Skírnir - 01.09.2008, Side 68
342
SVEINN EINARSSON
SKÍRNIR
Arabatjöldunum, sem var litið á sem gamanleik, voru eins og áður
sagði misjafnar hjá gagnrýnendum, en sýningar urðu þó 23. Sýn-
ingin á Prófessor Storitsyn virðist hafa tekist vel og t.d. segir Ro-
bert Neiiendam í bók sinni um leikhúsin á Friðriksbergi að þegar
leikurinn var síðar sýndur í leikhúsi Bettyar Nansen hafi sýningin
ekki staðist samanburð við sýninguna á Dagmar-leikhúsinu nokkr-
um árum fyrr og lék þó hinn frægi norski leikari Ingolf Schancke
aðalhlutverkið í seinna skiptið.82
Árið 1922 komst Kamban undir verndarvæng leikskáldsins,
gagnrýnandans og leikhússtjórans Einars Christiansen sem þá
stýrði Alþýðuleikhúsinu eða Folketeatret í Norregade og þar
starfaði Kamban sem fastráðinn leikstjóri í tvö ár. Þar setti hann
upp a.m.k. þrjú verk, Livet i vold (Með lífið að veði) eftir Knut
Hamsun, eitt af verkum Christiansens sjálfs (Charites Portræt) og
svo „veigalítinn" þýskan gamanleik eða farsa að sögn Kristjáns
Albertssonar.83 Þegar Kambansmálið var í algleymingi stærði
Kamban sig af því að sér væri ekki kunnugt um að aðrir leikstjórar
en Reinhardt og Stanislavskíj auk sín hefðu ráðist í að leikstýra
verkinu.84 Kristján Albertsson kemur inn á þetta í eins konar
varnargrein fyrir Kamban og segir sýninguna að góðra manna
dómi hefði ekki tekist síður en sýning Max Reinhardt á sama
verki.85 Reyndar höfðu nú fleiri spreytt sig á verkinu sem jafnan
hefur átt eitthvað erfitt uppdráttar. Það var frumflutt í leikhús-
82 „Udforelsen stod dog ikke paa Hojde med Opforelsen paa Dagmarteatret
nogle Aar forud.“ Robert Neiiendam, Forlystelsernes Allé, bls. 89.
83 Sbr. grein Kristjáns Albertssonar í Morgunblaðinu 27. febrúar 1927. En
Kristján misminnir hér. Kamban setti þessi ár upp auk leikja Hamsuns og
Christiansens Den fortabte Datter eftir Ludwig Fulda (1922, 27 sýn.), Petersen
og hendes Sostre eftir Ingeborg Wollquartz og Egil Rostrup (1922-23, 41 sýn.),
De magre Aar eftir Fleming Lynge (1923, 10 sýn.) og Paradisfuglen eftir Otto
Rung (1924,13 sýn.). Af þessum leikjum vakti Paradísarfugl Ottos Rung mesta
athygli. Sjá Merete Ahrendt Larsen, Folketeatret i 131 dr. Repertoireoversigt
1857-1988, Kobenhavn 1989.
84 Morgunblaðið, 2. mars 1927.
85 Sjá Morgunblaðið, 27. febrúar, þar sem Kristján Albertsson ber Sven Lange,
einn helsta gagnrýnanda Dana á þessum árum, fyrir því að hafa jafnað leik-
stjórn Kambans við leikstjórn Reinhardts. Þessi sýning Reinhardts var reyndar
ekki í hópi þeirra sem þessum afburða Iistamanni þótti hafa tekist hvað best
við, fremur hitt.