Íslenskt mál og almenn málfræði - 2014, Side 134

Íslenskt mál og almenn málfræði - 2014, Side 134
ingu tákna á Norðurlöndunum á 7. og 8. áratug síðustu aldar (sjá t.d. Bryndísi Guðmundsdóttur og Guðmund Egilsson 1989 og Hervöru Guð - jóns dóttur 1987). Það er því ekki ólíklegt að orðsifjar táknsins EN megi rekja til Danmerkur. Eins og áður sagði er notkun táknanna OG, EN og EÐA áberandi meiri í máli yngstu kynslóðarinnar þótt málhafar af öðrum kynslóðum noti þau einnig. Það kemur heim og saman við þá kennsluaðferð sem var við lýði þegar þessi kynslóð var í grunnskóla. Þá ruddu Alhliða tjáskipti sér til rúms og kennarar barnanna fóru að nota tákn án þess að hafa mikla þekkingu á ÍTM. Þegar yngsta kynslóðin var í grunnskóla voru haldin táknmálsnámskeið fyrir foreldra barnanna við Heyrnleysingjaskólann og í Félagi heyrnarlausra og sáu heyrnarlausir unglingar um kennsluna. Engin þekking var á málfræði ÍTM og höfðu unglingarnir enga vitneskju um að hún væri yfir höfuð til staðar í málinu. Þar af leiðandi miðaði kennslan að því að þýða orðalista af íslensku yfir á táknmál. Málið sem foreldrarnir lærðu var því blendingsmál eða táknuð íslenska en ekki ÍTM. Táknuð íslenska er íslenska tjáð með höndum, þ.e. hvert íslenskt orð er táknað með orðaröð íslenskunnar og fylgir málfræðireglum hennar. Þar sem málfræði ÍTM er að mörgu leyti ólík málfræði íslenskunnar gefur það auga leið að finna þurfti tákn fyrir íslensk orð þar sem ÍTM notaði aðrar leiðir. Þetta átti t.a.m. við um notkun samtenginga, en eins og áður sagði hafði ÍTM aðrar leiðir við myndun þeirra.16 Þrátt fyrir að samteng- ingartákn hafi ekki verið notuð í ÍTM fyrir þennan tíma og uppruna þeirra megi rekja til vanþekkingar á málfræði ÍTM eru þau hluti af því máli sem yngstu kynslóðinni var kennt, bæði af kennurum og foreldrum. Þrátt fyrir að þessi hópur hafi lært blendingsmál íslensku og ÍTM er það mál þeirra móðurmál og ekki hægt að líta framhjá því. Þar sem íslenska hefur lengst af verið aðalkennslumálið í kennslu heyrnarlausra barna hér á landi hefur vald heyrandi fólks yfir menntun heyrnarlausra haft áhrif á sjálfsmynd þeirra og þekkingu á eigin máli (sjá t.d. Valgerði Stefánsdóttur 2005). Lengi hefur verið litið svo á að líkams- færslur og fingraraðhólf séu réttu aðferðirnar til að tjá samtengingar í ÍTM og margir málhafar líta því svo á að mál þeirra sem nota samteng- ingartákn sé íslenskuskotið og þ.a.l. ekki rétt táknmál. Þetta eru e.t.v. eðlileg viðbrögð hóps sem mátti ekki tala eigið mál heldur var neyddur var til þess að tala íslensku. Elísa Guðrún Brynjólfsdóttir og Kristín Lena Þorvaldsdóttir134 16 Júlía Guðný Hreinsdóttir, september 2012 (munnleg heimild).
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104
Side 105
Side 106
Side 107
Side 108
Side 109
Side 110
Side 111
Side 112
Side 113
Side 114
Side 115
Side 116
Side 117
Side 118
Side 119
Side 120
Side 121
Side 122
Side 123
Side 124
Side 125
Side 126
Side 127
Side 128
Side 129
Side 130
Side 131
Side 132
Side 133
Side 134
Side 135
Side 136
Side 137
Side 138
Side 139
Side 140
Side 141
Side 142
Side 143
Side 144
Side 145
Side 146
Side 147
Side 148
Side 149
Side 150
Side 151
Side 152
Side 153
Side 154
Side 155
Side 156
Side 157
Side 158
Side 159
Side 160
Side 161
Side 162
Side 163
Side 164
Side 165
Side 166
Side 167
Side 168
Side 169
Side 170
Side 171
Side 172
Side 173
Side 174
Side 175
Side 176
Side 177
Side 178
Side 179
Side 180
Side 181
Side 182

x

Íslenskt mál og almenn málfræði

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Íslenskt mál og almenn málfræði
https://timarit.is/publication/832

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.