Tímarit hjúkrunarfræðinga - 2022, Qupperneq 84

82 Tímarit hjúkrunarfræðinga | 3. tbl. 98. árg. 2022
Við þökkum öllum þeim foreldrum sem
deildu upplýsingum um sig og líðan
sína í rannsókninni, sem og fagfólki og
nemendum sem lögðu sitt af mörkum
í forprófun mælitækja í undirbúningi
rannsóknar.
ÞAKKIRkvíðaeinkenna og þess að þróa með sér áfallastreituröskun
(Mowery, 2011; Rodríguez-Rey og Alonso-Tapia, 2016).
Helsti styrkleiki þessarar rannsóknar var val spurningalista
en þeir eru allir vel kynntir, prófaðir alþjóðlega og hafa hátt
réttmætis- og áreiðanleikagildi auk þess sem þeir hafa
áður verið sannreyndir í íslenskum þýðingum. Þetta gefur
möguleika á alþjóðlegum samanburði niðurstaðna. Góð
svörun þátttakenda gefur góða mynd af þýðinu sem meðal
annars birtist í breiðri samsetningu á alvarleika veikinda barna
þeirra. Þessi breidd veikinda telst einnig til takmarkanna
vegna skorts á bakgrunnsupplýsingum, hvort um langveik
börn væri að ræða eður ei.
Ekki var tekin upphafsstaða á líðan foreldra við innlögn en allir
foreldrar eiga þó þessa breytu sameiginlega að barn þeirra
þurfti á gjörgæsluinnlögn að halda.
Um framskyggna rannsókn var að ræða sem gefur henni
styrk, sérstaklega í ljósi helstu takmarkana sem er hversu
fáir foreldrar voru í úrtakinu þó að svörun hafi verið góð. Þó
ber að líta til þess að fá börn liggja fleiri en tvo sólarhringa
á gjörgæsludeild á Íslandi ár hvert en meðalinnlagnalengd
barna á gjörgæsludeildum Landspítala árin 2006-2015 var
tæpir fjórir sólarhringar (Sigríður Árna Gísladóttir, 2018).
Það telst til styrkleika þessarar rannsóknar að tveir
rannsakendur sáu um meðhöndlun gagna við öflun
upplýsinga og úrvinnslu. Það á sérstaklega við um öflun
sjúkraskrárgagna þar sem margir einstaklingar koma að
skráningu í kerfið og getur oft verið vandi að samhæfa og
bregðast við takmörkunum í skráningu. Það er vissulega
takmörkun að rannsóknin byggir að hluta til á öflun sjúkra-
skrárgagna en það að um framskyggna rannsókn var að ræða
bætir fyrir það. Til annarra takmarkandi þátta telst PRISM-
skorið sem reiknað er út frá blóðprufum sem teknar eru við
innlögn barns en á Landspítala eru ekki mæld öll gildi sem
PRISM notar en heildarkoldíoxíð er ekki mælt hér á landi.
Mikilvægt var að komast að því hvar álagið liggur á foreldra
barna á gjörgæsludeild á Íslandi og hvernig áhrif það hefur
á líðan þeirra. Niðurstöður þessarar rannsóknar sýna
að álagsupplifun foreldra er í samræmi við alþjóðlegar
niðurstöður um gjörgæsluumhverfið sem er þekkt sem
mjög álagsvaldandi fyrir foreldra (Kumar og Avabratha,
2015). Sjá má ákveðna álagsvalda sem þekktir eru að valdi
foreldrum auknu álagi og hafa bein tengsl við andlega eða
líkamlega vanlíðan. Þessar niðurstöður geta upplýst þá
sem koma að umönnun barna á gjörgæslu. Bætt þekking á
upplifun foreldra í aðstæðum þeirra á gjörgæsludeild gerir
hjúkrunarfræðingum kleift að sinna betur þörfum foreldranna
sem dregið getur úr áhrifum álags á líðan foreldra til lengri
tíma með fræðslu og aukinni þátttöku foreldra (Dahav og
Sjöström-Strand, 2018). Þessar niðurstöður benda einnig
til þess að taka þurfi þetta verkefni lengra. Fræða þarf
starfsmenn um niðurstöður rannsóknar og bregðast við þeim.
Einnig þarf að auka stuðning við þennan foreldrahóp, bæði
inni á gjörgæsludeildinni sem og utan hennar en stór hópur
foreldra er í hættu á að þróa með sér áfallastreituröskun
eftir innlögn barns þeirra á gjörgæslu. Niðurstöður þessarar
rannsóknar staðfestir að sambærilegar niðurstöður fáist í
íslenskum rannsóknum og erlendum og því mikilvægar fyrir
hjúkrunarfræðinga sem eru í kjöraðstæðu til að gera vel þegar
kemur að umönnun barns og fjölskyldu þess.

Áhrif gjörgæslulegu barns á líðan foreldra