Fjölrit RALA - 10.01.1979, Side 76

Illgresiseyðing
-74-
vikur eða mánuði. Nærtækt dæmi um þess háttar efni er linuron (Afalon).
Umræddum útrýmingarefnum er oftast úðað yfir garðlandið einhvern tíma á tíma-
bilinu frá því sett er niður, og þar til grös fara að sjást. Að öllu jöfnu
gildir hér hið sama og áður er vikið að, að best er að geta dregið drei.fingu
eins lengi og unnt er. Eru þá meiri líkur til þess, að síðverkanir efnanna
dugi alveg þar til grös fari að hylja. Linuron, og ýmis efni, sem verka á
áþekkan hátt, eru illleysanleg og bindast nær eingöngu í eða næst yfirborði
jarðvegs, og mynda þar einhvers konar varnarhimnu.
e. Jarðvegsgerð og veðurskilyrði. Samsetning jarðvegsins og sérstaklega
innihald hans af lífrænum leifum og leirefnum ræður miklu um hversu illgresis-
efni bindast. Að öllu jöfnu verður fastheldnin því meiri þeira mun meira sem
kveður að þessum efnum, þannig getur mjög moldefnarík jörð rýrt stórlega áhrif
efnisins. Að öllu leyti ber á það að líta, að ástand jarðvegs getur einnig
reynst mikilvægt um árangur af notkun margra illgresisefna. Jafnan er það
skilyrði, að jarðvegur sé í góðri ræktun og að yfirborð hans sé hæfilega fín-
mulið. Rakaástand á yfirborði getur ráðið miklu um eyðingargetu efnanna.
Sama máli gildir um veðurskilyrðin, bæði þegar úðun er framkvæmd og næstu 5-6
klst. á eftir. Er þar þurrviðri æskilegast. Þannig getur efni eins og linuron
(Afalon) gert takmarkaö gagn, ef jarðvegsyfirboró er mjög þurrt. Oft eykst því
virknin til muna, ef tök eru á að væta yfirborðið nokkru áður en úðun fer fram.
Við úðun er samt æskilegt, að plöntur séu þurrar, og að þurrt haldist um stund
á eftir, eins og áður er getið. Væti smávegis fljótlega síðar, geta eituráhrif
efnisins skerpst. Aftur getur mikil úrkoma snögglega á eftir úðun, flutt sum
efni dýpra í jörö en æskilegt er, með þeim afleiðingum, að þau berast að rótum
útsæðisins, og koma þá skemmdir fram á grösunum. Sérstaklega er hætt við þessu
í eindreginni sandjörð.
f. Eitrunarhætta á gróðri. Þannig skemmdir vegna niðursigins eiturs
koma undantekningarlítið fyrst fram á neðstu blöðum stöngla. Lýsa þær sér ýmist
sem gulir blettir í blaðholdi á milli æða, eða þá að æðastrengir og blaðholdið
næst þeim verður gult. Einkennin fara eftir því hvaða illgresiseitur eiga í
hlut. Þetta truflar vöxt og dregur óefað úr uppskeru, en hversu miklu rýrnunin
getur munað, liggur engan veginn fullljóst fyrir. Samt verður að telja víst, að
mikil brögð skemmda af þessu tagi, muni geta valdið alvarlegum vaxtarhnekki og
á umtalsverðan hátt spillt uppskerunni.
Á meðan monolinuron (Aresin) var notað, komu skemmdir hér iðulega fyrir
í sendnum garðlöndum, en yfirleitt bar sjaldan á þeim, þar sem mold- eða leir-