Skírnir - 01.09.2008, Page 95

SKÍRNIR
TENGSL JÓNASAR OG TÓMASAR
369
Páls Pálssonar skrifara á Stapa.16 Samkvæmt því dvaldist Tómas
fyrst tíu daga meðal vina í Reykjavík og á Álftanesi og síðan fimm
vikur í föðurhúsum. í stað þess að taka sér far til Kaupmannahafn-
ar úr Reykjavík reið hann norður í land og lét í veðri vaka að hann
hefði ekki kært sig um að sigla utan með kaupmönnum, honum
hefði orðið sundurorða við þá og því leitað annarra ráða. Hann
neitar því að honum hafi verið synjað fars, en mönnum hefur
eflaust fundist þetta sérkennileg ráðabreytni.17
Freistandi er að álíta að Tómas segi ekki allt um ástæður norð-
urferðarinnar. Ein ástæðan gæti tengst því að hann hafði gert sér
vonir um að Jónas kæmi utan um haustið. Hann hefur áréttað,
þegar þeir hittust, að Jónas héldi áfram námi í stað þess að koðna
niður sem skrifstofublók innan um smáborgarana í Reykjavík.
Honum finnst Jónas linur við fjáröflun á heimaslóðum. Skilja
mætti svo að Tómas hafi haft meðferðis norður meðmælabréf frá
Jónasi til að sýna í Öxnadal og það styður grun um að þangað hafi
Tómas ætlað sér.18
Um haustið skrifaði Tómas föður sínum og Jónasi ferðasögu
sem hófst á Víðivöllum í Skagafirði um miðjan ágúst.19 Þar naut
Tómas vináttu skólabróður síns á Bessastöðum og síðar Fjölnis-
félaga, Brynjólfs Péturssonar. Brynjólfur var á förum til Kaup-
mannahafnar með skipi frá Hofsósi. Beint hefði legið við að
Tómas yrði honum samferða, en hann lét sem tilviljanir eða örlög
hefðu enn ráðið för og sagði föður sínum að hann hefði dreymt
eina nóttina á Víðivöllum að hann ætti að halda lengra norður.
Hann hélt því næst að Steinsstöðum í Öxnadal, til Tómasar
16 Tilv. sótt í Jón Helgason 1941:54-55.
17 Bréf Tómasar Sœmundssonar 1907:73 (til Sæmundar dags. 15. apr. 1830). Jónas
segir þó í minningargrein sinni í Fjölni að Tómas hafi orðið þess áskynja að
skipráðendur í Reykjavík hafi tekið sig saman um að synja honum fars. „Þá
sneri hann við og fór norður um land og tók sér far á Akureyri." (Fjölnir
1843:3). Jónasi og Tómasi ber ekki saman. Því er líkast sem Jónas vilji sneiða
hjá því að nefna erindagjörðir Tómasar í þessari norðurferð.
18 „í Oxnadalnum var ég recommenderaður hreppstjóranum Tómasi á Steins-
stöðum af skólabróður mínum Jónasi ..." Bréf Tómasar Sxmundssonar
1907:54 (til Sæmundar, dags. 29. sept. 1829).
19 Bréf Tómasar Sœmundssonar 1907:53-60 og 61-64 (dags. 29. sept. og 1. okt.
1829).