Sjómannablaðið Víkingur - 01.01.2020, Qupperneq 19

viðhaldsverk, mest tengd hitakerfi skips-
ins.
Framan af mættum við af og til um
borð, aðallega ef Birgir þurfti á aðstoð að
halda. Smám saman gerðum við okkur
ljóst að best væri að fastsetja einhvern
vikudag einu sinni í viku til að sinna
ýmsum viðhaldsverkefnum undir stjórn
og í samstarfi við Birgir. Síðan hefur sí-
stækkandi hópur vélstjóra komið saman
hvern mánudagsmorgun til vinnu og
spjalls.
- Var skipið siglingahæft á þessum tíma?
Nei og við hugsuðum í fyrstu ekkert
um að gangsetja vélar, hvorki ljósavélar
né aðalvél. Enda var vélbúnaður skipsins
alls ekki tilbúinn til neinnar gangsetn-
ingar. Vegna þess meðal annars var búið
að loka öllum sjóinntökum fyrir botn-
loka. Það var gert þegar skipið fór í slipp
2013 þar sem menn töldu þá að vélar
yrðu aldrei gangsettar aftur og væri því
best að loka öllum sjóinntökum.
- Hvernig var ástandið í vélarúminu?
Rétt er að minna á að skipið hafði
komið úr Englandssiglingu árið 2006 og
var þá allt í góðu lagi samkvæmt upplýs-
ingum frá þáverandi skipsmönnum.
Fljótlega kom þó í ljós töluverð tæring í
sjókælirörum aðalvéla sem stafaði af því
að rör höfðu ekki verið tæmd og voru
mörg þeirra hálffull af sjó þrátt fyrir að
búið væri að loka fyrir botnloka.
Þetta voru engin smárör heldur 4ra
tommu rör sem lágu í bugtum og beygj-
um uppi undir lofti í vélarúminu, flest að
og frá Alfa-Laval varmaskiptum. Þessi
leku rör varð að taka niður og ýmist lag-
færa eða smíða ný.
Samsetning röranna og efnisval hafði
einnig mikil áhrif á tæringuna þar sem
þau voru mörg að hluta úr kopar og að
hluta úr stáli sem er slæm blanda fyrir
sjórör og mjög tæringarmyndandi.
Ég segi það satt að ég hef ekki á reið-
um höndum tölu á öllum þeim rörum
sem búið er að þétta eða skipta um en
þau eru mörg, auk að minnsta kosti eins
síðuloka sem var frostsprunginn.
- Í eyrum leikmannsins hljómar þetta
eins og vélar Óðins hafi verið býsna hrör-
legar orðnar?
Já, en smám saman kom í ljós að
ástand vélbúnaðar var ekki eins slæmt
og haldið hafði verið fram. Við gerðum
okkur snemma góðar vonir um að hægt
væri að koma vélunum í gangfært ástand
og þyrfti ekki nema smá lagfæringar til.
Þar skipti verulegu máli að opna botn-
loka á ný og koma sjókælikerfinu í not-
hæft ástand til að mögulegt væri að keyra
ljósavélar undir álagi.
Einn áfangi í þeirri vinnu var að ræsa
Caterpillar ljósavélarnar, allar þrjár, en
einhverjar þeirra höfðu þá ekki verið
gangsettar í tólf ár. Þetta var gert í janúar
2018 og kom þá í ljós að þær voru allar í
ágætu ástandi.
- Var þá Óðinn orðinn siglingahæfur á ný?
Nei, vinnunni var nú ekki lokið. En
markmiðin voru skýr. Stjórn Hollvina-
samtakanna lagði þá línu 2018 að Óðinn
skyldi kominn í siglingarhæft ástand á 60
ára afmælinu. Skipið var tekið í slipp í
október 2018, botnhreinsað, allir botn-
lokar voru yfirfarnir og dyttað var að
einu og öðru. Þegar síðan hægt var að
dæla kælisjó komu í ljós enn fleiri göt á
rörum sem nauðsynlegt var að gera við
og tókst sem betur fer.
Eitt af viðhaldsverkum í slippnum
fólst í að tæma smurolíu hringrásartanka
sem sennilega hafa ekki verið tæmdir til
hreinsunar í 60 ár. Þá vantaði allmörg
tonn af smurolíu og var leitað til ýmissa
fyrirtækja til að afla nýrrar smurolíu á að-
alvélar. Mættum við miklum velvilja og á
nokkrum vikum tókst okkur að afla tólf
tonna af nýrri smurolíu frá Olís, Kemi,
Brim og Gæslunni. Auk þess hefur Olís
gefið Hollvinasamtökunum eldnsneyti til
að keyra ljósavélar.
- Og hvernig er þá staðan?
Í stuttu máli er hún þannig að við telj-
um aðalvélarnar tilbúnar til gangsetn-
ingar en ekki er gerlegt að setja þær í
gang við bryggjun hérna vegna þess að
skrúfuöxullinn er beintengdur og ekki
hægt að kúpla vélinni frá. Skipið fer því
á ferð um leið og vélar fara í gang og
myndi væntanlega draga bryggjuna með
sér á fjögurra sjómílna ferð sem gengur
víst ekki. Þess vegna hefur verið ákveðið
að fá dráttarbát til að draga skipið út á
ytri höfn með vorinu til að hægt sé að
gangsetja aðalvélarnar á fríum sjó. Næstu
verkefni hjá okkur eru hins vegar að lag-
færa akkerisspilið, dráttarspilið og báta-
kranann.
- Hvað heldurðu að hafi verið tíma-
frekast í þessari vinnu ykkar við Óðin?
Nú tel ég sjókælikerfið í allgóðu lagi
en ef eitthvað eitt atriði hefur tekið meiri
tíma en annað þá er það líklega vinnan
við sjókælirör sem var ansi drjúg. Annars
er ógerningur að telja hvert handtak síð-
an 2014. Þau eru orðin mörg eins og gef-
ur að skilja. Mér telst til að vinnustundir
séu að minnsta kosti 2000 sem myndi
trúlega leggja sig á 24 milljónir í vinnu-
laun ef allt væri á útseldri vinnu. Við tök-
um hins vegar ekkert annað en ánægjuna
fyrir starf okkar við Óðin og erum sáttir.
- Þú nefndir Ingólfur að vélstjórahópur-
inn sem sinnir Óðni hafi farið stækkandi.
Já, það er rétt. Við Halldór vorum
mest tveir við vinnu fram til 2017 en þá
fjölgaði okkur um einn þegar Búi Steinn,
skólabróðir okkar, en hann hafði verið á
Óðni á milli bekkja, tók að leggja okkur
lið.
Um svipað leyti kom einnig í hópinn,
Gunnlaugur Geir, sem hafði líka þjónað
um borð í Óðni á sínum yngri árum.
Snemma árs 2018 bættust tveir yngri
menn í hópinn, Bjarni og Brynjar. Og enn
síðar komu þeir Valur og Leifur til liðs
við okkur þannig að hópurinn telur nú
samtals níu vélstjóra ef allir kæmu í einu.
Í vélarúmi Óðins. Birgir Óskarsson og Halldór Ole-
sen skipta um legur í rafmótor kælivatnsdælu.
Bjarni Sigfússon og Gunnlaugur Geir Guðbjörns-
son fylgjast með.
Ingólfur um borð í Hofsjökli. Ekki alltaf sparifata-
vinna.
Búi Steinn að störfum í Óðni.
Sjómannablaðið Víkingur – 19