Tímarit hjúkrunarfræðinga - 2021, Blaðsíða 10

einingu. Í töflu 3 sést að deildarstjórar eða næsti yfirmaður og
hjúkrunarfræðingarnir sjálfir hafa mestu ábyrgðina, að þeirra
mati. Stór hluti svarenda metur það á ábyrgð sinnar starfs-
stéttar að framfylgja þeim reglum sem settar eru um covid þar
sem þeir bera í flestum tilfellum ábyrgð á starfsfólki sem er í
nærumhverfi sjúklinga.
Tafla 3. hverjir tóku ábyrgð varðandi covid-tengd mál á þinni
starfseiningu?
Deildarstjóri / næsti yfirmaður 38%
hjúkrunarfræðingar 37%
Yfirstjórn 21%
Læknar 4%
Bein áhrif faraldurs á starf og truflun á einkalífi
Til að tryggja öryggi hjúkrunarfræðinga, annarra starfsmanna
og sjúklinga á tímum covid-19 settu vinnustaðir fram viðmið
varðandi sóttkví starfsfólks. Áhersla var lögð á að hafa við miðin
skýr og markmiðið var að koma í veg fyrir útbreiðslu veirunnar
manna á milli. að mati 68% hjúkrunarfræðinga voru viðmiðin
fremur eða mjög skýr, 19% töldu þau í meðallagi skýr og 13%
fremur eða mjög óskýr. Eir því sem hjúkrunarfræðingarnir
voru eldri og með lengri starfsaldur mátu þeir viðmiðin skýrari
en að sama skapi voru það yngstu hjúkrunarfræðingarnir með
stysta starfsaldurinn sem töldu þau óskýr.
Eðli málsins samkvæmt urðu breytingar á vinnufyrirkomu-
lagi hjá meirihluta hjúkrunarfræðinga í faraldrinum, en þó
sögðu 38% hann ekki hafa ha nein áhrif á sínu vinnu. Eins
og fram kemur í töflu 4 sögðust 27% hjúkrunarfræðinga hafa
breytt vöktum vegna faraldursins, 26% þeirra unnu lengri
vinnudaga og 10% fóru í önnur störf að eigin frumkvæði.
Tafla 4. Breytingar á starfi í covid-faraldri
hafði engin áhrif á mína vinnu 38%
Vöktunum breytt með mínu samþykki 27%
Ég vann lengri vinnudag sjálfviljug(ur) 26%
Ég fór að eigin frumkvæði í annað starf/önnur verkefni 10%
Þetta telja greinahöfundar dæmi um aðlögunarhæfni og sveigj-
an leika innan stéttarinnar, að vera til staðar þar sem þeirra er
þörf, þ.e. hjá skjólstæðingunum. annað einkenni stéttarinnar er
starfsvilji og samstarf við yfirmenn til að tryggja þjónustu, en
14% hjúkrunarfræðinganna sögðust hafa verið beðnir um að
vinna þegar þeir voru í fríi, og 13% þeirra buðust til þess að fyrra
bragði. hér endurspeglast að vissu leyti þeir jákvæðu þættir við
starfið sem hjúkrunarfræðingar nefndu í könnuninni, en þeir
eru m.a. ölbreytileiki starfsins, gera gagn og láta gott af sér leiða.
Eru þessir þættir þeir sömu og komu fram í könnuninni 2017.
Eins og áður segir hafði faraldurinn þau áhrif að meirihluti
hjúkrunarfræðinga gerði breytingar á störfum sínum. Þegar
spurt var í hvaða verkefni þeir hefðu farið, kom í ljós að flestir
fóru í sýnatöku og símaráðgjöf (tafla 5) en það var jafnframt
algengasta breytingin á störfum hjúkrunarfræðinga hjá heilsu-
gæslu höfuðborgarsvæðisins og heilbrigðistofnunum á lands-
byggðinni. aur á móti var algengast að hjúkrunarfræðingar
á Landspítala og Sjúkrahúsinu á akureyri færðust í störf á legu-
deildir (covid) og gjörgæsludeildir.
Tafla 5. Í hvaða verkefni fórstu?
Sýnatöku 27%
Símaráðgjöf 26%
Legudeild (covid-deild) 17%
heilsugæslu 14%
Stjórnunarverkefni 14%
hjúkrunarheimili 11%
gjörgæsludeild 11%
Covid-19-göngudeild 9%
Vinnuumhverfi atvinnulífsins gjörbreyttist á covid-tímum,
arvinna varð mjög algeng en aðeins 18% svarenda gátu nýtt
sér hana. Eðli málsins samkvæmt er arvinna ekki algengur
kostur fyrir hjúkrunarfræðinga á covid-19-tímum því rúmlega
68% gátu ekki nýtt sér þann möguleika í starfi, ólíkt mörgum
öðrum stéttum. Á þetta við um hjúkrunarfræðinga í vakta-
vinnu eða 90% þeirra sem ekki gátu unnið í arvinnu. Þegar
skoðaður var aldur og starfsreynsla kom í ljós að það voru helst
hjúkrunarfræðingar 30 ára og yngri (87%) og höfðu unnið
fimm ár eða skemur (83%) sem síst höfðu möguleika á því að
vinna í arvinnu. Þessu til viðbótar var aukið álag á hjúkrunar-
fræðinga með börn þar sem þeir þuru að mæta til vinnu á
meðan börn voru ekki í skóla, ólíkt sumum stéttum sem höfðu
tækifæri á að vinna heima.
Stuðningur í starfi og mat á verðleikum
Spurt var um hvort covid-19 hefði áhrif á það hvort hjúkrunar-
fræðingar héldu áfram að starfa sem slíkir og töldu 75 % þeirra
það ekki breyta neinu. 10% þeirra sögðu áhugann vera heldur
eða miklu meiri en 15% höfðu heldur eða miklu minni áhuga
á að starfa áfram. greinarhöfundar útiloka ekki að áhrif sam-
félagsmiðla hafi einhver áhrif á hjúkrunarfræðinga. hafa verð -
ur í huga að stéttin hlaut verulega samfélagslega athygli og
viðurkenningu meðal almennings vegna frammistöðu sinn ar
í baráttunni við faraldurinn.
Tæplega helmingur hjúkrunarfræðinga eða 49% segjast
aldrei eða sjaldan hafa íhugað að hætta störfum og stór hluti
hjúkrunarfræðinga eða 71% telur ekki líklegt að þeir skipti um
starfsvettvang. Það er að mati greinarhöfunda mjög jákvætt og
sérstaklega þar sem ekki er marktækur munur á þessari könn -
un og þeirri frá 2017. Þrátt fyrir erfitt og flókið starfsumhverfi
með stöðugt nýjum úrlausnarefnum í faraldrinum, virtist það
ekki ýta undir flótta úr stéttinni.
Íhugað að hætta að starfa sem hjúkrunarfræðingur
25% 24% 27% 13% 11%
Aldrei Sjaldan Stundum Nokkuð oft Mjög oft
guðbjörg pálsdóttir, halla eiríksdóttir og edda dröfn daníelsdóttir
10 tímarit hjúkrunarfræðinga • 1. tbl. 97. árg. 2021