Spássían - 2012, Qupperneq 32

32

HJALTLANDSLJÓÐ í þýðingu Aðalsteins Ásbergs
Sigurðssonar er tvímála safn ljóða eftir helstu
samtímaskáld Hjaltlandseyja. Aðalsteinn hefur valið ljóð
ellefu skálda til þýðingar og eru þau eins misjöfn og þau
eru mörg. Meirihluti skáldanna yrkir á hjaltlensku, sem
er í raun skosk mállýska og á rætur að rekja til norræns
tungumáls sem er nú útdautt. Í eftirmála gerir Aðalsteinn
grein fyrir hjaltlenskum bókmenntum og áhuga sínum
á þessu tungumáli eða mállýsku. Hann er ekki einn um
þennan áhuga, því tungumálið er einmitt viðfangsefni
meirihluta skáldanna, þar sem tilfinning fyrir sérstöðu
þess er rík, og samstaða um varðveislu þess er áberandi.
Í gegnum tungumálið tengjast skáldin landinu, það
er þeim innblástur: „Næðingurinn frá Hvarfhæð / kemur
út á mér tárum og hristir/ hljóðlát ljóð til jarðar“ (151),
„stattu í skjóli við steindranga / horfðu á stjörnurnar / og
teldu þér trú um að það sé 21sta öldin“ (51). Náttúran
og sjórinn gegna veigamiklu hlutverki hjá skáldunum,
tveir þættir sem eru augljóslega mjög afgerandi partur af
sjálfsmyndarsköpun Hjaltlendingsins.
Þau skáld sem yrkja á hjaltlensku eru mjög meðvituð
um hættuna á því að tungumálið verði með öllu útdautt
og oft fylgir þeim ljóðum tilfinning fyrir einhvers konar
upprunaleit, eins og í ljóðinu „Viðurkenning“: „Ég rakst á
hann langa langa / langa langa langa langafa minn / … / Það
hljómaði eins og hollenska fannst mér / eða færeyska – ég
skildi ekki orð / en seildist í minni mitt / … / Hann þekkti
mig vel“ (103). Annað ljóð, „Einangrunarstefna: Síðasti
málsvari norrænu í sókninni“ fjallar um hina upprunalegu
norrænu og hvernig hún er eingöngu varðveitt í heitum á
blómum og fuglum: „Ekkert nema fuglarnir og blómin /
hét nú sínum réttu nöfnum“ (107).
Aðalsteinn velur þó ekki bara ljóð sem bera ást
skáldanna á tungumálinu og náttúrunni vitni, mörg ljóðin
eru hrein og bein nútímaljóð, vangaveltur um hversdaginn
og leikur að myndmáli:
Still, Caalm Hljóður, stilltur (brot)
… …
still hljóður
wi a free haert með hjartað frjálst
dream du dreymi þig
caalm stilltur
laek mareel watter eins og merlandi vatn
(152) (153)
Þetta er ljóðasafn sem á fullt erindi við Íslendinga, enda
eiga Hjaltlendingar afskaplega margt sameiginlegt með
okkur. Í gegnum ást sína á tungumálinu, sjónum, landinu
og upprunanum snerta ljóðskáldin við Íslendingnum og
skapa samkennd milli okkar og þessa fjarlæga frændgarðs.
Hljóðlát ljóð
Eftir Kolbrúnu Lilju
Kolbeinsdóttur
Hjaltlandsljóð. Þýðandi
Aðalsteinn Ásberg Sigurðsson.
Dimma. 2012.
FALLEGAR BÆKUR Í JÓLAPAKKANN
LESSTOFAN | s. 577 1105 | lesstofan@lesstofan.is | www.lesstofan.is | facebook.com/lesstofan | twitter.com/lesstofan
ÞÁ FYLGIR ÞESSI
FRÍTT MEÐ!EF ÞÚ KAUPIR ÞESSAR TVÆR Á
HEIMASÍÐU LESSTOFUNNAR
YFIRLESIÐ