Skírnir - 01.09.2008, Page 237
SKÍRNIR
ATHUGASEMDIR VIÐ RITDÓM
511
lesendur hafi metið söguna svo að þar væri borið blak af andstæðingum
Sverris. Vissulega er talað um vinsældir Magnúsar konungs, en jafnframt
hversu „skaðasamt varð að fylgja honum“, og í gerðum sínum sýnir hann
grimmd og oflæti. í eftirmælum Sverris eftir hann er ennfremur lögð rík
áhersla á ofdramb þeirra feðga, sem var höfuðsynd. Hins vegar birtist
Sverrir þegar á líður sem sönn ímynd hins útvalda konungs, búinn öllum
konunglegum dyggðum: visku, styrk, hófsemi og réttlæti.
Hafi ,Grýlu‘ verið ætlað að vera áróðursrit til að sanna að Sverrir hafi
verið kjörinn af Guði er einkennilegt að sú saga skuli ekki hafa náð fram
yfir þá stóru sigra sem Guð gaf honum og eru hin endanlega sönnun þess
að hann njóti náðar hans og velþóknunar, eins og Sverrir reyndar áréttar
sjálfur í ræðum sínum eftir fall þeirra feðga: Erlings jarls í 38. kapítula og
Magnúsar Erlingssonar í þeim 99. í síðarnefndu ræðunni birtist raun-
veruleg uppfylling draumanna sem sagt var frá í upphafsköflunum. Þegar
Sverrir hefur gerst foringi Birkibeina í 10. kafla dreymir hann að Samúel
spámaður smyr hann og blessar eins og Davíð konung í Biblíunni. Hér
hefur Guð leitt Sverri úr þrengingunum, eins og Davíð, og gefið honum
óskorað konungsvald (sbr. bls. lxv).
Einar Már klykkir út með þeirri niðurstöðu að Sverris saga sé heil-
steypt verk eins höfundar sem hafi unnið upp úr fjölmörgum heimildum
og steypt þeim saman, þar á meðal tuttugu ára gömlu áróðursriti, runnu
undan rifjum Sverris sjálfs, og á þar auðvitað við ,Grýlu‘. Hann gerir þannig
ráð fyrir að sagan sé sett saman endanlega skömmu eftir andlát Sverris,
þ.e. kringum 1205. Karl Jónsson lifði fram til 1212 eða 13; hvað er þá því
til fyrirstöðu að ætla að einmitt hann hafi verið þessi höfundur?