Skírnir - 01.09.2008, Page 151
SKÍRNIR
T. S. ELIOT Á ÍSLANDI
425
stundum til gamalkunnra aðferða og þessvegna þýði hann ljóð
sem eru nátengd hefðbundnum skáldskap. Fyrra erindið af tveim-
ur hljóðar svo:37
Dúfan úr skýja skundar gátt,
skelfingin hvítglóandi.
Þá eina völ þú átt
endurlausnar frá syndagrandi
— undir þá frelsun bú þig brátt.
Líkbálum vígt þitt eðli er allt:
eld af eldi þú hreinsast skalt.
The dove descending breaks the air
With flame of incandescent terror
Of which the tongues declare
The one discharge from sin and error,
The only hope, or else despair
Lies in the choice of pyre or pyre —
To be redeemed from fire by fire. (196)
Þegar hér var komið sögu hafði Eliot bæst nýr þýðandi sem einnig
kynnti íslenskum lesendum mismunandi tóntegundir skáldsins.
Það var Helgi Hálfdanarson, en árið 1953 birti hann þýðingu sína
á The Hollow Men (1925), sem hann nefnir „Holir menn“. Með
henni kynnti hann á íslensku ljóð sem hlaut að verða lesið sem
róttæk, módernísk yfirlýsing og lagði þar með fram skerf til um-
ræðunnar um atómkveðskapinn. En í þessari þýðingu (upphaf
hennar má sjá síðar í greininni), sem og í mörgum íslenskum atóm-
ljóðum, eru eigindir úr hefðbundnum kveðskap, þótt mörgum
sæist yfir það í hita umræðunnar á sínum tíma. Helgi fylgir venju
Eliots um notkun á óreglubundnu en þýðingarmiklu rími (grass/
glass, are/star), og hann skynjar glöggt hrynjandi Eliots sem hann
eflir með ljóðstöfum á þann hátt sem fellur vel að notkun Eliots á
því stílbragði.
Á sjötta áratugnum gerðist Helgi Hálfdanarson helsti bók-
menntaþýðandi á íslandi. Hann sýnir mikla leikni þegar hann
37 T.S. Eliot: „Fjórði kaflinn úr „Little Gidding““, þýð. Jóhannes úr Kötlum,
Birtingur, 4. hefti 1956, bls. 7.