Skírnir - 01.09.2008, Page 174

448
BERGLIND GUNNARSDÓTTIR
SKÍRNIR
væntingar sem lagt var upp með; vegna þess ofríkis sem hverful-
leiki tilverunnar beitir mannfólkið. Og hún lýsir eftir deginum
sem við lifðum fyrir alla ævi, en fengum aldrei að lifa („Daginn
þann“). Þannig býr í mörgum ljóðum Halldóru sterklega tragísk
sýn.
Halldóra lætur sig skipta líf samtímans og er aldrei hversdags-
leg eða léttvæg í meðferð sinni á yrkisefnum. Það, ásamt næmri
formskynjun og leikni hennar að yrkja bæði laust og bundið, gerir
hana að góðskáldi. „Land og þjóð, tunga og saga voru henni helgir
dómar, skáldskapurinn lind lífsins...“ segir Jón Helgason ritstjóri.25
Segja má að þetta hafi verið einkunnarorð fyrir mörg bestu skáld
þessa tíma.
Hún var vissulega fjölþætt kona, í senn heimsborgari og þjóðleg í lífsvið-
horfi. Þetta tvennt skóp henni heldur engan lífsvanda, að ég hygg. Henni
var jafneðlilegt að fást við ljóðaþýðingar afrískra skálda, kynna tékknesk
ævintýr og spinna fínan þráð úr handkembdri ull af borgfirzkum ásauð-
um. Þrátt fyrir margþætt áhugasvið var einbeiting og þolgæði einkenni
hennar sem listakonu.26
Afstaða Halldóru til landsins og tungunnar skipar henni umsvifa-
laust í hóp andófsmanna bandarískra herstöðva á íslandi. Hún var
í kommúnistaflokknum og tók þátt í kvennabaráttu síns tíma,
starfaði fyrir Kvenréttindafélagið og Menningar- og friðarsamtök
íslenskra kvenna, en þar var hún lengi í stjórn og formaður um
skeið. Hún lét víðar kveða að sér í félagsstörfum, var í stjórn rit-
höfundasambandsins og formaður þess í tvö ár.
í ljóðinu „Sendibréf til karlsins í tunglinu“27 segir frá ásælni
bandaríska herliðsins við bændalýð landsins. Þar blandast saman
léttleiki og alvara, þannig að úr verður skop og háð. En þótt gam-
ansemi og háð sé augljóst stílbragð ríkir yfirleitt alvara í ljóðun-
um. Halldóra yrkir um stríð og dauða, og útvarpsfréttir um aftök-
ur manna sem fylgja henni eftir allan daginn, inn í svefn og vöku.
25 Halldóra B. Björnsson 1969:6.
26 Arnheiður Sigurðardóttir 1968.
27 Halldóra B. Björnsson 1968a:20-21.