Skírnir - 01.09.2008, Side 178

452
BERGLIND GUNNARSDÓTTIR
SKÍRNIR
4
Eins og fram hefur komið eru ljóðin í fyrstu bók Halldóru frá
nokkuð löngum tíma. Um það bil tuttugu ár skilja að yngsta og
elsta ljóðið. Elsti hluti bókarinnar tilheyrir meira tímabili nýróm-
antíkur, hinir síðari módernískum tíma. Nítján árum síðar kemur
svo út næsta bók hennar, Við sanda, árið 1968. Ymis ljóð þeirrar
bókar eru væntanlega ort nokkuð löngu áður en þau komast á
prent. Þetta skekkir mynd Halldóru í bókmenntasögunni því það
dylur hversu framúrstefnuleg hún er í skáldskap sínum og fylgist
vel með nýjustu hræringum í samfélagi og bókmenntum. Þetta á
við um fleiri konur á öndverðri 20. öld og birtir takmörkun hinn-
ar hefðbundnu bókmenntasögu því skáldkonurnar lenda gjarnan
utan við ramma hennar.
Svo er að sjá sem gagnrýnandi Morgunblaðsins nýti sér þessa
skekkju í ritdómi um bókina Við sanda til að gera lítið úr ljóðum
hennar og höfundi þeirra. Gagnrýnandinn, Erlendur Jónsson,
kallar greinina „Eigin spor og annarra" og leggur sig þar fram um
að benda á hversu Halldóra stæli ljóð karlskálda sem nafntogaðir
séu. Hann leiðir þá fram hvern á fætur öðrum: Stein Steinar, Þor-
stein frá Hamri, Davíð Stefánsson og jafnvel Dag Sigurðarson sem
segja má að hafi setið við fótskör hennar, ef hægt er að taka þannig
til orða um Dag.
Halldóra hefur semsé leitað í ýmsar áttir til fanga. Hvert þeirra skálda,
sem ég hef nefnt hér, yrkja (eða ortu) persónulega. Hvert þeirra á sinn stíl,
sem greinir þau frá öðrum skáldum. Áhrifin frá þeim verða Halldóru ekki
til brautargengis. í hennar kveðskap verða raddir þeirra hjáróma.34
Varla er hægt að hugsa sér áhrifaríkari aðferð til að slá af skáld en
að væna það um billegar stælingar. Það gegnir furðu hversu tónn-
inn er fjandsamlegur í garð skáldkonunnar og litaður af dægur-
þrasi tímans og neikvæðni gagnvart konum sem kalla má femin-
ískar í afstöðu sinni og lífsskoðun.35 Erlendur finnur vart ljósan
34 Erlendur Jónsson 1968.
35 Orðið feminískur var ekki notað þá, en það hillti undir rauðsokkur sem var, og
er jafnvel enn, notað sem skammaryrði.