Bændablaðið - 07.09.2017, Qupperneq 22

22 Bændablaðið | Fimmtudagur 7. september 2017
Söluhús handverkshópsins Heimöx
hefur verið fært að Gljúfrastofu
í Ásbyrgi, sem er upplýsinga-
miðstöð Vatnajökulþjóðgarðs í
Jökulsár gljúfrum.
Heimöx var stofnað þann 29.
febrúar 1992 af athafnakonum
í Núpasveit, við Öxarfjörð og í
Kelduhverfi, sem vildu koma hand-
verki sínu á framfæri og auka með
því atvinnumöguleika í héraðinu.
Handverkshópurinn var lengi með
söluhús skammt frá versluninni í
Ásbyrgi.
Hópinn skipa nú 30 manns frá
fjórum þjóðlöndum sem allir eru
búsettir á svæðinu, eða hafa mjög
sterka tengingu við svæðið.
Í sumar hefur söluhús Heimaxar
verið opið alla daga frá kl. 11–18.
Söluhús hjá Heimöx
flutt á nýjan stað
-
Myndir / Árdís Jónsdóttir
Mikill uppgangur matjurtaræktunar í þéttbýli:
Mannbætandi félagslandbúnaður
Sigurður Unuson er ræktandi
í Seljagarði, sameiginlegum
matjurtagarði í Breiðholti. Þar
stunda um 20 Breiðhyltingar
saman matjurtaræktun á sínum
leigureitum. Sigurður heillast af
hugmyndum um samfélagslega
rekna ræktunarstarfsemi og
hyggst koma á fót félagsland-
búnaði í borginni.
„Félagslandbúnaður er leið sem
samfélagið getur notað til að rækta
grænmeti í sínu nágrenni. Félagið
safnar saman tilteknum fjölda af
meðlimum, t.d. 40–50 manns, og
ræður svo einn eða fleiri starfsmenn
til að annast ræktunina. Umfangið
ræðst svo af því hvað fólk vill borða
af grænmeti yfir árið, en því fjöl-
breyttari tegundir, eins og litrík
beðja og safaríkur hvítlaukur, því
heilsusamlegra og skemmtilegra
verður það,“ segir Sigurður.
Leggur grunn að
umhverfisvænna samfélagi
Félagslandbúnaður er sniðinn að
fólki í fullri vinnu því hann hentar
fólki sem vill taka þátt í ræktun en
hefur ekki áhuga eða tíma til að
vera alltaf bundinn yfir því.
„Þetta er líka tækifæri til að
vera mjög meðvitaðir neytendur,
minnka sóun við flutning og gera
mengandi plastumbúðir óþarfar
við framleiðslu grænmetis. En
ávinningurinn er enn ríkari, enda er
fólk þarna partur af hóp sem hefur
skýra stefnu í umhverfismálum og
það er partur af þessu að uppskera
úr garðinum reglulega. Meðlimir
borga ársgjald, sem fer þá í að
greiða starfsmanni laun og kaupa
inn þau efni sem vantar,“ segir
Sigurður og bendir á sambærilegt
félag á Ísafirði, Gróanda, en félagar
hans telja nú um 50 manns.
„Fyrir þá sem vilja vera virkari
og meira í moldinni verður boðið
upp á nokkur vinnunámskeið,
þar sem hægt er að læra hvernig
garður verður til, hvernig maður
reytir eða sleppir því að reyta arfa
og hvernig maður gengur frá garði
að uppskeru lokinni. Þetta fólk er
mikilvægt fyrir félagslandbúnaðinn
því það deilir þekkingunni áfram til
annarra meðlima út í samfélagið.“
Sigurður segir mikilvægt fyrir
þróun okkar samfélags að rækta
matinn inni í borgum, það gerir
fólk að hæfari þátttakendum í
vistkerfinu, skapi meðvitaðri
lífsstíl sem lengir líf borgarbúa og
með minni sóun lengir það líftíma
jarðarinnar.
Fjölbreytt uppskera
Sigurður er núna meðlimur í
Seljagarði í Breiðholti, en þar hafa
hverfisbúar ræktað saman matvæli
síðan árið 2014. Seljagarður var
hugarfóstur hugsjónamanna um
borgarbúskap og lögðu þau grunn
að Seljagarði og Laugargarði í
Laugardal í nafni Borgarbýlis.
Hugsjónin að baki garðinum
var að auka tækifæri borgarbúa til
að rækta sinn eigin heilnæma mat,
vinna saman og kynnast nágrönnum
sínum, að gefa borgarbúum aðgang
að náttúru innan borgarmarkanna.
Hugsjónin rennur undan rifjum
vistræktar (e. permaculture).
Garðurinn býður upp á
einkareiti úti og inni í gróðurhúsi.
Þátttakendum Seljagarðs hefur
fjölgað jafnt og þétt og eru nú 19
manns.
Garðurinn var uppfullur
af ferskum matvælum þegar
fregnkonu Bændablaðs bar að
garði. Þar mátti finna beðjur, baunir,
spínat, alls kyns kál í mismunandi
litum, fjölda afbrigða af kartöflum
ásamt kryddjurtum og lauk. Inni
í gróðurhúsinu mátti svo finna
tómata, paprikur, ber og kúrbít.
Garðurinn uppsker meira
en ræktendurnir þurfa og hefur
Sigurður brugðið á það ráð að deila
með áhugasömum uppskerunni um
leið og hann kynnir ræktunarstarfið
og félagslandbúnað.
„Það fylgir því mikil jarðtenging
í ræktun og hún hefur bætt mig sem
manneskju. Ég velti oft fyrir mér
hvernig hægt er að takast á við
vandamál í samfélaginu. Ræktun
er ein leið til þess. Í gegnum hana
tengist maður umhverfi sínu og nær
þannig ákveðnu jafnvægi gagnvart
hraða samfélagsins, það mun lengja
líf mitt og lengja líftíma jarðarinnar
að skapa umhverfismeðvitara sam-
félag,“ segir hann.
Mannbætandi að rækta
Sigurður hefur stundað rækt-
un í nokkur ár. Hann lærði
fyrst af móður sinni og fór svo
til Írlands þar sem hann tók
Vistræktarhönnunarnámskeið
(PDC) sem var yfir einn vetur.
„Þar öðlaðist ég meiri þekkingu
á vistfræði, auk þess að fá praktíska
reynslu, en ég áleit þetta vera mik-
ilvæga færni að hafa. Ég kynntist
líka sjálfbærum hugmyndum. Það
er hægt að stefna að sjálfbærni á
ýmsan hátt, maður getur gert það
sem einstaklingur eða með fjöl-
skyldu sinni, eða samfélaginu öllu
ef maður er nógu hvetjandi.“
Kynningarfundur um félagsland-
búnað verður haldinn í Árskógum 2
fimmtudaginn 7. september kl. 20.
„Það er greinilega frjór jarðvegur
fyrir félagslandbúnað, það er mik-
ilvægt skref fyrir aukna sjálfbærni
í samfélaginu og það er mikil til-
hlökkun fyrir komandi ári,“ segir
Sigurður Unuson.
/ghp
Mynd / ghp

Mynd / Þórey Mjallhvít
Mynd / ghp

Umsjónarmaður orlofssvæðis í Miðdal
GRAFÍA stéttarfélag auglýsir eftir umsjónaraðila orlofssvæðis félagsins í Miðdal, Bláskógabyggð. Í
starfinu felst almenn umsjón og viðhald orlofshúsa og orlofssvæðis. Heilsársbúseta er skilyrði.
Starfinu fylgir íbúðarhúsnæði og aðstaða í útihúsum. Starfið er hlutastarf að vetri en fullt starf yfir
sumartímann.
Umsóknir sendist á georg@grafia.is eða til GRAFÍU stéttarfélags, Stórhöfða 31, 110 Reykjavík merkt
„Miðdalur“
Upplýsingar veitir Georg Páll Skúlason formaður GRAFÍU stéttarfélags í síma 552 8755 eða
georg@grafia.is

Bylting í
hreinlæti!
Sími 480-0040 sala@buska.is www.i-teamglobal.com
Hafðu samband og pantaðu kynningu fyrir þitt fyrirtæki
Auðveldari og betri þrif,
sparar tíma og léttir lífið
Buska
Gúmmíbelti frá Linser
til á lager á flestar gerðir
minivéla.
Gæða vara á góðu verði!
Uppl. í síma 893-8424/set@velafl.is og á 694-3700/gk@velafl.is. Heimasíða www.velafl.is