Stefnir - 01.06.1955, Blaðsíða 20

18
STEFNIR
legasta rithöfundar íra fyrr og
síðar.
★
Yeats benti Synge á, að hann
gæti látið miklu meira gott af sér
leiða sem rithöfundur þar, held-
ur en með því, sem hann var að
gera í París. Og hann benti hon-
um sérstaklega á Aran-eyjarnar.
Þar var girnilegt verkefni, sem
enginn liafði notað sér hingað til.
— Hví ekki að fara þangað og
kynna sér hina sérkennilegu
náttúru eyjanna, íbúa þeirra og
háttu, sem aldrei áður höfðu
fengið skáldlega tjáningu? Þarna
var þjóðlegur efniviður við
hans hæfi.
Og Synge fór að orðum Yeats.
1 marz árið 1898 hvarf hann
frá Frakklandi -—• til Araneyj-
ana. Hann dvaldi þar einar sex
vikur í þetta fyrsta skipti en
óhætt er að segja, að enginn
tími annar á ævi Synges hafi
borið ríkulegri ávöxt. — Síðar
átti hann margsinnis eftir að
koma aftur lil eyjanna og dvelja
þar lengri og skemmri tíma.
Jafnframt ferðaðist hann á þess-
um árum mikið um Vestur-ír-
land einkum Wicklow héraðið.
Hugur hans og áhugi var brátt
allur við írland bundinn, við líf
alþýðunnar, írska bændafólksins,
málið sem það talaði, þjóðsög-
umar sem lifðu á vörum þess.
★
Á Araneyjunum frekar en á
nokkrum öðrum stað fann hið
sérstæðasta í skapgerð Synges
svölun og fullnægingu. Hann naut
þess að takast fangbrögðum við
hin villtu náttúruöfl eyjanna -—
og samlagast þeim, er hann reik-
aði berhöfðaður um sjávarklapp-
irnar aleinn — og leyfði hams-
lausu briminu og storminum að
gera sér dátt við hann. Og hann
undi sér dáindis vel innan um
Aran-búana, hina einbrotnu og
ómenntuðu fiskimenn, sem lifðu
enn í heimi dultrúar og þjóð-
sagna með syngjandi gallisku á
tungunni. Yeats hafði haft rétt
að mæla — þarna var Synge
fyrst í „s-inu“ sínu.
En samt sem áður -— hversu
ánægjuleg og einlæg sem þessi
kynni hans við Aran-búana og
bændafólkið írska virtist vera, þá
kenndi hann þó alllaf öðru
hvom tilfinningar aðkomumanns-
ins, einhvers ókunnugleika og
óskyldleika, sem hann vildi ekki
viðurkenna fyrir sjálfum sér.
Þannig segir hann á einum stað
í bók sinni um Aran-eyjarnar:
„Stundum finnst mér þessi eyja
vera mitt sanna heimili og hvíld-