Íslenskt mál og almenn málfræði


Íslenskt mál og almenn málfræði - 2014, Qupperneq 84

Íslenskt mál og almenn málfræði - 2014, Qupperneq 84
(91)a. Mér fannst [að þennan mann hafa ég hitt]. b. Mér fannst [að þennan mann ég hafa hitt]. c. Mér fannst [að ég þennan mann hafa hitt]. Í kjarnafærslu kemur frumlagið auðvitað venjulega á eftir sögninni, eins og í (91a); en vegna þess að sagnfærsla verður ekki í blönduðu setninga- gerðinni má hugsa sér að framan sagnarinnar séu tiltækir básar fyrir bæði frum lag og kjarnafærðan lið og því gætu (91b) og (91c) einnig komið til greina. Ég hef ekki fundið dæmi um neinar slíkar setningar í þeim textum sem ég hef skoðað.28 En kjarnafærsla í aukasetningum í persónuhætti eins og (85a), sem er sannan lega tæk setningagerð, er mjög sjaldséð í textum (t.d. fundust aðeins sex dæmi í 500 þúsund orða safni Íslenskrar orðtíðni- bókar (Jörgen Pind o.fl. 1991), sjá Eirík Rögn valdsson 2005). Í ljósi þess að hér er um að ræða tvö sjaldgæf fyrirbæri, kjarna færslu í aukasetningum og blönd uðu setningagerð ina, þá er lítið hægt að leggja upp úr því þótt engin dæmi finnist um að þau fari saman. Það er því erfitt að svara því hvort þessar setningar voru hugsanlegar í blönd uðu setningagerðinni vegna þess að ekki hægt að fá mat málhafa á mögulegum og ómögulegum setn ingum — nema ef ein hverjir kynnu enn að finnast vestanhafs. Gefum okkur nú samt að setningarnar í (91) hafi í raun verið útilok- aðar. Skýr ingin á því gæti verið sú að kjarnafærður liður hefði engan mögu- legan lendingarstað. Það myndi þá væntanlega þýða að frumlagið sæti neðar í formgerðinni en það gerir í tengdum persónuháttarsetningum eins og (84b) — líklega í sama sæti og í nafnháttar setn ingum á við (84a). En þá komum við að stöðu tengingarinnar að í formgerðinni. Því hefur verið haldið fram að hún geti staðið á nokkrum mismunandi stöð - Eiríkur Rögnvaldsson84 28 Reyndar er a.m.k. eitt dæmi svipað (91c) með forsetningarlið — og reyndar neitun líka — á undan sögn að finna í bréfa safninu: (i) mjer finst ad jeg í þetta sinn ekki vera upplögd til ad skrifa neitt sem frjettir heyta. Eyjafirði, 1870 (bréfritari úr Eyjafirði, f. 1834) Það er þó hæpið að draga miklar ályktanir af einu dæmi, vegna þess líka að töluvert er um það í bréfun um og öðrum textum frá 19. öld að sögn standi í þriðja sæti í auka setn ingum (sjá líka Ásgrím Angan týs son 2001, 2007). Það er meira að segja hægt að finna dæmi um bæði forsetningarlið og neitun á undan persónuháttarsögn: (ii) Þar eð jeg að þessu sinni ekki get svarað upp á öll þau atriði. Hirðir 27. apríl 1858, bls. 135 (iii) en sem eg í þetta sinn ekki vil minnast á. Þjóðólfur 13. apríl 1861, bls. 77
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118
Qupperneq 119
Qupperneq 120
Qupperneq 121
Qupperneq 122
Qupperneq 123
Qupperneq 124
Qupperneq 125
Qupperneq 126
Qupperneq 127
Qupperneq 128
Qupperneq 129
Qupperneq 130
Qupperneq 131
Qupperneq 132
Qupperneq 133
Qupperneq 134
Qupperneq 135
Qupperneq 136
Qupperneq 137
Qupperneq 138
Qupperneq 139
Qupperneq 140
Qupperneq 141
Qupperneq 142
Qupperneq 143
Qupperneq 144
Qupperneq 145
Qupperneq 146
Qupperneq 147
Qupperneq 148
Qupperneq 149
Qupperneq 150
Qupperneq 151
Qupperneq 152
Qupperneq 153
Qupperneq 154
Qupperneq 155
Qupperneq 156
Qupperneq 157
Qupperneq 158
Qupperneq 159
Qupperneq 160
Qupperneq 161
Qupperneq 162
Qupperneq 163
Qupperneq 164
Qupperneq 165
Qupperneq 166
Qupperneq 167
Qupperneq 168
Qupperneq 169
Qupperneq 170
Qupperneq 171
Qupperneq 172
Qupperneq 173
Qupperneq 174
Qupperneq 175
Qupperneq 176
Qupperneq 177
Qupperneq 178
Qupperneq 179
Qupperneq 180
Qupperneq 181
Qupperneq 182

x

Íslenskt mál og almenn málfræði

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Íslenskt mál og almenn málfræði
https://timarit.is/publication/832

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.