2014).
Lífsstílnum er aldrei of seint að breyta en mjög
mikilvægt er að lifa hollu líferni til að halda einkennum
sjúkdómsins niðri eins og hægt er. Hafa þarf í huga að
borða hollan og fjölbreyttan mat, takmarka saltneyslu og
vökvaneyslu, forðast áfengi, takmarka koffínneyslu, hreyfa
sig reglulega, forðast taugaálag, fylgjast með líkamsþyngd
daglega, mæla blóðþrýsting reglulega og hætta að reykja ef
um slíkt er að ræða (Chase, 2014).
Viðbótarmeðferð (complementary medicine) er það
þegar önnur meðferð er notuð ásamt hefðbundinni
læknisfræðilegri meðferð til að stuðla að aukinni vellíðan
hjá fólki. Nálastungur, nudd, smáskammtalækningar, fæðu-
bótarefni, jóga, notkun ilmkjarnaolía, tónlistarmeðferð og
umgengni við dýr eru dæmi um viðbótarmeðferð (NCCAM,
2015). Talið er að viðbótarmeðferð geti átt þátt í að bæta
líðan og lífssátt hjá þeim sem eru komnir að endimörkum
ævidaganna. Nuddmeðferð og ýmiss konar jurtameðferð er
helst notuð til þess að vinna gegn sársauka og streitu og til
að auka vellíðan hjá fólki (Dorfman, o.fl., 2012).
Lokaorð
Það skiptir miklu máli fyrir lífsgæði og vellíðan einstak-
linga með langvinna hjartabilun að hún sé greind sem
fyrst. Mikilvægt er að starfsfólk og umönnunaraðilar séu
vel vakandi fyrir breytingum og einkennum hjá öldruðum
einstaklingum þar sem einkenni eru óljós og þeir eru í
meiri hættu að fá sjúkdóminn. Til eru góðar vinnureglur
um líknarmeðferð sem henta vel við umönnun einstaklinga
með langvinna hjartabilun. Því er mikilvægt fyrir þá
sem annast aldraða að vera vel að sér um sjúkdóminn
og einkenni hans og fylgjast með merkjum um einkenni
versnunar. Þekking og færni til að beita þeirri meðferð sem
við á hverju sinni getur aukið lífsgæði þeirra sem greinast
með sjúkdóminn og hjálpað aðstandendum hans að styðja
einstaklinginn síðustu ævidagana og jafnframt hjálpað
þeim að takast á við missinn eftir andlátið.
HEIMILDASKRÁ
Albert, N. M. (2012). Fluid management strategies in heart failure.
Critical Care Nurse, 32(2), 20-33. Sótt 6. júní 2016 á http://
web.b.ebscohost.com/ehost/pdfviewer/pdfviewer?sid=ae561704-
ee19- 4b46=a92e-8a72ac535eaf%40sessionmgr107&vid-
5&hid=123.
Allen, L. A., Stevensson, L. W., Grady, K. L., Goldstein, N. E., Matlock,
D. D., Arnold, R. M. o.fl. (2012). Decision making in advanced heart
failure. American Heart Association, 125, 1928-1952. Sótt 10. júní
2016 á http://circ.ahajournals.org/content/125/15/1928.full.
American Heart Association (e.d.). Sótt 16. júní 2016 á http://www.
heart.org/HEARTORG/Conditions/HeartFailure/Heart-Failure_
UCM_002019_SubHomePage.jsp.
Bekelman, D. B., Nowels, C. T., Allen, L. A., Shakar, S., Kutner, J. S., og
Matlock, D. D. (2011). Outpatient palliative care for chronic heart
failure: A case series. Journal of Palliative Medicine, 14(7), 815-821.
Sótt 10. júní 2016 á http://web.a.ebscohost.com/ehost/pdfviewer/
pdfviewer?sid=f1c1ac56-efb2-49f4-b5fb- 7b0053e632e4%-
40sessionmgr4002&vid=5&hid=4212.
Cancer Care Ontario (2016). Sótt 16. júní 2016 á https://www.
cancercare.on.ca/cms/one.aspx?objectId=58189&contextId=1377.
Chase, S. K. (2014). The Cardivascular System. Í P.A. Tabloski (ritstj.),
Gerontological Nusring (bls. 363-399). New Jersey: Pearson
Educational.
Dekker, R. L., Lennie, T. A., Doering, L. V., Chung, A. L., Wu, J. R., og
Moser, D. K. (2014). Coexisting anxiety and depressive symptoms
in patients with heart failure. European Journal of Cardiovascular
Nursing, 13(2), 168-176. Sótt 10. júní 2016 á http://cnu.sagepub.
com/content/13/2/168.full.
Dorfman, J., Denduluri, S., Walseman, K., og Bregman, B. (2012).
The role of complementary and alternative medicine in end-
of-life care. The New Online Home of Psychiatric Annals, 42(4),
150-155. Sótt 10. júní 2016 á http://www.healio.com/psychiatry/
journals/psycann/2012-4-42-4/%7B95544c91-68a5-4865-86f7-
ec8e45b31787%7D/the-role-of-complementary-and-alternative-
medicine-in-end-of-life-care.
Graham, M. M., Galbraith, P. D., O´Neill, D., Rolfson, D. B., Dando,
C., og Norris, C. M. (2013). Frailty and outcome in elderly
patients with acute coronary syndrome. Canadian Journal of
Cardiology, 29, 1610-1615. Sótt 10. júní 2016 á http://ac.els-cdn.
com/S0828282X13013718/1-s2.0-S0828282X13013718-main.
pdf?_tid=457cb856-40ac-11e6=9fda-00000aacb35d&acdnat-
1467502112_26557ccf5de5621277a6942e00d6f707.
Guðríður Kristín Þórðardóttir (2010). Líknarþjónusta fyrir sjúklinga
með langt gengna hjartabilun og aðstandendur þeirra: Fræðileg
samantekt. MS-lokaverkefni. Háskóli Íslands, Hjúkrunarfræðideild.
Sótt 1. október 2016 áf http://hdl.handle.net/1946/4823.
Kemp, C. D., og Conte, J. V. (2012). The pathophysiology of heart
failure. Cardiovascular pathology. The Official Journal of the
Society for Cardiovascular Pathology, 21(5), 365-71. Sótt 10.
júní 2016 á http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/
S1054880711001529.
Landspítali (2009). Líknarmeðferð – leiðbeiningar um ákvörðun með-
ferðar og meðferðarúrræði hjá sjúklingum með lífshættulega og/eða
versnandi langvinna sjúkdóma. Klínískar leiðbeiningar. Reykjavík:
Landspítalinn.
Mcllvennan, C.K. og Allen, L.A. (2016). Palliative care in patients whit
heart faillure. BMJ, 353. Sótt 10. júní 2016 af http://www.bmj.com/
content/353/bmj.i1010
Mcmurrary, J., Adamopoulos, S., Anker, S. D., Auricchio, A., Böhm,
M., Dickstein K., o.fl. (2012) ESC Guidelines for the diagnosis and
treatment of acute and chronic heart failure 2012. European Journal
of Heart Failure, 14, 803-869. Sótt 10. maí 2016 á http://onlinelibr-
ary.wiley.com/doi/10.1093/eurjhf/hfs105/epdf.
NCCAM. National Center for Complementry and Alternative Medicine
(2016). What is Complementary and aAternative Medicine (CAM)?
Sótt 11. júní 2016 á http://nccam.nih.gov/health/whatiscam.
Nicholson, C. (2014). Chronic heart failure: Pathophysiology, diagnosis
and treatment. Nursing Older People, 26(7), 29-38. Sótt 10. júní
2016 á http://journals.rcni.com/doi/pdfplus/10.7748/nop.26.7.29.
e584.
Smith, L. (2010). Evaluation and treatment of depression in patients
with heart failure. Journal of the American Academy of Nurse
Practitioners, 22, 440-448. Sótt 10. júní 2016 á http://onlinelibrary.
wiley.com/doi/10.1111/j.1745-7599.2010.00533.x/epdf.
Tang, W. R., Yu, C. Y., og Yeh, S. J. (2010). Fatigue and its related factors
in patients with chronic heart failure. Journal of Clinical Nursing,
19, 69-78. Sótt 8. júní 2016 á http://onlinelibrary.wiley.com/
doi/10.1111/j.1365-2702.2009.02959.x/epdf.