Tímarit hjúkrunarfræðinga - 2020, Blaðsíða 30

Læknanir koma eins og sviptivindar, í augum sjúklingsins, fara yfir athuganir hjúkr-
unarfræðingsins og hverfa síðan aftur. En hjúkrunarfræðingurinn er sá sem hlúir að
mér, skilur áhyggjur mínar, útskýrir það sem útskýra þarf og oft meira til, og er til
staðar fyrir sjúklinginn — oftast með hlýju og athugulu viðmóti sem róar og græðir.
Ég hafði aldrei almennilega hugsað út í þetta fyrr en þessi kunningjakona mín sagði
þetta. Þegar ég hugsa út í það, þá hef ég svo oft tekið hjúkrunarfræðing í misgripum
fyrir lækni og jafnvel sagt: já, hinn læknirinn sagði … — og verið leiðrétt: nei, það
var hjúkrunarfræðingur.
Hjúkrandi kona
Þegar Birgitta haukdal gaf út barnabók, fyrir ekki svo löngu síðan, þar sem ein sögu-
hetjan var kölluð hjúkrunarkona varð það, jafnt sem fleira í birtingamynd hjúkrunar -
fræðingsins í bókinni, efni í áhugaverða umræðu.
Orðið hjúkrunarkona, jafnt sem myndbirting og hlutverk hjúkrunarfræðingsins
í verkinu, þóttu gefa villandi mynd af starfinu, jafnvel niðrandi. Vissulega var þessi
birtingarmynd gamaldags og ekki í takti við raunveruleikann, reyndar minnir mig
að bókin hafi verið uppfærð og endurprentuð. En um leið má segja að umræðan um
verkið hafi orðið svo kröftug að á endanum hafi bókin leitt til góðs, þar sem um -
ræðan skerpti meðvitund almennings um starfið og það hvernig innræting fyrri
tíðaranda getur ruglað skilning okkar á eðli þess.
umræðan fékk mig að minnsta kosti til að hugsa um hvort orðið hjúkrunarkona
og hughrifin sem fylgdu því hér á árum áður hafi litað skilning minn á starfinu meira
en ég gerði mér grein fyrir. af hverju hafði ég stundum haldið að hjúkrunarfræðingar
væru læknar?
Rótgrónar ímyndir
getur verið að í gegnum tíðina hafi eitthvað blundað í mér sem fékk mig til að álykta
að manneskjan sem hlúði að mér eða barninu mínu hlyti að vera læknir fyrst hún
byggi yfir allri þessari þekkingu og getu til greininga — og það þrátt fyrir að ég ætti
og teldi mig vita betur. já, fyrst hún var ekki í stuttum kjólgopa?
kannski er ástæðan sú að í skynjun minni blundar staðalímynd hjúkrandi konu
eins og hún hefur svo oft birst mér í bókum og kvikmyndum síðan ég var ómálga.
Þegar ég hugsa um orðið hjúkrunarkona kemur strax upp í hugann mynd af skoplegri
hjúkrunarkonu með stór brjóst í þröngum kjól.
Þetta er eins konar skopmynd sem birtist stöðugt í fjölbreyttri en samt svo keim-
líkri mynd í bókum, bíómyndum og á myndum. Í fljótu bragði man ég eftir hjúkrunar -
30 tímarit hjúkrunarfræðinga • 1. tbl. 96. árg. 2020
Hugmynd um brjóstgóðar konur
Auður Jónsdóttir
Auður Jónsdóttir.
Ég þekki konu sem er hjúkrunarfræðingur og í fjölskyldu með þó nokkrum læknum. Eitt sinn
spurði ég hana hvort hún hefði aldrei spáð í að verða læknir. Hún svaraði: Nei, því ég vil vera í
nálægð við manneskjuna. Þess vegna er ég hjúkrunarfræðingur. Þessi orð hennar fengu mig
til að átta mig á að þegar ég hef dvalið á spítala, ýmist sjálf, með son minn eða fyrrverandi
maka, þá hef ég aðallega átt í samskiptum við hjúkrunarfræðinga, oft í þeirri trú að þeir væru
læknar.