Bændablaðið - 07.09.2017, Blaðsíða 25

25Bændablaðið | Fimmtudagur 7. september 2017
Losun gróðurhúsalofttegunda
eftir uppruna
Losun gróðurhúsalofttegunda
frá búfé stafar af fjórum megin
þáttum, meltingu, búfjáráburði,
fóðurframleiðslu og orkunotkun
vegna búfjáreldis.
Við meltingu myndast metan.
Metanmyndunin er mun meiri hjá
jórturdýrum en dýrum með einfaldan
maga. Gæði fóðurs hefur mikil
áhrif á magn metans sem myndast
við meltinguna. Við meltingu á
trefjaríku, grófu og tormeltu fóðri
verður metanmyndunin meiri en við
meltingu á auðmeltanlegu fóðri.
Í búfjáráburði er að finna bæði
metan og nituroxíð. Metan losar
niðurbrot áburðarins af völdum
andrúmsloftsins en nituroxíð
við niðurbrot ammoníaks.
Ólíkar aðferðir við geymslu á
búfjáráburði hafa áhrif á losun
gróðurhúsalofttegunda af hans
völdum. Búfjáráburður sem
geymdur er í fljótandi formi losar
meira af gróðurhúsalofttegundum
en búfjáráburður í föstu formi.
Mikið losnar af gróðurhúsa-
lofttegundum við framleiðslu á fóðri
fyrir búfé, til dæmis þegar skógar
eru felldir, mýrar þurrkaðar til að
búa til beitiland og land til að rækta
fóðurjurtir. Auk þess sem mikil
losun á sér stað þegar nituroxíð
losnar út í andrúmsloftið við
notkun á búfjáráburði og tilbúnum
niturríkum áburði og við flutning
fóðurs á milli staða.
Orkunotkun vegna búfjáreldis
á sér stað gegnum allt
framleiðsluferlið. Framleiðsla
á tilbúnum áburði, notkun á
vélbúnaði við ræktun, uppskeru,
vinnslu og flutningi á fóðri og
öðrum aðföngum, losar mikið
magn gróðurhúsalofttegunda
sem á að reikna með sem hluta
af framleiðsluferlinu. Losun á sér
einnig stað við notkun á annars
konar vélbúnaði eins og viftum í
gripahúsum, lýsingu, við mjaltir og
margs konar annars konar tækjum
og búnaði. Einnig á sér stað losun
við vinnslu afurða, pökkun og
flutningi þeirra í verslanir og á disk
neytenda.
Áætlað er að magn gróður-
húsalofttegunda sem þessir þættir
losa skiptist þannig að melting
búfjár losi um jafngildi 3,5
milljarða af koltvísýringsígildum,
eða 44% af heildarmagninu.
Búfjáráburður 800 milljón tonn,
eða um 10%. Fóðurframleiðsla
3,3 milljarða tonna, um 41%, og
orkunotkun vegna búfjáreldis,
afurðavinnslu og flutninga á
aðföngum og afurðum 400 milljón
tonn í koltvísýrings ígildum, eða
5% af heildarmagninu.
Losun gróðurhúsalofttegunda
eftir heimshlutum
Magn losunar frá landbúnaði eftir
heimshlutum er breytilegt og ræðst
að mestu af fjölda jórturdýra og
búfjár með einfaldan maga á hverju
svæði. Losunin ræðst einnig af gerð
fóðurs, beitarlands og orkunotkunar
við ræktunina.
Þrátt fyrir að mikið hafi dregið
úr losun gróðurhúsalofttegunda
í latnesku Ameríku og eyjum í
Karíbahafinu er hún enn mest þar
1,9 milljarðar tonna í koltvísýrings-
ígildum og aðallega vegna
nautgriparæktar til kjötframleiðslu.
Losunin í Austur- og Suðaustur-
Asíu er 1,6 milljarðar tonna og 1,5
milljarðar tonna í Asíu sunnanverðri.
Í Norður-Ameríku og Evrópu er
losunin um 600 milljón tonn í hvorri
álfu. Losun gróðurhúsalofttegunda
í koltvísýringsígildum í Mið-
Austurlöndum, Norður-Afríku
og Afríku sunnan Sahara er um
400 milljón tonn á hverju svæði
en í Austur-Evrópu og Rússlandi
milli 100 til 200 milljón tonn í
koltvísýringsígildum.
Dregið úr losun vegna
búfjárræktar
Draga má úr losun gróðurhúsa-
lofttegunda í búfjárrækt með því
að draga úr framleiðslu og neyslu
búfjárafurða eða með því að draga úr
losun við framleiðsluna. Talið er að
með því að breyta framleiðsluferli
búfjárræktar megi draga úr losun
gróðurhúsalofttegunda í greininni
um allt að 30%, eða um 1,8 milljarða
tonna koltvísýringsígilda.
Heildar og hugsanlegur samdráttur í losun gróðurhúsalofttegunda í búfjárframleiðslu með breytingum á framleiðsluferlinu.
Losun gróðurhúsalofttegunda frá búfé eftir heimshlutum.
Síðumúla 30 - Reykjavík
Sími 533 3500
Hofsbót 4 - Akureyri
Sími 462 3504
bíður uppá alhliða lausn fyrir
hótelherbergið eða gistiheimilið.
BJÖRGUNARVÖRUR
Hafðu samband og kynntu þér
vöruúrvalið og þjónustuna
Gott úrval af björgunarvörum á lager
BJÖRGUNARBÁTAR
BJARGHRINGIR
FLUGELDAR
FLOTBÚNINGAR
BJÖRGUNARVESTI