Fjölrit RALA - 10.01.1979, Qupperneq 84

Sjúkdómar og meindýr
-82-
Haustið 1973 tók höfundur jarðveg úr nokkrum hnúðormagörðum á Eyrar-
bakka. Vorið 1974 voru afbrigðin Bintje og UG-28 ræktuð í þessum jarðvegi
hjá Statens plantepatologiske forsóg í Lyngby. UG-28 hefur mótstöðueiginleika
(frá Solanum andigena) gegn Globodera rostochiensis, en Bintje er móttækilegt.
Mikið af hnúðum myndaðist á rótum beggja afbrigða og bendir það, ásamt hegðan
í litarbreytingum hnúðanna, til þess, að tegundin. Globodera pallida hafi verið
í jarðveginum frá Eyrarbakka (Sigurgeir ólafsson og Jórgen Jakobsen 1974).
Þetta hefur síðar verið staðfest af öðrum (Einar I. Siggeirsson og Ir Hans
van Riel 1975).
17. Ranabjöllur.
Ingólfur getur um það 1940 (I.D. 1940a), að vart hafi orðið við ranabjöllu-
lirfur í kartöflum. Mun Geir Gígja hafa ákvarðað tegundina til Barnotus
squamosus, en eitthvað mun hafa borið á skaða á hverju ári á Suðvesturlandi,
einkum í nágrenni Reykjavíkur (Ingólfur Davíðsson 1947).
18. Kartöflubjallan (Leptinotarsa decemlineata).
Kartöflubjallan, eða Coloradobjallan eins og hún er einnig nefnd, hefur
borist hingað einstöku sinnum sem slæðingur. Menn hafa óttast þetta meindýr
mjög og þegar bjallan fannst í kartöflufarmi frá Póllandi í ágúst 1967, var
gripið til róttækra aðgerða. Skipinu var siglt á haf út og farminum (197 smá-
lestum) varpað í sjóinn. Einnig var sending af banönum (20 smálestir), sem-
kom með sama skipi, svæld með biásýru, en eyðilagðist við það.
II. NÓVERANDI ASTAND 0G NÝJAR TILRAUNANIDURSTÖÐUR.
1. Kartöflumyglan.
Eins og sagt var að framan hefur þessi sjúkdómur ekki gert hér teljandi
skaða síðustu tvo áratugi. Þó má reikna með, að þessi sjúkdómur eigi eftir
að verða vandamál hér aftur og getur orðið það hvenær sem er. Við ræktum hér
aðallega myglunæm afbrigði og jafnvel þótt smit væri horfið, þá á hér öðru
hvoru stað innflutningur á útsæði og einhverjir setja hér niður innfluttar
matarkartöflur. Kartöflumyglan er mj.ög algengur sjúkdómur í Hollandi og á
ítalíu, þar sem við kaupum okkar innfluttu kartöflur, t.d. bar töluvert á
kartöflumyglu í innfluttum ítölskum kartöflum vorið 1978. Hugsanlegt er, að
smit geti borist frá slíkum kartöfluúrgangi í garða. Ef veðurskilyrði eru
hagstæð fyrir mygluna má því alltaf búast við faraldri.