Stefnir - 01.04.1950, Side 41

FÖGUR F.R HLÍÐIN
39
sem vili að magna þann þjóðarfjanda aitur, einkanlega eí árferði
hallar eitthvað í bili. Og einmitt núna síðustu árin er það orðin
tízka sumra manna, sem standa svo framarlega, að orðum þeirra er
gaumur gefinn, að reyna að koma sér í mjúkinn hjá bændastéttinni,
með því að tala fögur orð um þá nauðsyn á viðreisn landbúnaðar-
ins, sem allir eru sammála um, en reyna jafnframt að læða inn þeim
skoðunum, að au'ðvita'8 geti þessi viSreisn ekki bori'8 sig, ef lán séu
tekin til hennar, þá sé ómögulegt að greiða fulla vexti af þeim, ekki
tjái að hugsa sér neitt gjört til umbóta á býlunum nema styrkveiting
komi til, o. s. frv. Útbreiðsla og efling þessarar gömlu ótrúar á
kostum landsins er versta verkið, sem nú er verið að fremja hér í
landinu.“
Þessi orð Jóns Þorlákssonar gilda enn að öllu leyti, því enn er
jafnvel verið að fremja hið vonda verk, er hann minntist á. Já, meira
að segja á þingi þjóðarinnar.
Margt hefur þó sem betur fer þokast í rétta átt á þeim rúmlega
tveimur áratugum, sem liðnir eru frá því að Jón fór þessum orðum
um landbúnaðarmálin. Allvíða í sveitum landsins elzt nú upp ungt
fólk í góðum húsakynnum við ágætt viðurværi og sæmileg þægindi,
elzt upp við ræktunarbúskap, notkun búvéla, örar samgöngur og
allgóðar félagslegar aðstæður. ílengist nú þetta unga fólk, í sveitun-
um? Þetta unga fólk, sem þannig hefur notið allt annars viðhorfs til
sveitabúskapar í uppvexti sínum heldur en gengnar kynslóðir og
fjöldi þeirra, sem flutzt hafa að sæ úr sveit á síðustu áratugum. Svar
veruleikans og reyndarinnar við þessari spurningu sker úr um fram-
tíð landbúnaðar á landi hér og jafnvel um leið það, hvort ís-
lenzkt þjóðlíf á að mótast á næstu áratugum til gæfu og gengis eða
til þess, sem lakara er.
Þjóðin getur ef hún vill haft áhrif á það, hvert svarið verður. Hin
unga kynslóð lætur að sönnu eigi segja sér fyrir verkum í einu og
öllu, en hún getur mótast við orð og athöfn og það getur valdið
miklu, hvort hún hlustar á væl og vol, vanmat og uppgjafarbarlóm
eða á orðbragð trúar og úrræða, vits og vilja.
Hverjir eru möguleikarnir? Hver eru skilyrðin til þess að stunda
hér búskap með þeim háttum og brag, að ungir menn og konur vilji
við það fást sem örugga atvinnu og mannsæmandi en ekki sem neyð-