Skírnir - 01.09.2008, Page 59
SKÍRNIR UM LEIKHÚSMANNINN KAMBAN 333
Sýningin á Sendiherranum frd Júpíter var frumflutningur þess
leiks. Danskir leikhúsmenn voru tregir að trúa á að leikurinn gerði
sig á sviði, þar til Betty Nansen tók sig til í leikhúsi sínu á Frið-
riksbergi tveimur árum eftir frumflutninginn í Reykjavík. Því var
frumsýningin 20. apríl nokkur viðburður. Nú brá svo við að ekki
birtist neinn formlegur dómur í Vísi, eingöngu sagt frá frumsýn-
ingunni og að leiknum hefði verið vel tekið.
Morgunhlaðið hafði hins vegar gert sér lítinn mat úr 30 ára
afmæli Leikfélagsins, á meðan önnur blöð notuðu tækifærið til að
votta því þakklæti fyrir framlag þess til íslenskrar menningar-
sögu.60 En nú skrifaði Einar H. Kvaran hvatningargrein í Morg-
unblaðið til stuðnings Kamban af þessu tilefni (19. maí). Sjálf
leikrýni Morgunblaðsins um Sendiherrann reynist síðan mikil lof-
gjörð um Kamban og leikur hans sjálfs sagður bæði „sannfærandi
og lifandi“. Því verði hins vegar ekki leynt að hann hafi ekki með
sér þá leikendur að valdi hinum hlutverkunum. Þeirra leikur sé
misjafn, en Gunnar Hansen og Óskar Borg fá jákvæða umsögn.
Um sjálft leikritið segir aðeins: „Að þessu sinni verður ekki gerð
nákvæm grein fyrir leikritinu. Aðalhugmynd þess er ágætt yrkis-
efni og form aðlaðandi."61 Skömmu síðar birtist svo annar, mjög
langur dómur í sama blaði, eftir prófessor Harald Níelsson sem
hefur hrifist mjög af leikritinu og segir að sé „einn óslitinn fagnað-
arboðskapur hreinskilninnar“ — „Evangelium der Wahrheit".
Það er boðskapur leiksins sem hrífur prófessor Harald; umsögnin
er ekki leikritsgreining í dramatúrgískum skilningi. Hann telur
höfund leika „snildarlega" og hrósar einnig Óskari og Gunnari.62
Efni leiksins hrífur einnig ritstjóra Alþýðublaðsins sem kallar
leikritið „merkilegan leik“. Þar segir:
Er öllum mönnum gott að hlusta á hinar hollu kenningar hans, og sér-
staklega ætti að mega gera ráð fyrir því, að Alþýðuflokksmenn vildu
heyra sínar eigin kenningar koma í fögrum búningi skáldskaparins.63
60 Alþýðuhlaðið, 2. apríl 1927. Sjá ennfremur t.d. Vísi, 24. mars 1927.
61 Morgunblaðið, 26. maí 1927.
62 Morgunblaðið, 9. júní 1927.
63 Alþýðublaðið, 15. júní 1927, „Um daginn og veginn".