Þjóðmál - 01.12.2016, Page 77

að koma í veg fyrir fjármálakreppuna né
gegna jákvæðu hlutverki eftir hana. — Til
viðbótar við það, sem virðist hafa verið
aðgerðaleysi Davíðs andspænis yfirvofandi
áfaili, er svo að sjá sem hvorki forsætis-
ráðherrann, Ijármálaráðherrann né eftirlits-
aðilar hafi gert neina alvarlega tilraun til að
hemja vöxt íslensku bankanna. Þetta veitir
vísbendingu um, að mikilvægur kostnaður
af smæðinni felist í þeirri byrði, sem lögð er
á æðstu embættismenn.23
Til þess eru margar ástæður, að dæmi Siberts
er illa valið. Þar skiptir ef til vill minnstu
máli, að hún fer rangt með staðreyndir.
Davíð Oddsson var ekki skipaður formaður
bankastjórnar Seðlabankans 2005, heldur
einn af þremur bankastjórum. Þeir kusu síðan
formann úr sínum röðum, og varð Davíð fyrir
valinu. Hann var aldrei heldur leikhússtjóri
eða stjórnmálaskýrandi. (Hann var hins vegar
leikhúsritari Leikfélags Reykjavíkur 1970-
1972 meðfram Iaganámi og þingfréttaritari
Morgunblaðsins 1973-1974, einnig meðfram
laganámi.)
í öðru lagi var Davíð Oddsson mestalla
starfsævi sína stjórnmálamaður, áður en
hann settist í Seðlabankann. Hann var aðeins
embættismaður í fullu starfi í sex ár, á meðan
hann varframkvæmdastjóri Sjúkrasamlags
Reykjavíkur 1976-1982, en þá var hann
jafnframt borgarfulltrúi. Sérhæfing kann að
þykja kostur á embættismönnum, en fgöl-
hæfni hefur iðulega verið talinn stjórnmála-
mönnum til tekna, því að þá hafi þeir víðari
sjóndeildarhring.Tómas Jefferson, forseti
Bandaríkjanna, var frægur fyrir fjölhæfni
sína. Hann var í senn bóndi, húsameistari og
heimspekingur. Breski stjórnmálaleiðtoginn
Winston Churchill var snjall rithöfundur og
fékk raunar Nóbelsverðlaunin í bókmenntum
1953. Hann var gamall hermaður og stundaði
málaralist í tómstundum. Ekki ætti að þurfa
að minna hagfræðinga á Keynes lávarð, sem
var kunnur að fjölhæfni, sannkallaður„endur-
reisnarmaður".
í þriðja lagi var Davíð Oddsson borgarstjóri
í Reykjavík í níu ár, 1982-1991, en það merkti,
að hann var í raun og veru framkvæmda-
Davíð Oddsson talará morgunverðarfundi Verslunar-
ráðsins 6. nóvember 2007: „Á sama tima og íslenska
ríkið hefur greitt skuldir sínar hratt niður og innlendar og
erlendar eignir Seðlabankans hafa aukist verulega, þá
hafa aðrar erlendar skuldbindingar þjóðarbúsins aukist
svo mikið, að þetta tvennt sem ég áðan nefndi er smáræði í
samanburði við það."Davíð varaði einnig ráðherra margoft
við i trúnaði, lagði til, að Kaupþing flyttist úr landi, lcesave-
reikningaryrðu færðir úr útbúum i dótturfélög og banki
Glitnis iNoregiyrði seldur. Hann kynnti ráðherrum spá og
viðbragðsáætlun enska sérfræðingsins Andrews Gracies
um, að bankakerftð yrði fallið i október 2008, og lét gera
áætlun um að verja íslenska hluta bankakerfisins.
Mynd: Kjartan Þorbjörnsson.
stjóri eins stærsta fyrirtækis landsins.Voru
stuðningsmenn hans jafnt og andstæðingar
sammála um, að hann hefði stjórnað
Reykjavíkurborg skörulega. Hann var síðan
forsætisráðherra í tæp fjórtán ár, en eitt
hlutverkforsætisráðherra eftir íslenskum
reglum og venjum er að hafa með höndum
yfirstjórn efnahagsmála. Einkennilega
hljómar að segja, að maður með slíkan feril
að baki hafi ekki neina sérþekkingu á efna-
hagsmálum. Gerir Sibert nægilega skýran
greinarmun á sérþekkingu og sérfræðiþekk-
ingu? Aðalbankastjóri seðlabanka þarf frekar
reynslu, þroska og yfirsýn en leikni í að fara
með stærðfræðilögmál á málstofum. í lýð-
ÞJÓÐMÁL vetrarhefti 2016 75