Skírnir - 01.09.2008, Page 97
SKÍRNIR
TENGSL JÓNASAR OG TÓMASAR
371
á því í fyrrnefndu bréfi til Jónasar: „Annars sá ég einhvörn tíma í
þessari norðurferð stúlku sem mér leist reglulega vel á, og er það
sú fyrsta af ógiftum sem ég hefði viljað, af öllum sem ég hefi
séð...“ En hann biður Jónas fyrir alla muni að þegja um þetta og
reyna ekki að giska á hver þetta er. Með ólíkindum er hvað tilvilj-
anir voru margar í þessari ferð.
Sigríður Þórðardóttir sat í festum og sá ekki unnustann fyrr en
fimm árum síðar. Jón Helgason hefur eftir móður sinni, dóttur
Tómasar og Sigríðar, að Tómas hafi í þessari einu skömmu við-
dvöl hafið upp bónorð. Þórður hafi sett það að skilyrði að trúlof-
uninni væri haldið leyndri og þau myndu ekki skrifast á.24 Tómas
stóð við sitt, en var ekki svo óþreyjufullur að hann tæki fyrsta skip
heim að námi loknu, heldur beið unnustan tvö ár enn meðan hann
var á Evrópuflakki sínu. En þegar hann kom loks til landsins
haustið 1834 hélt hann beint á fund Sigríðar í Garði, bjó þar um
veturinn og kvæntist henni.
Tómas var trúrri unnustunni en sumir aðrir við líkar aðstæður,
t.d. Baldvin Einarsson. Baldvin hafði verið trúlofaður Kristrúnu,
dóttur sr. Jóns á Grenjaðarstað, en Baldvin sveik hana í tryggðum.
Tómasi varð tíðrætt um hneykslan sína á Baldvini í bréfum til
sameiginlegs vinar, Páls Pálssonar.25 Þegar Tómas skrifaði Páli um
norðurferðina sagðist hann hafa gist á Grenjaðarstað og séð „kær-
ustu Baldvins og er það falleg stúlka". í sama bréfi skrifar hann að
Baldvin sé harðtrúlofaður í Kaupmannahöfn.26 Þrátt fyrir þessa
dapurlegu reynslu Kristrúnar fylgdi Magnús bróðir hennar Tóm-
asi að Garði og hlaut því að eiga einhverja hlutdeild í að Tómas
trúlofaðist Sigríði. Þar með var hún komin í svipaða stöðu og
Kristrún, og raunar fleiri, að trúlofast Hafnarstúdenti og sjá hann
síðan ekki árum saman. En betur rættist úr hjá Sigríði og Tómasi
en ýmsum öðrum.
Þess má og geta að nokkrum árum síðar endurgalt Tómas vin-
um sínum í Aðaldal greiðann þegar hann skráði eftirmæli ársins
1836 í 3. árgangi Fjölnis. Þar vakti hann athygli á bitrum örlögum
24 Jón Helgason 1941:56.
25 Sbr. Skrifarann á Stapa 1957:46^17 og víðar.
26 Skrifarinn á Stapa 1957:47.