Morgunblaðið - 29.10.2020, Qupperneq 20

20 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 29. OKTÓBER 2020
BUXUR 30%
STRETCH
Bíldshöfða 16, 110 Reykjavík 414 8400
www.martex.is martex@martex.is
Sigtryggur Sigtryggsson
sisi@mbl.is
Fyrirtækið Qair Iceland ehf. hefur
birt tillögu að matsáætlun fyrir upp-
byggingu vindorkugarðs á Gríms-
stöðum í Meðallandi í Skaftárhreppi.
Vindmyllurnar verða 24 talsins og
afl hverrar vindmyllu verður 5,6
megavött. Heildarafl vindorku-
garðsins verður því um 135 MW. Er
það svipað afl og frá Sultartanga-
stöð, en uppsett afl hennar er 125
MW.
Qair Iceland er nú þegar með tvö
önnur verkefni á sviði vindorku í
gangi á Íslandi. Annað er vindorku-
garður á Sólheimum á Laxárdals-
heiði en hitt er vindorkugarður á
Hnotasteini á Melrakkasléttu. Unn-
ið er að mati á umhverfisáhrifum
fyrir bæði verkefnin. Qair hefur val-
ið tvö ráðgjafarfyrirtæki til þess að
vinna að mati á umhverfisáhrifum
fyrir vindorkugarðinn á Gríms-
stöðum, Mannvit hf. og alþjóðlega
fyrirtækið Biotope.
Svæðið sem horft er til er talið til-
valið fyrir vindorkugarð þar sem um
er að ræða flatlendi, fjarri fjöllum og
vindasamt. Það er tiltölulega vel
gróið en söndugt, á milli Kúðafljóts í
vestri og Eldvatns í austri. Áin
Höfðakvísl rennur um land Gríms-
staða. Sunnan við svæðið er Meðal-
landssandur.
Allt að 200 metra háar myllur
Fram kemur í drögum að mats-
áætlun að vindmyllunum verður
komið fyrir þannig að tekið verði til-
lit til vindaðstæðna og annarra um-
hverfisaðstæðna með það að mark-
miði að lágmarka umhverfisáhrif.
Koma þarf fyrir undirstöðum þar
sem vindmyllurnar verða reistar, en
gera má ráð fyrir að þær verði um
150-200 metrar á hæð miðað við
spaða í hæstu stöðu.
Landið Grímsstaðir er skilgreint
sem mikilvægt fuglasvæði. Rat-
sjármælingar á fuglum eru nú þegar
í gangi á svæðinu.
Vindafar á fyrirhuguðu fram-
kvæmdasvæði á Grímsstöðum í
Meðallandi hefur verið metið út frá
nokkrum þáttum, t.d. gögnum frá
Veðurstofu Íslands. „Í stuttu máli
má segja að niðurstöður hermunar
af vindgarðinum skilgreini mögu-
lega orkuframleiðslu sem mjög
góða, eða 8,7 m/s meðalvindhraða í
100 metra hæð,“ segir í drögunum.
Til að staðfesta áætlaðan vind og/
eða fá áreiðanlegri upplýsingar um
vindinn er hann mældur með lidar
laser-mælitæki sem mælir vind í allt
að 200 metra hæð. Gert er ráð fyrir
að ítarlegri gögn um vindafar á
framkvæmdasvæðinu liggi fyrir
þegar kemur að gerð frummats-
skýrslu. Þar verður m.a. fjallað um
veðurfarslegar aðstæður og ísing-
arhættu og hvort þörf verði á af-
ísingarbúnaði. Í því samhengi verð-
ur kannað hvert þol fyrirhugaðra
vindmylla er gagnvart aftakaveðri
sem og hvort hætta sé á ískasti frá
vindmyllunum. Í frummatsskýrslu
verður fjallað um fjarlægð vind-
orkugarðs í ratsjár- og fjarskipta-
möstur og hvort hætta sé á að þau
valdi truflunum. Sérstakur kafli
verður um náttúruvá þar sem fjallað
verður um hvort á þessu svæði sé
hætta á eldgosi, jarðskjálftum eða
annarri tegund náttúruvár og hvort
þessir þættir gætu sett verkefninu
skorður.
Vindmyllurnar verða tengdar
saman með jarðstrengjum sem
verða plægðir niður og staðsettir
eins og kostur er í vegstæði til þess
að lágmarka rask. Safnstöð raforku,
þar sem spennan verður hækkuð,
verður innan vindorkugarðsins.
Hann verður tengdur úr safnstöð
raforku við spennistöð Landsnets
við Prestsbakka. Í beinni línu er
vegalengdin um 30 kílómetrar en um
45 km ef núverandi vegum er fylgt.
Ekki hefur verið ákveðið hvort teng-
ingin verði með loftlínum eða sem
jarðstrengur en líklegast er að hún
verði sambland af hvoru tveggja.
Ábendingar frá almenningi
Drögin eru nú til almennrar kynn-
ingar á netinu í tvær vikur á mann-
vit.is. Öllum er frjálst að senda inn
ábendingar og athugasemdir fyrir
16. nóvember nk. Gert er ráð fyrir
að ákvörðun Skipulagsstofnunar um
tillögu að matsáætlun liggi fyrir í
desember 2020.
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Hafið við Búrfell Landsvirkjun hefur frá árinu 2013 rekið tvær vindmyllur í
Búrfellslundi og er uppsett afl þeirra 1,9 MW. Áformað er að fjölga myllum.
Ljósmynd/Mannvit
Meðalland Fyrirhugað framkvæmdasvæði á Grímsstöðum. Ratsjármælingar á fuglum eru nú þegar hafnar.
Áforma að reisa 24 vindmyllur
 Vindorkugarður undirbúinn á Grímsstöðum í Meðallandi  Heildarafl garðsins verður 135 MW
Guðni Einarsson
gudni@mbl.is
Vegagerðin fer nú vandlega yfir nýja
skýrslu um óháða úttekt á fram-
kvæmd og nýtingu Landeyjahafnar.
„Við erum mjög ánægð með að það
skyldi vera farið af stað við að skoða
Landeyjahöfn. Það er tæpt á mörgu í
skýrslunni sem
menn hafa haft í
huga og gjarnan
viljað skoða frek-
ar,“ sagði Berg-
þóra Þorkelsdótt-
ir, forstjóri
Vegagerðarinnar.
Hún sagði að
breytingar sem
orðið hafa við
Landeyjahöfn
væru umhugsun-
arefni. „Höfnin hefur breytt um
hegðun, ef má orða það þannig. Hún
safnar í sig minni sandi en hún gerði.
Það er ef til vill of nýskeð til að hægt
sé að draga af því ályktanir. En á yf-
irstandandi ári hefur dýpkunarþörf,
miðað við skilgreint dýpi í höfninni,
verið miklu minni en áður. Auk þess
þarf nýi Herjólfur minna dýpi en
eldra skipið. Höfnin er því yfirleitt
opin nema þegar veður hamlar.“
Bergþóra sagði að menn veltu því
fyrir sér hvort breytingar á sand-
burði í höfnina gætu tengst eldsum-
brotunum í Eyjafjallajökli 2010.
Einnig hvort þetta ástand yrði til
framtíðar eða bara einhverjir dyntir
í náttúrunni. Breytingin væri greini-
lega mikil og dýpkunarþörfin nú að-
eins um þriðjungur af því sem áður
var, miðað við skilgreint dýpi.
Bent er á það í skýrslunni að erfitt
sjólag og ölduhæð komi stundum í
veg fyrir siglingar í höfnina. Berg-
þóra sagði að það hefði verið vitað að
veður gæti hindrað siglingar í Land-
eyjahöfn þótt dýpið væri nóg. Hún
sagði að í skýrslunni væri varpað
fram hugmyndum sem áhugavert
væri að skoða, t.d. varðandi brim-
varnargarð og fleira.
„Okkar sérfræðingar eru á því að
ýmislegt megi skoða og rannsaka
betur þótt slíkar hugmyndir séu
langt frá því að vera grunnur að
áformum um framkvæmdir, enda
meira hugmyndir að rannsóknum en
nokkuð annað,“ sagði Bergþóra.
„Það er áhugavert að skoða til fram-
tíðar hvað er hægt að rannsaka bet-
ur til þess að auka nýtingu Land-
eyjahafnar.“
Sandburðurinn
hefur minnkað
 Skýrsla um Landeyjahöfn skoðuð
Bergþóra
Þorkelsdóttir