Tímarit lögfræðinga - 01.06.2005, Side 91

þegar rekið er í myrkri heldur en björtu. Loks má nefna að rekstrarmenn verða
að valda hlutverki sínu. Ekki dugar að safna saman óreyndu fólki eða vanbúnu
á annan hátt, hvort sem rekstrarmenn eru gangandi eða ríðandi.
3.3 Reiðmenn og svipuð tilvik
Í inngangi var þess getið að ekki væri ætlunin að fjalla um þau tilvik þegar
menn beinlínis beita dýrum fyrir sig til að valda tjóni, enda væri þá um að ræða
atferli mannsins en ekki dýrsins. Stundum getur þó samband manns og dýrs
verið svo náið að vandséð er af hvors völdum tjónsatburðurinn stafar. Þannig
stendur t.d. á þegar tjón verður af völdum hests sem maður situr og verða nú
reifaðir tveir dómar þar sem fjallað er um þessi álitaefni. Þá verður einnig vikið
að því er menn fara með dýr í taumi eða stjórna þeim á sýningum.
H 1968 470
Tveir hestamenn, S og B, tóku þátt í hópreið á vegum hestamannafélags. M.a. var
riðið í gegnum Hafnarfjörð og riðu menn þar mjög þétt. S reið fyrir aftan B. B
teymdi einn hest með sér sem allt í einu stakk við fótum og sló S, er reið næstur á
eftir honum, og fótbrotnaði hann. B var sýknaður af bótakröfu S með þeim rökum
að ekki hafi verið sýnt fram á að hesturinn hafi verið slíkur skaðræðisgripur að hann
teldist hættulegur umhverfi sínu. Þá hafi heldur ekki „verið leitt í ljós, að hesturinn
hafi verið haldinn öðrum eiginleikum en þeim, sem almennt koma fram hjá hestum,
er þeir koma margir saman“. B var ekki talinn hafa sýnt af sér gálaust reiðlag eða
taumhald á hestum sínum.
H 1989 1280
L reið einhesta eftir sveitavegi í myrkri. Hún lýsti atvikum nánar þannig að hún
hefði séð bjarma af bílljósum og örskömmu síðar hafi bifreið komið yfir hæðarbrún
á veginum. Ljósin hafi blindað hestinn, hann fælst, tekið af sér völdin og stefnt í
ljósin. Varð þarna árekstur og féll L af baki. Hesturinn slasaðist og þurfti að aflífa
hann. Ökumaður bifreiðarinnar, G, höfðaði mál á hendur L og krafðist bóta vegna
skemmda á bifreiðinni. Í dóminum segir að L hafi mátt gera ráð fyrir umferð öku-
tækja um veginn og þá hafi hún ekki verið hægra megin á honum svo sem boðið sé
í umferðarlögum. Slysið var því að hluta til rakið til gáleysis hennar, en G var einnig
talinn eiga sök vegna óvarkárni miðað við aðstæður. Var L dæmd til að greiða 1/4
hluta tjóns hans.
Hér á undan hefur verið gerð grein fyrir 1. mgr. 3. gr. umferðarlaganna, sem
býður að þau gildi um umferð reiðmanna eftir því sem við eigi. Verði tjón af
völdum hesta, er menn sitja, verður við úrlausn mála litið til þess hvort maður-
inn hafi farið að umferðarlögum eða ekki og hafi hann ekki gert það verður það
væntanlega metið honum til sakar, sbr. síðargreinda dóminn. Þá verður og að
líta til þess hvernig maðurinn, sem situr hest eða teymir, hefur hagað sér. Verður
að líta til þess hvað er góð reiðmennska og einnig hvað telst viðunandi fram-
koma gagnvart öðrum, sem á vegi reiðmannsins verða, hvort sem um er að ræða
ökutæki, ríðandi eða gangandi fólk, sbr. almenn varúðarákvæði umferðarlag-
anna. Þá ber að nefna að vitneskja reiðmannsins um slæma eiginleika hestsins
91